Răng sứ đã trở thành một giải pháp thẩm mỹ và phục hình răng cực kỳ phổ biến hiện nay. Mang lại nụ cười tự tin, rạng rỡ và chức năng ăn nhai được cải thiện, răng sứ thực sự là một bước tiến vượt bậc trong nha khoa. Tuy nhiên, không ít người sau khi làm răng sứ lại gặp phải một tình trạng khó chịu: răng sứ bị ê buốt. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn khiến nhiều người lo lắng về độ bền của phục hình. Vậy nguyên nhân răng sứ bị ê buốt là gì, và làm thế nào để khắc phục cũng như phòng ngừa tình trạng này một cách hiệu quả? Bài viết này sẽ đi sâu vào vấn đề, cung cấp những thông tin chi tiết và hữu ích nhất cho bạn.
Ê buốt răng sứ là cảm giác đau nhói, khó chịu hoặc nhạy cảm đột ngột ở răng đã được bọc sứ khi tiếp xúc với các yếu tố bên ngoài như:
Thức ăn/đồ uống nóng hoặc lạnh: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ê buốt.
Thức ăn/đồ uống chua hoặc ngọt: Axit và đường có thể kích thích các dây thần kinh trong răng.
Hít thở không khí lạnh: Gió lạnh đi qua răng cũng có thể gây ê buốt.
Đánh răng mạnh: Lực chải răng không đúng cách có thể làm tổn thương nướu và chân răng.
Áp lực khi cắn: Nhai những vật cứng hoặc nghiến răng cũng có thể gây ê buốt.
Cảm giác ê buốt có thể kéo dài vài giây đến vài phút, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra. Mặc dù ê buốt răng sứ không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng, nhưng nó chắc chắn là một cảnh báo cần được chú ý.
Răng sứ kém chất lượng gây cho răng bị ê buốt sau khi bọc
Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến tình trạng răng sứ bị ê buốt. Việc xác định đúng nguyên nhân là chìa khóa để điều trị hiệu quả.
Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu và thường gặp nhất.
Mài cùi răng quá nhiều: Để bọc sứ, bác sĩ cần mài nhỏ răng thật (cùi răng) để tạo không gian cho mão sứ. Nếu quá trình mài cùi răng được thực hiện quá mức, làm mất đi một lượng lớn men và ngà răng, tủy răng (phần chứa dây thần kinh và mạch máu) có thể bị lộ hoặc bị kích thích nghiêm trọng.
Nhiệt sinh ra khi mài: Khi mài răng, ma sát tạo ra nhiệt độ cao. Nếu không được làm mát adequately (ví dụ bằng nước), nhiệt độ này có thể gây bỏng tủy, dẫn đến viêm tủy.
Vùng tủy quá sát bề mặt: Ở một số người, tủy răng nằm gần bề mặt răng hơn bình thường. Khi mài cùi, nguy cơ tủy bị ảnh hưởng sẽ cao hơn.
Tủy răng đã bị viêm nhẹ trước đó: Nếu răng thật đã có tiền sử ê buốt, sâu răng hoặc viêm tủy nhẹ trước khi làm răng sứ, quá trình mài cùi có thể làm bùng phát tình trạng viêm, gây đau nhức dữ dội sau khi bọc sứ.
Chất lượng của quá trình gắn sứ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa ê buốt.
Bám dính không tốt giữa răng thật và mão sứ: Nếu keo dán (xi măng nha khoa) không được sử dụng đúng cách hoặc chất lượng kém, hoặc quá trình làm khô không đạt chuẩn, mão sứ có thể không bám khít hoàn toàn vào cùi răng. Điều này tạo ra những khe hở li ti.
Lộ kẽ hở giữa răng sứ và răng thật: Những khe hở này cho phép vi khuẩn, thức ăn và đồ uống xâm nhập, tiếp xúc trực tiếp với ngà răng hoặc thậm chí tủy răng, gây ra ê buốt và nguy cơ sâu răng tái phát dưới mão sứ.
Sử dụng vật liệu gắn sứ không tương thích: Một số người có thể nhạy cảm với thành phần của keo dán, gây kích ứng mô răng.
Nướu khỏe mạnh là yếu tố quan trọng để bảo vệ răng.
Viêm nướu (gingivitis) hoặc viêm nha chu (periodontitis): Viêm nhiễm nướu xung quanh răng sứ có thể làm tụt nướu.
Lộ chân răng: Khi nướu bị tụt, phần chân răng (vốn không được bao phủ bởi men răng) sẽ bị lộ ra ngoài. Ngà răng ở chân răng có nhiều ống ngà nhỏ, dẫn thẳng đến tủy răng. Khi các ống này tiếp xúc với môi trường bên ngoài, cảm giác ê buốt sẽ xảy ra.
Vệ sinh răng miệng kém: Mảng bám và vôi răng tích tụ quanh đường viền nướu có thể dẫn đến viêm nướu, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
Khớp cắn đúng là vô cùng quan trọng để phân bổ lực nhai đều đặn.
Răng sứ làm quá lớn hoặc quá cao: Nếu răng sứ không được điều chỉnh khớp cắn chính xác, nó có thể quá cao hoặc quá lớn so với các răng còn lại. Khi nhai, lực cắn sẽ tập trung quá nhiều vào răng sứ hoặc răng đối diện, gây áp lực lớn.
Áp lực nhai quá mức: Áp lực quá mức này có thể gây kích thích các dây thần kinh trong tủy răng của răng sứ hoặc răng đối diện, dẫn đến ê buốt.
Nghiến răng, siết chặt hàm: Những thói quen này làm tăng áp lực lên toàn bộ hệ thống răng, bao gồm cả răng sứ, gây mài mòn và ê buốt.
Một trong những biến chứng đáng lo ngại nhất.
Vi khuẩn xâm nhập qua kẽ hở: Nếu có những khe hở li ti giữa răng sứ và cùi răng thật, vi khuẩn có thể xâm nhập và gây sâu răng.
Không được phát hiện sớm: Sâu răng dưới mão sứ rất khó phát hiện bằng mắt thường, thường chỉ nhận ra khi đã phát triển đến giai đoạn nghiêm trọng hoặc khi bắt đầu gây ê buốt, đau nhức.
Tiến triển đến tủy: Khi sâu răng phát triển đến tủy, nó sẽ gây viêm tủy, thậm chí hoại tử tủy, dẫn đến đau nhức dữ dội và cần phải điều trị tủy.
Ăn nhai vật cứng: Cắn phải sạn, xương hoặc nhai vật quá cứng có thể tạo áp lực đột ngột lên răng sứ, gây chấn thương tủy răng bên trong.
Va đập mạnh: Chấn thương do tai nạn hoặc va đập trực tiếp vào răng sứ cũng có thể làm tổn thương tủy, gây ê buốt hoặc đau nhức.
Hở viền: Viền răng sứ không khít sát với đường viền nướu, tạo điều kiện cho vi khuẩn và thức ăn bám vào, gây sâu răng hoặc viêm nướu.
Sứt mẻ: Răng sứ có thể bị sứt mẻ do lực nhai mạnh hoặc chấn thương. Phần bị sứt mẻ có thể làm lộ phần ngà răng hoặc cùi răng thật, gây ê buốt.
Mặc dù ít phổ biến hơn, nhưng chất lượng sứ kém có thể gián tiếp gây ê buốt:
Vật liệu sứ kém chất lượng: Sứ không đạt chuẩn có thể có độ bền không cao, dễ nứt vỡ hoặc sứt mẻ, tạo đường cho vi khuẩn xâm nhập.
Độ truyền nhiệt kém: Một số vật liệu sứ có thể không cách nhiệt tốt bằng răng tự nhiên, khiến cảm giác nóng/lạnh dễ dàng truyền đến tủy răng.
Khi bị ê buốt răng sứ, việc quan trọng nhất là không tự ý điều trị mà cần đến gặp bác sĩ nha khoa để được thăm khám và chẩn đoán chính xác nguyên nhân.
Đừng chần chừ: Ngay khi cảm thấy ê buốt kéo dài hoặc đau nhức, hãy liên hệ với nha sĩ. Việc trì hoãn có thể làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn, thậm chí ảnh hưởng đến răng bên cạnh.
Mô tả rõ triệu chứng: Cung cấp thông tin chi tiết về tần suất, mức độ ê buốt, yếu tố kích thích và các triệu chứng đi kèm (nóng, lạnh, đau khi cắn, sưng nướu...).
Kiểm tra tổng quát: Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng răng sứ, nướu, các răng lân cận, và có thể chụp phim X-quang để đánh giá tình trạng tủy răng, phát hiện sâu răng thứ phát hoặc các vấn đề ẩn bên dưới.
a. Với ê buốt nhẹ do kích ứng tủy ban đầu (sau khi mới làm răng sứ):
Thuốc giảm ê buốt: Bác sĩ có thể kê toa thuốc giảm đau, thuốc chống viêm hoặc kem đánh răng/nước súc miệng chuyên dụng cho răng nhạy cảm để giảm triệu chứng.
Sử dụng Fluoride: Bôi ngoài răng fluoride có thể giúp tái khoáng hóa men răng và giảm cảm giác ê buốt.
Điều chỉnh khớp cắn: Nếu ê buốt do khớp cắn bị sai lệch nhẹ, bác sĩ có thể mài chỉnh lại răng sứ để khớp cắn cân bằng hơn.
b. Với ê buốt do viêm nướu, viêm nha chu:
Cạo vôi răng và vệ sinh răng miệng chuyên sâu: Loại bỏ mảng bám và vôi răng là bước đầu tiên và quan trọng nhất.
Hướng dẫn vệ sinh răng miệng đúng cách: Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách đánh răng, dùng chỉ nha khoa, nước súc miệng để duy trì vệ sinh tốt, ngăn ngừa viêm nhiễm.
Điều trị nha chu: Trong trường hợp viêm nha chu nặng hơn, có thể cần các thủ thuật chuyên sâu như nạo túi nha chu, phẫu thuật nướu.
c. Với ê buốt do sâu răng dưới mão sứ:
Tháo bỏ răng sứ: Đây là bước bắt buộc để tiếp cận và điều trị sâu răng.
Làm sạch và trám răng: Nha sĩ sẽ loại bỏ phần răng bị sâu và trám lại bằng vật liệu thích hợp.
Điều trị tủy (nếu cần): Nếu sâu răng đã ăn vào tủy, gây viêm tủy hoặc hoại tử tủy, bắt buộc phải điều trị tủy để bảo tồn răng.
Làm lại răng sứ mới: Sau khi điều trị dứt điểm, răng sứ mới sẽ được chế tác và gắn lại.
d. Với ê buốt do sai khớp cắn nghiêm trọng hoặc phục hình không khít sát:
Mài chỉnh khớp cắn: Đối với sai lệch nhẹ.
Làm lại răng sứ mới: Nếu răng sứ làm quá cao, quá lớn không thể điều chỉnh được, hoặc bị hở viền, không khít sát, việc làm lại răng sứ mới là cần thiết để đảm bảo sự chính xác và hòa hợp với cung hàm.
e. Trường hợp răng sứ bị sứt mẻ/nứt:
Hàn trám: Đối với các vết sứt mẻ nhỏ, có thể được trám lại bằng vật liệu composite.
Thay thế răng sứ mới: Nếu vết sứt mẻ lớn, ảnh hưởng đến cấu trúc hoặc thẩm mỹ, việc thay thế mão sứ mới là giải pháp tốt nhất.
f. Với ê buốt do chấn thương tủy:
Theo dõi và điều trị tủy: Nếu tủy bị tổn thương không hồi phục, cần phải điều trị tủy để loại bỏ phần tủy bị viêm hoặc hoại tử.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng sau khi làm răng sứ.
Đây là yếu tố tiên quyết và quan trọng nhất.
Chuyên môn bác sĩ: Bác sĩ có tay nghề cao sẽ mài cùi răng đúng kỹ thuật, hạn chế tối đa xâm lấn tủy, lấy dấu chính xác và gắn sứ khít sát.
Trang thiết bị hiện đại: Nha khoa trang bị máy móc hiện đại giúp quá trình thăm khám, chẩn đoán và điều trị chính xác hơn, hạn chế rủi ro.
Vật liệu nha khoa chất lượng: Đảm bảo răng sứ được làm từ vật liệu cao cấp, có độ bền và tính tương thích sinh học tốt.
Đánh răng 2-3 lần/ngày: Sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng có fluoride.
Kỹ thuật đánh răng: Chải nhẹ nhàng theo chuyển động tròn hoặc dọc, không chải ngang hoặc quá mạnh làm tổn thương nướu và mòn men răng.
Dùng chỉ nha khoa/tăm nước: Làm sạch kẽ răng ít nhất 1 lần/ngày để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa mà bàn chải không tới được.
Sử dụng nước súc miệng: Nước súc miệng diệt khuẩn (không chứa cồn) giúp giảm vi khuẩn trong khoang miệng.
Hạn chế thực phẩm quá nóng, quá lạnh, quá chua, quá ngọt: Giảm thiểu các yếu tố kích thích răng.
Tránh cắn xé thức ăn quá cứng, dai: Hạn chế áp lực quá mức lên răng sứ có thể gây nứt, vỡ hoặc tổn thương tủy.
Không nhai đá, xương, dụng cụ kim loại: Những thói quen này cực kỳ có hại cho răng sứ.
Bổ sung canxi và vitamin D: Để duy trì xương hàm và răng khỏe mạnh.
Phát hiện sớm vấn đề: Khám định kỳ giúp nha sĩ kiểm tra tình trạng răng sứ, phát hiện sớm các vấn đề như sâu răng thứ phát, viêm nướu, hở viền sứ hoặc sai khớp cắn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.
Cạo vôi răng: Loại bỏ mảng bám và vôi răng định kỳ giúp ngăn ngừa viêm nướu và nha chu.
Đeo máng chống nghiến răng (nếu có tật nghiến răng): Máng chống nghiến giúp bảo vệ răng khỏi lực tác động quá mức khi ngủ.
Hạn chế các thói quen xấu: Không cắn móng tay, cắn bút, dùng răng mở nắp chai...
Chú ý đến cảm giác răng: Nếu cảm thấy bất kỳ sự thay đổi nào như ê buốt, đau nhức kéo dài, sưng nướu, hãy ghi nhận và báo ngay cho nha sĩ.
Tình trạng ê buốt răng sứ tuy không phải lúc nào cũng nguy hiểm nhưng có thể là dấu hiệu cảnh báo của các vấn đề như viêm tủy, sâu răng thứ phát dưới mão sứ, hoặc hở viền. Nếu không được điều trị kịp thời, các vấn đề này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn như mất răng hoặc nhiễm trùng lan rộng. Do đó, việc thăm khám nha sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị là rất cần thiết.
Thời gian ê buốt kéo dài tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu chỉ là ê buốt nhẹ do kích ứng tủy tạm thời sau khi làm răng sứ (do quá trình mài cùi), cảm giác này thường giảm dần và hết hẳn sau vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, nếu ê buốt kéo dài, tăng nặng hoặc đi kèm các triệu chứng khác như đau nhói, sưng nướu, đau khi cắn, đây có thể là dấu hiệu của vấn đề nghiêm trọng hơn và cần được bác sĩ kiểm tra ngay lập tức.
Việc tháo răng sứ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ê buốt.
Không cần tháo: Nếu ê buốt do viêm nướu, sai khớp cắn nhỏ, hoặc kích ứng tủy nhẹ, bác sĩ có thể điều trị bảo tồn (cạo vôi răng, điều chỉnh khớp cắn, kê thuốc).
Cần tháo: Nếu ê buốt do sâu răng dưới mão sứ, viêm tủy không hồi phục, hở viền sứ nghiêm trọng không thể khắc phục, hoặc phục hình không đạt chuẩn, việc tháo mão sứ là cần thiết để xử lý triệt để nguyên nhân và làm lại mão sứ mới.
Trong hầu hết các trường hợp, răng đã điều trị tủy sẽ không còn cảm giác ê buốt với tác nhân nóng lạnh vì tủy răng (chứa dây thần kinh cảm giác) đã được loại bỏ. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp răng đã điều trị tủy vẫn bị ê buốt hoặc đau nhức, nguyên nhân có thể là:
Điều trị tủy chưa triệt để: Vẫn còn sót lại mô tủy viêm hoặc nhiễm khuẩn.
Nhiễm trùng lại: Vi khuẩn xâm nhập lại qua kẽ hở giữa chân răng và chất trám ống tủy, hoặc qua thân răng sứ bị hở.
Viêm quanh chóp: Nhiễm trùng lan ra vùng xương quanh chân răng.
Tổn thương răng bên cạnh: Đau từ răng kế cận lan sang.
Nứt, gãy chân răng: Gây viêm và đau.
Đau do khớp cắn: Lúc này răng không còn nhạy cảm với nóng lạnh nhưng có thể đau khi nhai do áp lực cơ học lên vùng xương hàm.
Trong bất kỳ trường hợp nào, nếu răng đã điều trị tủy mà vẫn bị ê buốt hoặc đau, bạn cần đi khám nha sĩ ngay lập tức.
Răng sứ là một giải pháp phục hình tuyệt vời giúp cải thiện nụ cười và chức năng ăn nhai. Tuy nhiên, tình trạng "răng sứ bị ê buốt" là một vấn đề không hề hiếm gặp và có thể gây nhiều khó chịu. Việc hiểu rõ các nguyên nhân gây ra tình trạng này, từ quá trình mài cùi, kỹ thuật gắn sứ, vệ sinh răng miệng đến thói quen sinh hoạt, là bước đầu tiên để giải quyết vấn đề.
Quan trọng hơn cả, khi xuất hiện bất kỳ dấu hiệu ê buốt nào, hãy ưu tiên thăm khám nha sĩ càng sớm càng tốt. Đừng tự điều trị hoặc trì hoãn, vì điều này có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng và khó chữa hơn.
Việc lựa chọn một phòng khám nha khoa uy tín với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, cùng với việc duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách và khám răng định kỳ, sẽ là chìa khóa để bạn có thể tận hưởng trọn vẹn những lợi ích mà răng sứ mang lại: một nụ cười khỏe đẹp và tự tin.
Nha khoa I-Dent
Phone number: 0941818616
Address: 19v Nguyễn Hữu Cảnh, Phường 19, Quận bình thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam