ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΤΥΡΝΟΒΟΥ

μορφή της εποχής του. Είναι εκείνος πού πρώτος έφερε στη Βουλγαρία τη διδασκαλία του ο­σίου Γρηγορίου του Σιναΐτου και το ορθόδοξο ασκητικό ήθος του Αγίου Όρους.

Ό ισχυρός πόθος του να αφιερωθεί στόν Θεό από τη νεανική του ηλικία τον έκανε να απαρνηθεί τα εγκόσμια, πατρίδα, περιουσία και συγγενείς, και να πορευθεί στη Μονή του Αγίου Νικο­λάου του Άρτσάρ (περιοχή Βιδυνίου). Εκεί απορροφήθηκε από τη μελέτη των Αγίων Γραφών. Αποστήθισε το Ψαλτήριο και προσευχόταν απερίσπα­στα καλλιεργώντας τις αρετές της νη­στείας, της ταπεινοφροσύνης και της υπακοής. 'Όταν έκοιμήθη ό πνευματι­κός του καθοδηγός Ιώβ, αναχώρησε για την Ιερά Μονή της Θεοτόκου της Οδηγήτριας στο Τύρνοβο. Εκεί μέσα στην ησυχία των δασών του Σλίβεν με μια ομάδα ασκητών μοναχών απο­λάμβανε την παρουσία του Θεού και ζούσε πλημμυρισμένος από τη θεία Χάρη του.

Σύντομα όμως αναχώρησε για τη Μονή της Θεοτόκου Επικέρνους ανα­ζητώντας νέο πνευματικό οδηγό. Ό Κύριος ικανοποίησε τον βαθύ πόθο του δούλου του. Εκεί στα σύνορα της Βουλγαρίας με τη Βυζαντινή Αυτοκρα­τορία κατέφθασε τότε από το Άγιον Όρος ό μεγάλος ασκητής και όσιος, ό Γρηγόριος ό Σιναΐτης με συνοδεία μαθητών. Οι ληστρικές επιδρομές Σα­ρακηνών πειρατών είχαν καταστή­σει το Άγιον Όρος την εποχή εκείνη δύσκολο τόπο ασκήσεως. Συνάντησε λοιπόν ό όσιος Θεοδόσιος τον όσιο Γρηγόριο και συνέβη, όπως λέει ό βι­ογράφος του, να ελκυσθεί από αυτόν τόσο ισχυρά «όπως ό σίδηρος έλκε­ται από τον μαγνήτη».

Ό Θεοδόσιος ανακάλυψε στο πρό­σωπο του όσιου Γρηγορίου πνευμα­τικό θησαυρό. Αφοσιώθηκε στο νέο του γέροντα απορροφώντας με δίψα το ασκητικό του ήθος αλλά και τις σοφές διδαχές του. Σύντομα ό Θεο­δόσιος αναδείχθηκε πρότυπο μονα­χού, έγινε «υπόδειγμα υπακοής και ζηλωτής νοεράς προσευχής». Στη συνοδεία αυτή γνώρισε και συνεδέθη με πνευματική φιλία και με τον όσιο Ρωμύλο. Δυστυχώς όμως ό Θεοδό­σιος δεν απόλαυσε για πολύ τη χαρά του Κοινοβίου, γιατί ό όσιος Γρηγό­ριος έκοιμήθη. Οι μοναχοί προέκριναν για νέο ηγούμενο τον όσιο και ευλαβή Θεοδόσιο. Αυτός όμως έντονα αρνήθηκε και αναχώρησε αμέσως με τον συμμοναστή του Ρωμύλο για την περιοχή του Σλίβεν και τον Άθωνα για μελέτη των έργων των άγιων Πα­τέρων. Επειδή όμως οι πειρατείες δεν είχαν κοπάσει, σύντομα αναχώρη­σε και από εδώ. Και μετά από επίπο­νη περιοδεία (Θεσσαλονίκη - Βέροια - Κωνσταντινούπολη - Παρόρια, Σλίβεν) κατέληξε στο όρος Κελιφάρεβο (κοντά στο σημερινό Μπουργκάς στη Μαύρη θάλασσα). Εκεί με τη συν­δρομή του Βούλγαρου βασιλιά Ιωάν­νη Αλεξάνδρου (1331-1371), πού αγα­πούσε και θαύμαζε πολύ τον Μονα­χισμό και τον βυζαντινό πολιτισμό, έκτισε Μονή.

Το ιερό αυτό συγκρότημα από 50 πε­ρίπου μοναχούς πού διηύθυνε ό Θεο­δόσιος θεμελιώθηκε στις πνευματικές αυστηρές βάσεις της ασκητικής διδα­σκαλίας του όσιου Γρηγορίου. Υπήρξε φάρος της Ορθοδοξίας πού εξέπεμπε το φως του γνήσιου ησυχασμού σ' όλη τη Βουλγαρία και έξω από το σύνορα της. Εκεί οι μοναχοί «αντέγραφαν χει­ρόγραφα και μετέφραζαν στο Σλαβονικό έργα μεγάλων Πατέρων της Εκ­κλησίας μας» μεταγγίζοντας στη χώρα τους την άγιοπνευματική εμπειρία της Ορθοδοξίας. Σ' αυτή τη Μονή έφθα­ναν μαθητές από τη Σερβία, Ουγγαρία και Βλαχία για να φωτισθούν και να ακούσουν την ορθόδοξη διδασκαλία. Ή Μονή υπήρξε ακόμη και κέντρο αντιαιρετικό πού αντιμετώπιζε με σθένος τούς οπαδούς των αιρετικών Βαρλαάμ και Ακίνδυνου, τούς Βογομίλους και Ίουδαϊζοντες.

Μεγάλη υπήρξε ή συμβολή του ό­σιου Θεοδοσίου και στη Σύνοδο της Βουλγαρίας του 1359, πού συγκλήθη­κε για θέματα αιρέσεων. Ό ίδιος ό Ό­σιος προήδρευσε σ' αυτήν και με τη δυ­ναμική του συμβολή χάρισε νίκη στην Ορθοδοξία. Όμως επιδρομές αλλο­θρήσκων ανάγκασαν τον Θεοδόσιο να αναχωρήσει από το Μοναστήρι. Αποσύρεται λοιπόν σε απρόσιτο σπή­λαιο, όπου έζησε εκεί τρία χρόνια με αυστηρότερη άσκηση. Ασθένεια όμως βαριά τον καθήλωσε επί είκοσι μήνες. Αγόγγυστα υπέμενε τη νέα δοκιμασία ευρισκόμενος πάντα ξαπλωμένος με αχώριστα σύντροφο τη νοερά προσ­ευχή και την ιερά μελέτη.

Επιθυμούσε όμως πολύ πριν πε­θάνει να επισκεφθεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κάλλιστο τον Α', παλαιό φίλο και συμμαθητή του. Έφτασε λοι­πόν στην Κωνσταντινούπολη και του υπέβαλε ευλαβικά τη «μετάνοια» του. Ζήτησε την ευλογία του και συζήτησε μαζί του με εγκαρδιότητα όχι μόνο θέματα πνευματικής ζωής άλλα και για προβλήματα της Εκκλησίας της Βουλ­γαρίας. Μέχρι το τέλος της ζωής του ό μακάριος όσιος Θεοδόσιος παρέμεινε στη Βασιλεύουσα στην Ιερά Μονή του Αγίου Μάμαντος.

Προαισθανόμενος το τέλος του κά­λεσε γύρω του τούς μαθητές του α­φήνοντας τους τις τελευταίες του υ­ποθήκες. Τούς είπε: «Να είστε αυστη­ροί στα δόγματα, να μένετε προσηλω­μένοι στο Θεό, να προσεύχεσθε, να αγνίζετε τα συναισθήματα σας και να ευαρεστείτε στον πανάγιο Θεό με τον αγώνα σας».

Οι μαθητές ασπάστηκαν με δά­κρυα τα χέρια και τα πόδια του άγιου καθοδηγού τους. Και αφού ο Όσιος απήγγειλε το «Πιστεύω» και μετέλαβε με κατάνυξη τα Άχραντα Μυστήρια, παραδόθηκε σε έκσταση βλέποντας γύρω του φωτοειδείς Αγγέλους. Και με ειρηνικό μειδίαμα στα χείλη κλείνοντας τα βλέφαρα του παρέδωσε την ψυχή του στον Δημιουργό του, τον Κύριο και Θεό μας, στις 27 Νοεμβρίου του 1363. Τότε γέμισε το κελλί του από μια άρρητη ευωδία.

Ό Κύριος δόξασε τον δούλο του και πιστό του μαθητή Θεοδόσιο. Ή κηδεία του έγινε στην Κωνσταντινούπολη με μεγαλοπρέπεια με την παρουσία του Πατριάρχου και της Ιεράς Συνόδου. Το έργο του όσιου Θεοδοσίου δεν έσβη­σε. Δικά του πνευματικά αναστήματα είναι ό άγιος Κυπριανός Κιέβου (16/9) και ό άγιος Ευθύμιος Πατριάρχης Τυρ­νόβου (20/1).

Το αγνό, γνήσιο και αυθεντικό ήθος και δόγμα της Ορθοδοξίας μας, πού μάς χάρισε ό πανάγιος Θεός, ας το απολαμβάνουμε. Και ας το μεταλαμ­παδεύουμε γύρω μας με καύχηση έν Κυρίω και με συναίσθηση ευθύνης όπως ό όσιος Θεοδόσιος ό έν Τυρνόβω.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ