Inrichting en beheer van oevers voor biodiversiteit
Natuurvriendelijke oevers (NVO's)
Natuurvriendelijke oevers (NVO's) zijn oevers waar de overgang tussen land en water zo 'natuurlijk' mogelijk is, bijvoorbeeld met flauwhellend talud of met plas-drasberm.
NVO's zorgen voor gevarieerde omstandigheden en bieden kansen voor een diversiteit aan waterplanten, oeverplanten en dierensoorten.
Uitgebreide informatie over ontwerp, aanleg, inrichting, beheer en onderhoud van NVO's is te vinden in de publicatie van de Hoogheemraadschap Rijnland hiernaast te downloaden.
003 NVO hand Rijnland 2010.pdfOeverbeheer voor biodiversiteit
Zonder beheer zal een sloot zich in een moeras ontwikkelen, daarna in een struweel en uiteindelijk in een bos. Om de watergang open te houden is het noodzakelijk om onderhoud uit te voeren.
Noodzakelijk beheer =
de oever maaien
de overtollige waterplanten verwijderen
de waterbodem baggeren
'Natuurvriendelijk' = (o.a.)
liefs met een frequentie en in een periode wanneer de verstoring van de flora & fauna zo klein mogelijk is. De voorkeurperiode voor het maaien is tussen 15 juli en 15 maart. Baggeren is met voorkeur in september - oktober uitgevoerd en niet vaker dan eens per acht jaar.
gefaseerd of sinus maaien (25% van de vegetatie gespaard).
de maaisel ten minsten 48 uur laten liggen dan afvoeren.
gefaseerd baggeren (25% van de waterbodem gespaard).
de bagger afvoeren.
Meer informatie te vinden in de handreiking van de Hoogheemraadschap Rijnland hierboven te downloaden, de poster hieronder over maaien voor bloemrijke vegetatie en de Vlinderstichting website : https://www.vlinderstichting.nl/sinusbeheer/
Poster grasbeheer 2017-nw.pdfBiodivers maaien in Leiden - - Stadsnieuws oktober 2020
Om de biodiversiteit in de stad te vergroten is de afgelopen lente en zomer anders gemaaid dan de jaren daarvoor. Op bepaalde plekken wordt er vaker gemaaid en op sommige plekken wordt juist niet meer gemaaid. Allemaal ter verbetering van de biodiversiteit.Zo worden gazons zonder functie omgezet naar ruig gras of berm, waar veel insecten, vogels en kleine dieren hun voedsel kunnen vinden. Bovendien bieden de bloemen, ruige grassen en kruiden hen nest- en schuilgelegenheid.
Van functieloos naar biodiversGrasvelden die niet of nauwelijks worden gebruikt voor sport of recreatie, komen in aanmerking voor een metamorfose naar ruig gras of berm. Maar de situatie na de metamorfose moet wel veilig blijven voor het verkeer. Daarbij is ruig gras minder geschikt bij bomen die zorgen voor veel zaailingen (nakomelingen). Ook hiermee wordt rekening gehouden.
Nu maaien, later meer biodiversiteitDe metamorfose van grasveld naar ruig gras of wilde berm gaat niet altijd even snel. Dit hangt af van de bodem: als die voedselrijk is, groeien er veel grassen. Bloeiende kruiden houden juist van een voedselarme bodem. Door het gras vaker te maaien en af te voeren, wordt zo veel mogelijk energie uit de grond gehaald. Met jarenlange herhaling wordt de bodem steeds schraler, waardoor de grasbegroeiing afneemt en de (bloeiende) kruiden toenemen. Hierdoor wordt de berm steeds waardevoller voor bijvoorbeeld insecten.
Volgend maaiseizoenNu het maaiseizoen afloopt, wordt bekeken of er nog meer gazons kunnen worden omgevormd en of de maaifrequentie bijgesteld moet worden.
Riet langs de waterkant: mooi en functioneel - Stadsnieuws oktober 2020
Langs de sloten en vijvers in Leiden staat op veel plekken riet. Dat is een mooi gezicht maar riet is ook belangrijk voor de natuur. Af en toe moeten het riet en de waterplanten wel gesnoeid worden zodat het water kan stromen en begaanbaar blijft, bijvoorbeeld voor bootjes.De sloten en vijvers vangen een groot deel van het regenwater op. Voor een goede afvoer van dit regenwater en voldoende doorstroming van de sloot moeten het riet en de waterplanten worden teruggesnoeid. Anders zou de sloot dichtgroeien. Dat kan vanaf het water met een maaiboot of vanaf de oever met een trekker met een maaiarm. Het snoeien gebeurt gewoonlijk een keer per jaar.Natuurlijke oeversRiet draagt bij aan sterke oevers en een betere waterkwaliteit. Ook vinden insecten, amfibieën, vissen, vogels en zoogdieren tussen het riet een plek om te schuilen of te overwinteren. Daarom laat de gemeente op steeds meer plekken het riet en andere oeverbeplanting - gedeeltelijk - staan. Dit zijn plekken met een brede natuurlijke oever. Zo’n 10 tot maximaal 20% van de breedte van de sloot of vijver mag uit oeverbeplanting bestaan.
Maaisel even laten liggenHet snoeien van het riet en de waterplanten gebeurt in de maanden september en oktober. Het maaisel blijft na het snoeien nog een paar dagen op de oever liggen. Zo hebben eventueel meegeschepte amfibieën en insecten de tijd om terug naar de sloot te gaan. Op die manier wordt schade aan planten en dieren zoveel mogelijk voorkomen. Blijft maaisel onverhoopt te lang liggen, dan kunt u dit bij de gemeente melden via www.leiden.nl/melding of via het algemene telefoonnummer 14071.