1. Wat zijn infectieziekten?

In de lessen binnen het thema 'Ziekteverwekkers en ziekteverwerkers' zullen we het hebben over 'infectieziekten'. Maar wat zijn nu eigenlijk 'infectieziekten'?

Acht van de tien meest voorkomende ziekten zijn infectieziekten. Infectieziekten zijn ziekten die veroorzaakt worden door micro-organismen, zoals virussen, bacteriën en schimmels. Sommige infectieziekten komen vaak voor, ook bij gezonde mensen (bv. griep, verkoudheid, …). Andere zijn eerder zeldzaam en houden verband met recente reizen (bv. malaria). Deze ziekten worden infectieziekten genoemd, omdat ze je lichaam ‘infecteren’ (= besmetten).

Een infectie kan leiden tot een plaatselijke ontsteking (bv. het ontsteken van een wonde) of het algeheel ziek worden van je lichaam.

De meeste infectieziekten gaan na een paar dagen of weken vanzelf weer over. Sommige ziekten kunnen echter levensbedreigend zijn als ze niet behandeld worden.

2. Wat zijn micro-organismen?

Micro-organismen zijn heel kleine levende wezens. Ze zijn zo klein dat we ze niet met het blote oog kunnen zien. Micro-organismen leven overal (in voedsel, in het water, in de lucht, op je lichaam, op kledij, op tafels, …). Schadelijke microben noemen we ook wel ziektekiemen of ziekteverwekkers.

We onderscheiden 3 belangrijke soorten.

Bacteriën

Een bacterie is maar één cel groot. Dat is zo klein, dat je ze nog net door een lichtmicroscoop kunt bekijken. Ze zien eruit als kleine bolletjes, staafjes of spiraaltjes. Er zijn heel veel verschillende soorten. Sommige bacteriën zijn schadelijk en kunnen je erg ziek maken. Er zijn ook bacteriën die nuttig zijn. In onze darmen zijn er bijvoorbeeld veel bacteriën die er juist voor zorgen dat we gezond blijven.

Bacteriën kunnen zichzelf heel snel verspreiden. Eén bacterie kan zich na een halve dag al verspreid hebben tot miljarden bacteriën.

Virussen

Een virus is nog veel kleiner dan een bacterie. Een virus is zelfs geen echte cel en kan alleen maar leven in andere cellen. Virussen dringen cellen binnen en maken die kapot. Zo overleeft het virus, vermenigvuldigt het zich en word je ziek.

COVID-19 wordt veroorzaakt door een nieuwe stam van het coronavirus.

Schimmels

Schimmels zijn meercellige organismen (= ze bestaan uit meerdere cellen) die voor de mens zowel nuttig als schadelijk kunnen zijn. Ze voeden zich met rottend, dood materiaal. Bepaalde schimmels kunnen schadelijk zijn omdat ze infecties veroorzaken of doordat ze giftig zijn. Andere zijn dan weer nuttig of onschadelijk.

4. Nuttige microben: een onderzoek

"Microben zijn ééncellige organismen die meestal nuttig zijn, hoewel sommige onder hen kwalen en ziekten kunnen veroorzaken. Eén van de belangrijkste nuttige toepassingen van bacteriën vinden we terug in de voedingsindustrie. Kaas, brood, yoghurt, chocolade, azijn en alcohol worden allemaal gemaakt door de groei van microben. Deze microben veroorzaken een chemische verandering die we fermentatie noemen. Fermentatie is een proces waarin de microben samengestelde suikers afbreken en ze omzetten in eenvoudige samenstellingen. Door fermentatie verandert het product van één soort voedsel in een andere soort." (www.e-bug.eu)

Wil je graag zelf vaststellen wat het nut is van schimmels? Doe de gistrace en beantwoord de bijhorende vragen (bron: www.e-bug.eu).

Dit heb je nodig:

• water

• bloem

• gist

• suiker

• 2 bekertjes