Refleksje badawcze wokół muzyki postsekularnej – na przykładzie Pasji według świętego Marka Pawła Mykietyna

W centrum rozważań niniejszego referatu znajduje się Pasja według świętego Marka Pawła Mykietyna (2008). Na jej przykładzie opiszę wyzwania metodologiczne dotyczące badania postsekularyzmu w muzyce. Przedstawię proponowane przeze mnie podejście badawcze i na jego podstawie opiszę, na ile w różnych warstwach tego dzieła – tekstualnej, dźwiękowej i kontekstowej – dostrzec można cechy utworu epoki postsekularnej. 

Referat rozpocznę od zarysowania stanu badań nad postsekularyzmem w literaturze i sztuce. Wychodząc od przykładów, przeznaczonych do rozważenia przez publiczność, zaprezentuję kilka równorzędnych perspektyw badawczych, które pozwalają ująć w ramy teoretyczne relacje pomiędzy „świeckim” a „świętym” w muzyce. Zarysuję problemy genologiczne dotyczące pasji – gatunku, formy lub relacji architekstualnej. Nakreślę dokonany przeze mnie podział na tradycję długiego trwania i krótkiego trwania muzycznej pasji. 

Następnie przedstawię dokonaną analizę Pasji według świętego Marka skupioną wokół poszukiwania jej postsekularnego wymiaru. Omówię m.in. wybór obsady, przedstawienie głównych postaci pasji (Jezusa, Narratora, turba, a także Piłata i Judasza), układ narracji (w tym elementy dekonstrukcji linii narracyjnej), zastosowany styl muzyczny i techniki kompozytorskie – ze szczególnym uwzględnieniem tego, co wykracza poza tradycyjnie ujmowaną muzykę pasyjną. Dzięki elementom analizy recepcji zestawię moje badania z tym, co ukazało się w publicystycznych omówieniach pasji.

Proponowana przeze mnie refleksja nad podejmowaną współcześnie muzyką sakralną może poszerzyć dyskurs naukowy dotyczący postsekularności oraz religijności we współczesnej sztuce muzycznej, jak i dostarczyć inspiracji artystycznych. Mój referat będzie zawierał elementy interakcji z publicznością, które podkreślą, że badania nad postsekularyzmem w muzyce są rozwijającym się obszarem nauki, wymagającym otwartej debaty nad proponowaną metodologią.