Γυναικοκτονία: Πες το με το όνομά του

Ο όρος γυναικοκτονία, που κάποιοι τόσο αποφεύγουν ή ακόμα και καταδικάζουν, καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1976 από την εγκληματολόγο Νταϊάνα Ράσελ ως “Femicide”. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων50 (EIGE), η γυναικοκτονία ορίζεται ως η δολοφονία γυναικών και κοριτσιών εξαιτίας του φύλου τους ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, καταγράφονται καθημερινά 137 γυναικοκτονίες παγκοσμίως.

Στην Ελλάδα μέσα σε έναν χρόνο μετράμε 14 γυναικοκτονίες. Η Βιολέτ στα Χανιά, η Ελένη στη Θεσσαλονίκη, η Βασιλική στα Μεσκλά, η Κωνσταντίνα στη Μακρινίτσα, η Κάρολαιν στα Γλυκά Νερά, η Ελένη στην Αγία Βαρβάρα, η Γαρυφαλλιά στην Φολέγανδρο, η Ανίσα στη Δάφνη, η Σταυρούλα στο Ρέθυμνο, η Μαρία στη Λάρισα, η Μόνικα στη Κυπαρισία, η Ντόρα στη Ρόδο, η Νεκταρία στην Κρήτη.

Γιατί όμως μάθαμε τα ονόματά τους; Γιατί ζούμε σε μια κοινωνία που όχι μόνο επιτρέπει τις γυναικοκτονίες αλλά για χρόνια τις βάφτιζε εγκλήματα πάθους και τιμής όταν το μόνο που δεν ένιωθαν οι γυναικοκτόνοι ήταν η αγάπη; Η απάντηση δυστυχώς έρχεται μονάχα αν κοιτάξουμε γύρω μας. Αν δούμε τον τρόπο που μεγαλώνουμε. Τα πατριαρχικά στερεότυπα που συντηρούμε ακόμα και εμείς, τα παιδιά του 21^ου αιώνα. Γιατί μικροί μαθαίναμε πως οι γυναίκες και οι άντρες είναι ίσοι. Μεγαλώσαμε όμως και αντιληφθήκαμε ότι όλα αυτά είναι στα χαρτιά, στους νόμους αλλά όχι στο μυαλό του κόσμου. Ο σεξισμός και ο μισογυνισμός κυριαρχούν στην ζωή μας σε καθημερινή βάση και αποτελούν το ιδανικό υπόβαθρο για να κατηγορείται συνεχώς το θύμα, το λεγόμενο victim blaming, και να αποφεύγεται η συζήτηση πως το πρόβλημα ξεκινάει πάντα από τον δράστη και από τον τρόπο που η κοινωνία τον έχει μεγαλώσει.

Η έμφυλη βία είναι καθημερινό κομμάτι της ζωής μας όσο τρομακτικό και αν ακούγεται, κάθε ταπεινωτική και περιφρονητική συμπεριφορά σε μια γυναίκα επειδή είναι γυναίκα, κάθε φορά που ακούμε την φράση «Αυτό το φόρεμα είναι προκλητικό» με την υπόνοια πως έτσι δίνουμε το δικαίωμα σε κάποιον να μας ακουμπήσει, κάθε φορά που το θύμα βιασμού δέχεται ερωτήσεις του τύπου «Τι φορούσες;», «Μήπως τον προκάλεσες;», κάθε μορφή σεξισμού και μισογυνισμού δείχνει πως για όλα φταίει η γυναίκα, περιορίζοντας με αυτό τον τρόπο την ευθύνη του θύτη.

Η γυναικοκτονία αποτελεί την πιο ακραία μορφή της έμφυλης βίας, που μπορεί να ξεκινήσει ως λεκτική, ψυχική ή και σωματική μέσα σε μια κακοποιητική σχέση. 25 Νοεμβρίου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, και οι μοναδικές συμβουλές που ακούστηκαν ήταν φράσεις όπως «Φύγε! Μην περιμένεις!» προς τα θύματα. Κανείς δεν σκέφτηκε πως μια γυναίκα που μένει σε μια κακοποιητική σχέση μπορεί να είναι εξαρτημένη οικονομικά από τον σύζυγο ή σύντροφό της, μπορεί να φοβάται, μπορεί να μην έχει που να απευθυνθεί ή που αλλού να μείνει. Κανείς δεν σκέφτηκε πως το πρόβλημα της κακοποίησης θα λυθεί αν σταματήσουν να υπάρχουν κακοποιητικοί άνδρες. Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος μας αν αρχίζαμε να μεγαλώνουμε άνδρες απαλλαγμένους από την τοξική αρρενωπότητα που τόσο βλάπτει και τους ίδιους, αν τους μαθαίναμε πως μια γυναίκα δεν είναι κτήμα τους και πως υπερασπίζονται την «τιμή» τους όταν συμπεριφέρονται με σεβασμό και αγάπη και όχι όταν σκοτώνουν την γυναίκα που θέλει να τους χωρίσει.

Μετά, όμως, όταν κάθε μήνα καταγράφεται και μια γυναικοκτονία όλοι υποκριτικά αναρωτιούνται πως φτάσαμε ως εδώ και η κοινή γνώμη ταράζεται στο θέαμα της κοινωνίας που η ίδια δημιούργησε. Πόσες ακόμα ψυχές πρέπει να χαθούν για να καταλάβουμε πως η πατριαρχία σκοτώνει; Και πως πρέπει να την αφήσουμε εκεί που ανήκει, στο παρελθόν;

24ωρη τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 για γυναίκες θύματα βίας Δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: sos15900@isotita.gr

Βασιλική Τσαρπάλα (Β4)