Hoxe, no IES As Barxas, detémonos no 25N para romper o silencio.
Faino esta instalación creada con libros, coa complicidade da Biblioteca, do Club Audiovisual, do alumnado de Artes e de Lingua Galega, sen os cales nada disto sería posible.
Hoxe lembramos que durante demasiado tempo calamos o acoso, a culpa e a vergoña que non eran nosas.
E afirmamos que quen debe baixar a cabeza non é quen sofre, senón quen exerce a violencia, tamén neses espazos que deberían ser seguros.
Queremos que as novas xeracións aprendan a nomear, a falar, a non calar nunca máis.
Porque cando a voz se ergue, a vergoña cambia de lado.
E onde rompe o silencio, comeza a liberdade.
ROMPER O SILENCIO: EN NOME DE TODAS
Esta instalación nace dun feito sincero e rotundo: durante demasiado tempo, as mulleres calamos. Calamos insultos disimulados en forma de “piropos”, control disfrazado de cariño, toques non pedidos, bromas machistas, portas pechadas, ninguneo e medos que ninguén quería ver. Calamos porque nos fixeron crer que era o normal. Calamos porque, equivocadamente, a vergoña sempre caía sobre nós cando debía caer, desde o principio, sobre quen agrede.
E isto non pasa só nos grandes titulares. Ás veces sucede ao noso carón: pequenas situacións de acoso en espazos cotiáns como un ximnasio, unha aula ou un corredor. Cousas que moitas veces se restan, se minimizan ou se disfrazan de “é unha broma”. Tamén iso forma parte deste silencio aprendido.
Os casos que vemos nas noticias confirman esta mesma realidade. Hai pouco, un tribunal recoñeceu que unha muller tardara seis anos en denunciar os abusos que sufrira porque viviu atrapada entre culpa, vergoña e medo. E este ano moitos medios falaron do “ano no que a vergoña cambiou de bando”, porque cada vez máis mulleres deron o paso de poñer nome e rostro á violencia que sufriran.
E Europa enteira mirou cara a Francia cando Gisèle Pelicot pediu que o seu xuízo fose público para deixar claro que ela non tiña nada que ocultar. A súa mensaxe foi nítida: a vergoña non é miña, a vergoña é súa. E esa verdade resoou en milleiros de voces.
Todos estes exemplos —os que saen nos xornais e os que suceden na vida diaria— lembran algo esencial: a vergoña só cambia de lugar cando falamos. Cando deixamos de cargar cun silencio que non nos pertence. Cando entendemos que calar non é protección, é castigo. Romper o silencio é un acto colectivo que abre camiños e rompe círculos de violencia normalizada.
Por iso esta instalación non é só arte: é un límite. Un espazo onde dicimos que non imos gardar silencio por ninguén. Que non aceptamos nin unha culpa máis. Que a vergoña estará, por fin, onde sempre debeu estar: do lado do agresor.
Hoxe falamos en nome de todas, das que están, das que estiveron e das que virán:
non queremos calar nunca máis.
Porque onde rompe o silencio, comeza a liberdade.