Kind- en jeugdvriendelijkheid

Ons startpunt is de vraag hoe we de best mogelijke omgeving kunnen creëren voor kinderen en jongeren. Dat betekent inherent een pleidooi voor ambitieus, rechtvaardig en duurzaam beleid en handelen én vertrekt dus ook vanuit een visie op wat een goede samenleving is of moet zijn – nl. een samenleving die de rechten van kinderen en jongeren garandeert en realiseert.

Kind- en jeugdvriendelijkheid neemt 3 pijlers als uitgangspunt voor handelen en beleid:

• De kinderrechten zoals geformuleerd in het Verdrag voor de Rechten van het Kind zijn het kompas.

• Kinderen en jongeren worden erkend als volwaardige en evenwaardige burgers in de samenleving

• Een integrale en transversale manier van beleidsvoering, waarin samenwerking centraal staat, wordt als katalysator naar voor geschoven. 

Met het Netwerk Jeugdvriendelijk sluiten we ons aan bij deze 3 pijlers en streven er in onze werking naar dat de kinderrechten zo optimaal mogelijk gerealiseerd worden en dat voor álle kinderen en jongeren, ongeacht leeftijd, achtergrond of situatie.

We erkennen kinderen en jongeren bovendien als volwaardige en evenwaardige burgers met waardevolle ervaringen, meningen en ideeën. Evenwaardig burgerschap betekent dan ook dat hun belangen mee in de weegschaal liggen en minstens even hard doorwegen als andere belangen wanneer (beleids)keuzes gemaakt worden.

De kinderrechten als kompas nemen houdt in dat we de ambitie van kind- en jeugdvriendelijkheid nooit helemaal of definitief kunnen bereiken. Kiezen voor kind- en jeugdvriendelijkheid betekent steeds opnieuw de lat hoger en verder leggen.

Leefwereld van kinderen en jongeren en lokale schaal als vertrekpunt

Die ‘best mogelijke omgeving’ waarnaar we streven krijgt in eerste instantie vorm op lokale schaal. Kinderen en jongeren leven in een buurt, een gemeente, een stad.
Dat wil echter niet zeggen dat die lokale omgeving enkel beïnvloed wordt door lokale dynamieken of door lokaal beleid. Klimaatverandering, oorlogen, economische schommelingen,… om maar enkele wereldwijde veranderingen te noemen die ook heel lokaal hun impact hebben. Hetzelfde geldt voor Vlaamse, federale en Europese gebeurtenissen en beleidsbeslissingen – denk ook hier weer aan de EU strategie voor de rechten van het kind of ons Vlaamse Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan.
Kind- en jeugdvriendelijkheid komt met andere woorden tot stand door het samenspel van evoluties, beleidskeuzes en maatregelen op verschillende niveaus.

 
Kinderen en jongeren zijn al van jongs af aan deel van onze samenleving. Hun leven speelt zich niet af in een eigen bubbel of op een eilandje. Hun omgeving is dan ook grotendeels dezelfde als die van volwassen en wordt dus door dezelfde elementen beïnvloed. Kinderen en jongeren ervaren die wereld vaak nog anders, maar in se bestaat hun wereld uit dezelfde legoblokjes als die van volwassenen. Wonen, welzijn, levenslang leren, vrije tijd, mobiliteit, publieke ruimte, samenleven, economie,… Hun (leef)wereld groeit van het eigen huis naar de kinderopvang over de school naar hun hele buurt. Hoe ouder kinderen worden, hoe groter die wereld.

Bovendien ondergaan kinderen en jongeren niet alleen wat er in onze samenleving gebeurt, ze geven zelf mee vorm aan die samenleving. Ze zijn actoren met een eigen ervaringsdeskundigheid, met eigen belangen en met het recht om te participeren, aan de samenleving én aan het beleid. Pas als in én met al deze domeinen de stemmen, de belangen en perspectieven van kinderen en jongeren meegenomen worden, kunnen we de droom van een kind- en jeugdvriendelijk Vlaanderen beginnen realiseren.

Meerpartijdigheid via autonome profilering

In de context van het Netwerk Jeugdvriendelijk vertalen we deze vaststelling naar een houding van meerpartijdigheid en daardoor ook inclusiviteit.

Het is essentieel dat iedereen kan en mag vorm geven aan het Netwerk Jeugdvriendelijk. Om dat voor een verscheidenheid aan partners mogelijk te maken, kiezen we met het Netwerk Jeugdvriendelijk voor een duidelijke eigen profilering en werking. Hiermee benadrukken we de interafhankelijke manier van werken van het Netwerk Jeugdvriendelijk. Het Netwerk is geen onderdeel van deze of gene organisatie – en net daarin ligt haar kracht. We bestaan en werken bij gratie van elke partner die bijdraagt aan het geheel.

We kiezen bovendien ook bewust voor het begrip ‘meerpartijdigheid’, of meerzijdige partijdigheid. We gaan immers actief op zoek naar verschillende perspectieven en houden rekening met de context van waaruit partners mee aan tafel zitten. Zo kunnen we die perspectieven en ervaringen met elkaar verbinden én versterken. Bovendien houdt een houding van meerzijdige partijdigheid ook in dat we tussenkomen mogelijk én wenselijk is bij situaties van onrecht. Deze interventies zijn gestoeld op verbondenheid, respect en empathie voor élke partij aan tafel.

Laagdrempelig en flexibel

Om gedeeld eigenaarschap en betrokkenheid van partners mogelijk te maken, streven we naar een laagdrempelig karakter. We werken niet met lidmaatschappen of vaste engagementen, omdat ieder volgens eigen mogelijkheden en noden terecht moet kunnen in het Netwerk. Het hoge ambitieniveau van kind- en jeugdvriendelijkheid mag geen afschrikmiddel zijn om enkel met de beste leerlingen van de klas aan de slag te gaan.

We kiezen bovendien voor een positieve en stimulerende sfeer, voor het stimuleren van een “Yes we can”-gevoel. Enkel op die manier kunnen we werk maken van dat collectieve leerproces en kunnen we ook kleine engagementen en initiatieven ten volle waarderen en ondersteunen.

We dragen ook flexibiliteit voor als uitgangspunt, zowel in thema’s, werkvormen en activiteiten. Het Netwerk Jeugdvriendelijk staat of valt met het engagement en de inbreng van de betrokken partners. Wanneer de ruimte om hier mee vorm aan te geven wegvalt, door te rigide of vooraf bepaalde kaders, verliezen we én het gedeelde eigenaarschap én de relevantie voor het streven naar kind- en jeugdvriendelijkheid.