Ο ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΕΔΕΣΣΗΣ(19 ΙΟΥΛΙΟΥ)
Ο άγιος Θεόδωρος γεννήθηκε στην Έδεσσα της Μεσοποταμίας τον 8ο αιώνα. Οι ευσεβείς γονείς του Συμεών και Μαρία φρόντισαν από την παιδική του ηλικία να τον μορφώσουν, όμως ό ίδιος παρουσίαζε μεγάλη δυσκολία αφομοιώσεως των μαθημάτων. Την περίοδο αυτή ό μικρός Θεόδωρος είδε σε θαυμαστό όραμα κάποιο παιδί με εξαιρετική ωραιότητα, πού του παρέδιδε μια αρχιερατική ράβδο και του έλεγε να γίνει μοναχός.Από την ήμερα εκείνη λύθηκαν οι μαθησιακές του δυσκολίες. Με πολλή άνεση προχώρησε στα γράμματα και ολοκλήρωσε σπουδές στη φιλοσοφία και τη ρητορική. Ήταν μόλις 18 ετών. Στην ηλικία αυτή έμεινε ορφανός και από τούς δύο γονείς του.
Αφού φρόντισε για την αποκατάσταση της αδελφής του και μοίρασε σε πτωχούς το μερίδιο της περιουσίας του, άνεχώρησε για τούς Αγίους Τόπους. Προσκύνησε με ευλάβεια τον Πανάγιο Τάφο και κατευθύνθηκε στη Λαύρα του οσίου Σάββα του ηγιασμένου, όπου και έγινε μοναχός.
Εδώ για 12 χρόνια υποτάσσεται με χαρά στον ηγούμενο Ιωάννη καλλιεργώντας με ακρίβεια τις μοναχικές αρετές. Για όλους γινόταν παράδειγμα αξιομίμητο. Με την ευλογία του ηγουμένου εξήλθε για άσκηση στη βαθύτερη έρημο του Ιορδάνη για είκοσι χρόνια. Εκεί μέσα στην ησυχία της φύσεως ζούσε μεταρσιωμένα την άσκηση του με διαρκή προσευχή και πνευματική μελέτη.
Έφθασε όμως και ή ώρα για να τεθεί «ό λύχνος επί την λυχνίαν». Στα Ιεροσόλυμα είχαν φθάσει από την Έδεσσα συμπολίτες του Αγίου και ζητούσαν από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων να τούς δώσει επίσκοπο. Και ό πατριάρχης τούς έδωσε τον Θεόδωρο. Με συντριβή ό ασκητής αυτός της έρημου και πειθόμενος στις επιταγές του Αγίου Πνεύματος, πού κυβερνά την 'Εκκλησία, άφησε το ερημητήριο του και ήλθε στη νέα του έπαλξη.
Σύνθημα του νέου επισκόπου ήταν «ή διακονία του άμβωνος». Κήρυττε αδιάκοπα και με ενθουσιασμό τον λόγο του Θεού. Καθοδηγούσε το ποίμνιο του με σοφία, πραότητα και πρακτικότητα. Με αίσθημα ευθύνης το προστάτευε από τούς αιρετικούς (Μονοφυσίτες). Και όλο νικούσε και κατατρόπωνε με δυνατά επιχειρήματα τούς εχθρούς της Πίστεως. Ή δράση αυτή του επισκόπου Θεοδώρου δημιούργησε αντίδραση και μίσος. Οι Σαρακηνοί έβαλαν φωτιά στον Καθεδρικό Ναό, ή οποία όμως τελικά στράφηκε και έκαψε τους ίδιους τούς εμπρηστές. Θέλησαν ακόμη οι εχθροί αυτοί να αρπάξουν την εκκλησιαστική περιουσία πού είχε δημιουργηθεί από δωρεές των πιστών.
Για να διεκδικήσει ό Άγιος τα δίκαια της Εκκλησίας, δεν δίστασε να φθάσει στη Βαγδάτη μπροστά στον χαλίφη Αλ-Μαμούν. Τον βρήκε βαριά ασθενή και ετοιμοθάνατο από καρκίνο. Ό επίσκοπος Θεόδωρος τον πλησίασε με στοργή και με τη δύναμη της προσευχής του και προσφέροντας φάρμακο με σκόνη από τον Πανάγιο Τάφο τον θεράπευσε.
Συγκινημένος ό άρχοντας της Βαγδάτης από το θαύμα έκανε τραπέζι ευγνωμοσύνης προς τον Άγιο. Και εκεί ό Θεόδωρος βρήκε την ευκαιρία να εκφράσει το μεγάλο του πόνο λέγοντας: «Οι εμίρηδες αυθαιρετούν και καταπιέζουν τους Ορθοδόξους Χριστιανούς της 'Εδέσσης». Τότε ό χαλίφης υπέγραψε διαταγή για επιστροφή της περιουσίας των χριστιανών. Και μετά είπε στον Όσιο: «Θέλω να μη στερηθώ την παρουσία σου και έδώ και στην άλλη ζωή». Και ό επίσκοπος με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος του είπε: «Μας χωρίζει μια πύλη. Αν θέλεις μπορείς να την διαβείς. Και ή πύλη είναι το Ευαγγέλιο». Και αμέσως προσέφερε στο χαλίφη το μικρό του Ευαγγέλιο. Ό χαλίφης δέχθηκε με χαρά και σεβασμό το πολύτιμο δώρο. Το μελέτησε με δίψα, πίστεψε στον Ιησού Χριστό και βαπτίστηκε κρυφά μαζί με τρεις ευγενείς υπηρέτες του.
Όμως νέα αντίδραση ξέσπασε από Εβραίους και Σαρακηνούς. Ό άρχιρραββίνος προσκάλεσε στο παλάτι τον Θεόδωρο σε δημόσιο διάλογο. Για μια ακόμη φορά ό όσιος επίσκοπος της Εδέσσης ένίκησε. Έλαμψε και πάλι ή αλήθεια, το φως του Χριστού. Ό Εβραίος έχασε τη φωνή του. Δεν ήξερε τί να απαντήσει. Πολλοί Πέρσες και Σαρακηνοί πίστεψαν στον Χριστό...
Λίγο πριν αναχωρήσει ό Θεόδωρος από τη Βαγδάτη, δέχθηκε από τον χαλίφη δώρα πλούσια, χρυσό και άργυρο για να τα διαμοιράσει στον Πανάγιο Τάφο και στα Μοναστήρια της Παλαιστίνης.
Όταν έφυγε ό Όσιος, ό χαλίφης - πιστός πλέον με το όνομα Ιωάννης - διέταξε να συγκεντρωθεί ό κόσμος της Βαγδάτης στο μεγάλο στάδιο. Και εκεί δημόσια ομολόγησε την Ορθόδοξη πίστη του δείχνοντας άφοβα προς τα πλήθη τον σταυρό πού φορούσε. Και τότε μανιασμένος ό όχλος όρμησε και θανάτωσε με ξίφη και λόγχες τον ηγέτη του. Μαζί του μαρτύρησαν και οι τρεις υπηρέτες του. Τέσσερις ακόμη μάρτυρες είχαν περάσει την πύλη της αιωνίου ζωής στεφανωμένοι με ουράνια δόξα.
Ό επίσκοπος Θεόδωρος συνέχισε στην Έδεσσα την ποιμαντική του δράση ειρηνικά. Ή αγιότητα του βίου του οδήγησε πολλούς Σαρακηνούς στον χριστιανισμό. Τρία χρόνια μετά το μαρτυρικό τέλος του χαλίφη ό Θεόδωρος προαισθανόμενος το τέλος του επέστρεψε πίσω στο αγαπημένο του κελί στη Λαύρα του Οσίου Σάββα. Και εκεί μετά από είκοσι μέρες παρέδωσε ειρηνικά το πνεύμα του στον Κύριο και Θεό του.
Με ένα «μικρό» Ευαγγέλιο ό επίσκοπος Θεόδωρος άνοιξε την πύλη του ουρανού στον χαλίφη της Βαγδάτης. Πόση δύναμη έχει αυτό το δώρο! Πόση ανάγκη το έχει σήμερα ό κόσμος! Άς μην το περιφρονούμε. Να μελετούμε το Ευαγγέλιο, να το ζούμε και να τολμούμε να το φανερώνουμε. Και να το χαρίζουμε, γιατί είναι «δύναμις Θεού εις σωτηρίαν» (Ρωμ. α' 16). (Από τον "ΣΩΤΗΡΑ")
