Embedded Files
Έχοντας ασχοληθεί με τη άμεση δημοκρατία στον αρχαίο κόσμο, θα δούμε κατά πόσο είναι εφαρμόσιμη στη σημερινή εποχή.
Μετά τη δημοκρατική φάση της Αθήνας, η δημοκρατία εξαφανίστηκε από προσώπου γης. Πέρασαν 18 αιώνες για να ειπωθούν ξανά δημοκρατικές ιδέες και 20 αιώνες για να εφαρμοστούν. Οι πρώτες απόπειρες ήταν με τις διαφωτιστικά επηρεασμένες επαναστάσεις, στη Γαλλία και την Αμερική. Έπειτα από αυτές, ακολούθησαν πάρα πολλοί φιλόσοφοι που επηρεάστηκαν και έγραψαν για απελευθερωτικές ιδέες. Ένα πολύ σημαντικό κίνημα που οδήγησε σε πολλές επαναστάσεις ήταν το κομμουνιστικό, με κύριους εκφραστές τον Μαρξ και τον Ένγκελς. Μετά από αυτούς, υπήρξαν πολλές εφαρμογές άμεσης δημοκρατίας σε ολόκληρο τον κόσμο (Παρισινή Κομμούνα, Ελεύθερη Περιοχή (Μαχνοβία), Σοβιέτ στη Ρωσική Επανάσταση, Συνδικαλισμός Ισπανικού Εμφυλίου κ.α). Όμως -είτε λόγω εξωτερικών παρεμβάσεων είτε λόγω διαφθοράς- απέτυχαν κι εξαφανίστηκαν στο τέλος του 20ου αιώνα. Πέρα από αυτές, το πιο δημοφιλές και επικρατέστερο σύστημα είναι η αστική δημοκρατία, που εφαρμόζεται από την Αμερικανική Επανάσταση. Αν και έχει λίγα κοινά σημεία, δεν πλησιάζει τα δημοκρατικά ιδεώδη (ισοτιμία, ισονομία, αλληλοβοήθεια, αυτονομία, ανεξαρτησία και ατομική και κοινωνική ελευθερία).
Ευτυχώς, για τους υποστηρικτές της δημοκρατίας, έχουν υπάρξει κινηματοποιήσεις και μετά την δεκαετία του '90. Οι πιο σημαντικές είναι η Κοινότητα των Ζαπατίστας στις Τσιάπας του Μεξικού (6.000.000 κάτοικοι) και η Ελευθεριακή Κοινότητα της Ροζάβας στο Δυτικό Κουρδιστάν (4.600.000 κάτοικοι). Αυτά τα Κινήματα έχουν επηρεαστεί από τις δημοκρατικές, οικολογικές και σοσιαλιστικές ιδέες του Οτσαλάν, του Μπούκτσιν και των πιο παλιών θεωρητικών και επαναστατών όπως του Ζαπάτα, του Κροπότκιν, του Μαχνό και άλλων.
Μαθητές και καθηγητές μαζεμένοι σε ένα σχολείο στις Τσιάπας, 2010
Ο τρόπος με τον οποίον λειτουργούν είναι δομημένος από κάτω προς τα πάνω, δηλαδή λαοκρατικά, δίχως ιεραρχίες. Συγκεκριμένα, η κοινωνία των Ζαπατίστας δουλεύει ως εξής:
• Υπαρχούν τα Καρακόλς, που είναι αποκεντρωμένες περιοχές, οι οποίες εκλέγουν συμβουλιακά αντιπροσώπους, που μπορούν να καθαιρεθούν, οι οποίοι συγκεντρώνονται και εκφράζουν τις απόψεις που συζητήθηκαν στα Καρακόλς.
Έπειτα, η Ροζάβα λειτουργεί πάλι συνομοσπονδιακά, δηλαδή με τον εξής τρόπο:
• Η περιοχή χωρίζεται σε Καντόνια, τα οποία παρόμοια με τα Καρακόλς, εκλέγουν αντιπροσώπους, οι οποίοι με ανάλογές διαδικασίες αποφασίζουν δημοκρατικά, με βάση τις απόψεις των συνελεύσεων των Καντονίων.
“These Faggots Kill Fascists! We shoot back!
” ΛΟΑΤΚΙ+ Εξεγερσιακό και Απελευθερωτικό Μέτωπο, στην πόλη της Ράκκας, 2017
Σε αντίθεση, λοιπόν, με την δημοφιλή άποψη πως η άμεση δημοκρατία είναι ανέφικτη και ουτοπική, αυτές οι οργανώσεις υπάρχουν για να την αναιρέσουν. Όχι απλά έχουν άμεση δημοκρατία, αλλά έχουν πιο δίκαιη από αυτή της αρχαίας Αθήνας, αφού σέβονται και όλες τις κοινωνικές ομάδες, σε αντίθεση με τους προγόνους μας. Δηλαδή, έχει δοθεί πάρα πολύ μεγάλη έμφαση στην απελευθέρωση των ιθαγενών, των καταπιεσμένων φυλετικών ομάδων, των διεμφυλικών (τρανς), των ομοφυλόφιλων και γενικά όλων των ομάδων που δεν έχουν ίσα δικαιώματα στις αστικές δημοκρατίες στις οποίες ζούμε εμείς. Συνοψίζοντας, με την απαραίτητη θέληση, υπάρχει η δυνατότητα τα δημοκρατικά ιδεώδη να εφαρμοστούν, σε όλες τις χώρες. Αρκεί να έχουμε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας, πως αυτές οι δημοκρατίες είναι τελείως αντίθετες με την παρούσα τάξη πραγμάτων.
Θοδωρής Μωραίτης - Μάρκος Παπαδάτος (Α3)
Page updated
Google Sites
Report abuse