Pörum saman orðatiltæki og útskýringar
Verkefnalýsing
Það er gott að vinna þetta verkefni tveir saman.
Fáðu sett af miðum hjá kennara. Á miðunum eru orðatiltæki (orðtök) öðru megin og skýringar á þeim hinum megin.
Paraðu saman orðatiltæki við rétta skýringu.
Þú gætir þurft hjálp til að skilja sum orðatiltækin. Kannaðu hvort það er til uppflettirit um orðtök á bókasafninu, spurðu bekkjarfélaga eða kennara.
Skrifaðu stutta sögu þar sem að minnsta kosti fimm orðatiltæki eru rétt notuð. Þú getur valið efni sögunnar sjálft eða notað eina af þessum hugmyndum:
Mesti óhappadagur í heimi.
Furðulegasta dýr sem fundist hefur.
Ótrúlegasti sigur sem sögur fara af.
Taktu mynd af pörunum sem þú raðaðir saman og skilaðu ásamt sögunni í skilahólf á Teams.
Eru þessir fiskar á þurru landi?
Leiðsagnarhefti
Hvað eru orðtök?
Orðtök (líka stundum kölluð orðatiltæki eða bara orðasambönd) eru tvö eða fleiri orð sem standa alltaf saman og við notum til að segja ákveðna hluti á litríkari hátt en bara með beinni lýsingu. Helstu einkenni orðtaka eru:
Líkingamál er algengt í orðtökum, t.d. "Stefán hitti naglann á höfuðið þegar hann fann rétta svarið."
Orðtök byggja oft á gamalli sögu eða hefðum, t.d. "Stella reið á vaðið þegar fyrirlesarinn bauð fólki að spyrja." Þarna vísar orðatiltækið til þeirra tíma sem fólk ferðaðist á hestum og það skipti máli að vaða ekki út í ár þar sem þær voru djúpar og straumharðar heldur reyna að finna góða staði til að vaða yfir. Þá þurfti sá fyrsti sem fór yfir oft að sýna frumkvæði og hugrekki við að fara á undan hinum.
Orðtök minna oft á málshætti en munurinn er sá að málshættir eru sjálfstæðar málsgreinar, geta staðið einir sér, en orðtök eru notuð sem hluti af málsgrein, þau eru ekki sjálfstæðar málsgreinar.
Dæmi um orðtök:
Guðjón var alveg úti að aka þegar kennarinn spurði hann hvað sagnorð væru. Hann sagði bara einhverja vitleysu.
Guðfinna lagði árar í bát eftir að hafa keppt í handbolta í 27 ár. Nú prjónar hún lopapeysur í frístundum sínum í staðinn.
Til kennara
Þetta verkefni er fengið á vefnum Út fyrir bókina. Kennari þarf að prenta út orðatiltækin og skýringarnar á miðunum og eins og höfundar nefna mælum við með að plasta miðana svo hægt sé að nota þá oft.