Istnienie i nie-istnienie: Minusbolero Johannesa Kreidlera jako konceptualny „statek Tezeusza”

Wystąpienie dotyczy utworu Minusbolero, autorstwa współczesnego niemieckiego twórcy Johannesa Kreidlera. Ta – wydawałoby się nawet niepozorna – kompozycja, oparta na bardzo prostej koncepcji „pozbawienia” słynnego Bolera Maurice’a Ravela melodii i pozostawienia jedynie akompaniamentu orkiestrowego, otwiera jednak przed interpretatorem wiele pytań dotyczących tożsamości tego dzieła. Czy jest ono jedynie nieszczegółową kopią słynnego utworu, nie więcej niż plagiatem, w którym zmieniono szczegóły, aby w bardziej lub mniej znaczący sposób różnił się on od oryginału, czy wręcz przeciwnie – kontrowersyjnym, zmuszającym do myślenia dziełem konceptualnym, w którym pozornie zwykłe środki przyczyniły się do stworzenia niezwykłej kompozycji? 

Istota Minusbolero jest niezwykle paradoksalna; opiera się bowiem na braku znanej wszystkim melodii utworu wyjściowego. Jednocześnie kompozytor argumentuje, iż na przemyśleniu koncepcji spędził kilka lat i owoc jego kontemplacji stanowi nowe, odrębne dzieło, któremu warto się przyjrzeć nie tylko ze względu na niestandardowy, dla niektórych kontrowersyjny koncept dzieła, lecz i ze względu na współczesny rodzaj relacji między twórcą a odbiorcą, od którego wymagana jest znajomość kanonu literatury muzycznej. 

Problem z określeniem tożsamości owego dzieła muzycznego można porównać do słynnego starożytnego paradoksu myślowego – legendy o statku Tezeusza. Czy obiekt pozostaje tym samym obiektem, jeżeli jego części zostaną wymienione?