1. "Kiezen tussen pest en cholera"

"Kiezen tussen pest en cholera" is een Vlaamse uitdrukking en betekent dat je uit twee erge dingen het minst erge moet kiezen.

Een voorbeeld:

De mama van Sara heeft het eten klaargemaakt: bloemkool met gehakt en aardappelen. Sara lust echt geen bloemkool. Oma heeft gisteren nog wat etensrestjes gebracht: vis met witte kool. Sara mag van haar mama kiezen wat ze eet: vis met witte kool of bloemkool met gehakt. Maar...eigenlijk lust Sara geen bloemkool én geen vis. Ze moet dus 'kiezen tussen pest en cholera'.

Pest en cholera zijn twee heel erge ziektes. Beide ziektes zorgden voor heel wat doden. Vandaar dus de uitdrukking.

In wat volgt gaan we verder in op de pest. Een ziekte die vooral in de middeleeuwen hard toesloeg.

Trouwens, wist je dat er nog heel wat spreekwoorden zijn die we kunnen linken aan de coronacrisis? Druk het onderstaande bestand af of vraag een exemplaar aan je juf of meester. Zoek de betekenis van de spreekwoorden, of vraag raad aan vrienden, vriendinnen, broer of zus, mama of papa. Maak er telkens een leuke cartoon bij. Veel succes!

Spreekwoorden coronacrisis

2. De pest

De Zwarte Dood was de middeleeuwse naam voor de ziekte 'de pest'. Miljoenen mensen zijn er aan overleden.

De pest is een infectieziekte die mensen kregen door een beet van een zieke vlo. Deze vlo was besmet met een bacterie. Er waren heel veel zwarte ratten in de middeleeuwen. Mensen sliepen vaak op matrassen van stro en gooiden hun afval gewoon op straat. De rat had dus en een heerlijke slaapplek en al het eten van de wereld. Zaten er zieke vlooien op de rat, dan stierf hij al snel. De vlo sprong over naar de mens en beet daar ook. Zo werden vele mensen ziek.

De pandemie duurde van 1346 tot 1351 en kostte over de hele wereld aan 75 tot 100 miljoen mensen het leven. In Europa stierf ongeveer 30% van de bevolking aan de vreemde ziekte.

De oorsprong van de pest moet waarschijnlijk in Centraal-Azië gezocht worden. Via een schip kon de pest in Europa geraken waar de ziekte zich al snel verder over het vasteland verspreidde.

In die tijd probeerden mensen verschillende dingen om de ziekte te verslaan. Onder Karel II van Engeland opende men in Londen bijvoorbeeld de beerputten van de stad. Zo hoopte men dat de walmen de pest zouden verslaan.

Mensen geloofden dat de pest een straf van God was. Door boetedoening kon men misschien genezen. De kerken stroomden dan ook vol.

Gelukkig hebben wetenschappers ondertussen ontdekt hoe de ziekte bestreden kan worden. Er werden medicijnen ontwikkeld tegen deze ziekte. De ziekte heeft vandaag de dag geen kans meer!

3. COVID-19 en de pest: gelijkenissen en verschillen

Beschermende kledij voor zorgverleners

In de middeleeuwen stelden artsen alles in het werk om de ziekte te bestrijden. Volgende 'medicatie' werd voorgeschreven: azijn, knoflook, zure melk, … De artsen beschermden zich met snavelmaskers met voorin een kruidenmix die lekker rook. Het masker moest de duivelse invloed van de pest zuiveren. De kans om als dokter te overlijden was in die tijd vrij groot door het contact met besmette mensen. Het gebeurde dan ook wel eens dat artsen vluchtten in plaats van zieke mensen te helpen.

Vandaag worden onze zorgverleners ook beschouwd als echte helden. Ze gooien zich in de strijd tegen het coronavirus. Ook zij dragen beschermend materiaal. Gelukkig is de wetenschap ondertussen ver gevorderd en biedt het beschermend materiaal vandaag de dag veel meer bescherming dan de snavelmaskers uit de middeleeuwen.

Ga op het internet op zoek naar afbeeldingen van dokters met een snavelmasker tijdens de middeleeuwen. Zoek ook foto's van hoe dokters in de ziekenhuizen zich vandaag beschermen. Zie je de gelijkenissen en verschillen?