We starten heel bewust met de ambitie, met onze horizon. We willen in en met het Netwerk Jeugdvriendelijk werk maken van een kind- en jeugdvriendelijk Vlaanderen.
We willen van Vlaanderen de best mogelijke omgeving maken voor kinderen en jongeren om in te leven en in op te groeien door aan de slag te gaan met zoveel mogelijk actoren die impact hebben op de omgeving van kinderen en jongeren.
We willen deze actoren met impact op kinderen en jongeren versterken in hun kind- en jeugdvriendelijkheid, we willen hen verbinden met elkaar en we willen samen met de actoren de expertise rond kind- en jeugdvriendelijkheid vergroten, door expertise te delen én te creëren.
We schreven in 2024 aan een nieuwe strategie en architectuur. 2025 stond dan weer in het teken van een beleidsplan voor 2026-2030. Dat plan kan je hier nalezen.
Disclaimer: Dit plan werd in de schoot van de beleidsnota van Bataljong mee ingediend bij de Vlaamse Overheid. Zij beslissen dit najaar hoeveel budget we krijgen om bepaalde doelstellingen na te streven. Het is dus nog even afwachten of we onze ambities volledig zullen kunnen waarmaken.
Een andere kijk op kinderen en jongeren
'We hebben elkaar nodig' als basishouding
Een betere wereld
Onze ambitie en analyse sluiten naadloos aan op de doelstelling uit de EU-strategie voor de Rechten van het Kind:
“This strategy’s overarching ambition is to build the best possible life for children in the European Union and across the globe. It reflects the rights and the role of children in our society. They inspire and are at the forefront of raising awareness on the nature and climate change crises, discrimination and injustice. They are as much the citizens and leaders of today as they are the leaders of tomorrow. This strategy seeks to fulfil our shared responsibility to join forces to respect, protect and fulfil the rights of every child; and to build together with children healthier, resilient, fairer and equal societies for all.”
Dezelfde transities zien we trouwens ook verschijnen binnen de literatuur en het werk rond kind- en jeugdvriendelijkheid. Lees er hier meer over.
Het is geen kleine transitie die we hier naar voor schuiven. Het is ook geen transitie die we als Netwerk of als Netwerkpartner alleen kunnen realiseren. Wel kunnen we een rol spelen die bijdraagt aan de transitie en die complementair is aan die van de Netwerkpartners of spelers op het terrein.
Zo versterken we meteen ook onze Netwerkpartners in wat zij doen.
We kwamen tot 6 vormen van impact waaraan wij willen bijdragen met het Netwerk Jeugdvriendelijk.
Die ‘best mogelijke omgeving’ waarnaar we streven krijgt in eerste instantie vorm op lokale schaal. Kinderen en jongeren leven in een buurt, een gemeente, een stad. Hun (leef)wereld groeit van het eigen huis naar de kinderopvang over de school naar hun hele buurt. Hoe ouder kinderen worden, hoe groter die wereld.
Dit wil echter niet zeggen dat die lokale omgeving enkel beïnvloed wordt door lokale dynamieken of door lokaal beleid.
Klimaatverandering, oorlogen, economische schommelingen,… om maar enkele wereldwijde veranderingen te noemen die ook heel lokaal hun impact hebben. Hetzelfde geldt voor Vlaamse, federale en Europese gebeurtenissen en beleidsbeslissingen – denk hier aan het Vlaamse Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan.
Kind- en jeugdvriendelijkheid komt met andere woorden tot stand door het samenspel van evoluties, beleidskeuzes en maatregelen op verschillende niveaus.
Het Netwerk Jeugdvriendelijk zet in op dat samenspel als belangrijke motor voor kind- en jeugdvriendelijkheid.
Kinderen en jongeren zijn al van jongs af aan deel van onze samenleving. Hun leven speelt zich niet af in een eigen bubbel of op een eilandje. Hun omgeving is dan ook grotendeels dezelfde als die van volwassen en wordt dus door dezelfde elementen beïnvloed. Kinderen en jongeren ervaren die wereld vaak nog anders, maar in se bestaat hun wereld uit dezelfde legoblokjes als die van volwassenen. Wonen, welzijn, levenslang leren, vrije tijd, mobiliteit, publieke ruimte, samenleven, economie,…
Het Netwerk Jeugdvriendelijk krijgt dan ook vorm door de betrokkenheid van actoren uit verschillende beleids- en levensdomeinen. Iedereen die in hun werk impact heeft op kinderen en jongeren kan deel zijn van het Netwerk Jeugdvriendelijk.
Beleid wordt steeds meer vormgegeven als partnerschap tussen bestuur, administratie en breed middenveld – inclusief de vertegenwoordigers van kinderen en jongeren zelf. Ook kennisinstellingen, commerciële en private initiatieven bouwen in partnerschap mee aan het beleid. Denk bvb. aan PPS-constructies, onderzoek in opdracht van overheden of grassroots-initiatieven die maatschappelijke uitdagingen van onder uit proberen aanpakken. In innovatietermen wordt dan verwezen naar de viervoudige helix die benadrukt hoe belangrijk dat partnerschap is om tot innovatie te komen.
Kind- en jeugdvriendelijk beleid kan dus maar tot stand komen als we ruimte creëren voor die verschillende ‘soorten’ actoren om elkaar te vinden en te leren van elkaar. Er is een platform nodig dat die ruimte creëert, faciliteert en mogelijk maakt.
Het Netwerk Jeugdvriendelijk is met andere woorden een gedeelde ruimte, een platform voor en met actoren actief op
verschillende beleidsniveaus,
in verschillende beleidsdomeinen en
vanuit verschillende ‘soorten’ instellingen en organisaties.
We kiezen voor 5 hefbomen, 5 strategieën die we inzetten doorheen de activiteiten van het Netwerk Jeugdvriendelijk. We kiezen hier bewust voor werkwoorden gericht op de Netwerkpartners. Het zijn de partners in het Netwerk die de energie en drive voor verandering binnenbrengen - het is ook samen mét hen, met jullie, dat we aan de slag gaan.
En dus kiezen we ervoor om de beoogde impact te realiseren door Netwerkpartners te...
Als we willen overtuigen, als we willen dat actoren (anders) gaan handelen, dan moeten we hen de energie geven om dat te doen
We zetten niet enkel in op het ‘hart’ van onze Netwerkpartners, we proberen ook hun ‘hoofd’ richting kind- en jeugdvriendelijkheid te
brengen. Op die manier kunnen we samen ons kompas instellen en mee richting geven aan de zoektocht van anderen.
Kennis is macht, het is een adagium dat al lang meegaat en nog steeds geldt. Weten wat er speelt, inzicht hebben in onderzoek en resultaten en vanuit die informatie en kennis aan de slag gaan – het zorgt voor onderbouwde beleidskeuzes en interventies.
In een wereld die continu verandert en waarin evoluties (en crisissen) elkaar in sneltempo opvolgen, is de nodige kennis er nog niet altijd. We maken ruimte voor experiment en dragen, waar mogelijk, bij aan de ontwikkeling van nieuwe kaders, tools, strategieën, inzichten.
Het Netwerk is ontstaan vanuit de nood aan een ‘plek’ waar verschillende actoren elkaar konden vinden. Die opdracht blijven we ter harte nemen. We blijven inzetten op het verbinden van mensen, thema’s, domeinen, inzichten. Die verbindingen leiden vaak tot wederzijdse erkenning van competenties, kundes én de drempels waarop spelers botsen. Door te verbinden, kunnen we versterken.
Vanuit deze hefbomen kunnen we acties opzetten met het Netwerk Jeugdvriendelijk.
Om de energie en sterktes van verschillende Netwerkpartners maximaal in te zetten, werkten we een gelaagde en flexibele architectuur uit voor het Netwerk Jeugdvriendelijk.
We kiezen voor ‘architectuur’ als begrip, in plaats van ‘structuur’. Een structuur roept een vorm van vastheid, onbeweegbaarheid op. Een structuur lijkt vast te staan en moeilijker aan te passen. Bovendien werken heel wat organisaties met ‘structuren’ – en net die organisatielogica’s willen we met het Netwerk Jeugdvriendelijk voor een stuk loslaten.
Door te kiezen voor het begrip ‘architectuur’ kunnen we enerzijds de kern en stevigheid van ons verhaal benadrukken, maar duiden we er ook op dat er heel wat keuzes en eigenheden in zitten. Een architect tekent een plan vanuit een samenspel tussen context, beschikbare middelen, eigen expertise en stijl en de vraag van de klant. Het is dat samenspel dat we ook voor het Netwerk graag in het licht zetten. Hoe we onszelf vormgeven, wordt mee bepaald door de diverse partners, mede-eigenaars, de kansen en ruimte die geboden wordt en de maatschappelijke uitdagingen die op dat moment op tafel liggen.
We willen het mede-eigenaarschap in het Netwerk Jeugdvriendelijk maximaliseren, eigen engagement sterker zichtbaar en mogelijk maken en tegelijk ruimte maken voor een brede (thematische) focus. We kiezen daarom voor een architectuur in 4 lagen:
De Netwerkpartners zijn de brede laag aan betrokkenen in het Netwerk. Zij nemen deel aan de activiteiten, delen hun inzichten, uitdagingen en noden. Bij sommigen is hun betrokkenheid themagebonden, anderen volgen het geheel aan activiteiten.
Binnen die Netwerkpartners zien we een sterk en actief betrokken groep. We geven deze groep een actievere rol binnen het Netwerk via 2 lagen:
=> We nemen hen gericht mee in één van de ontwikkelteams. Die teams zijn duidelijk afgebakend rond een thema of activiteit. Zij krijgen de lead in het opvolgen of uitwerken van acties en ideeën. Vanuit deze ontwikkelteams kan er contact zijn met een bredere groep Netwerkpartners.
De duur en de intensiteit van elk ontwikkelteam hangt af van de insteek, al is het basisprincipe dat een ontwikkelteam steeds tijdelijk is en duidelijk gekoppeld aan een project of concrete actie.
Een (thematisch) ontwikkelteam moet niet altijd zelf nieuwe activiteiten organiseren. Overzicht behouden op het werkveld en/of samenwerking stimuleren kan even goed de opdracht zijn van een ontwikkelteam.
In die zin zouden we ook voor de naam ‘opvolgteam’, ‘onderbouwteam’ of ‘ontrafelteam’ kunnen kiezen.
=>Om het overzicht te bewaren en onderling voldoende af te stemmen zorgen we dat er van elk ontwikkelteam ook iemand in de strategische hub zit. In deze strategische hub kunnen ook partners deelnemen die niet in een OT zitten.
Deze groep houdt de blik op onze ambitie en houdt vinger aan de pols met de maatschappelijke uitdagingen en noden van de Netwerkpartners.
Deze groep heeft een wat langere termijn en een bredere focus – al is de intensiteit lager dan bij de OT’s of het coördinatieteam (zie hieronder) – zo’n 3 tot 4 bijeenkomsten per jaar.
Deze groep staat in voor de inhoudelijke keuzes en neemt de rol van ambassadeurschap voor het Netwerk Jeugdvriendelijk op zich.
We mikken op een gemengde samenstelling tussen overheden, middenveldpartners en onderzoeksinstellingen.
Om de praktische en dagelijkse aansturing op te nemen werken we met een coördinatieteam, waarin de coördinator, eventuele andere personeelsleden voor het Netwerk, vertegenwoordiging van de host en enkele sterk geëngageerde Netwerkpartners zitten. Ze komt 6-wekelijks digitaal bijeen om de praktische afstemming van het Netwerk Jeugdvriendelijk.
Ze staat ook in voor de opvolging van de convenant(en) en de financiën.
Klik hier om te zien welke Netwerkpartners in het coördinatieteam, de strategische hub en de verschillende ontwikkelteams zitten.
Hierboven las je hoe we ons als Netwerk organiseren. Je merkt de nadruk op flexibiliteit, eigenheid en mede-eigenaarschap. Die keuzes hebben ook impact op hoe we ons 'juridisch' organiseren.
We kozen en kiezen er bewust voor om te fungeren als feitelijke vereniging. Dit sluit (toch binnen de huidige mogelijkheden) het meest aan bij de eigenheid van het Netwerk Jeugdvriendelijk. Deze keuze zorgt er tegelijk voor dat we een samenwerking 'moeten' opzetten met een host voor de administrateive en juridische verankering. Denk aan de tewerkstelling van de coördinator(en) of de mogelijkheden om subsidies te ontvangen.
Op dit moment werken we samen met Bataljong voor die hostingsrol. Bataljong kan als middelgrote middenveldorganisatie, met een grote inhoudelijke link, de nodige draagkracht en flexibiliteit voorzien om het Netwerk Jeugdvriendelijk te hosten. Die samenwerking heeft zowel inhoudelijk als praktisch heel wat voordelen, waarbij de korte lijn naar de lokale besturen en de lokale context één van de grootste meerwaardes is voor het Netwerk Jeugdvriendelijk.
Tegelijk investeren we wel in het eigen 'merk' van het Netwerk Jeugdvriendelijk, waarbij we verbinding, connectie en samen zoeken centraal zetten. Via die eigen identiteit kunnen we immers meer en andere Netwerkpartners bereiken en kunnen we een versterkende en complementaire factor in het veld zijn voor diverse spelers.
Wil je graag meer informatie over deze constructie of de achterliggende logica's? Neem dan contact op met onze coördinator.