WORLD WAR 1 (UNANG DIGMAAN PANDAIGDIG)

Ang Unang Digmaang Pandaigdig ay nagsimula noong Hulyo 28, 1914 at nagtapos noong Nobyembre 11, 1918. Isa ito sa mga pinakaunang malawakang digmaan sa kasaysayan ng mundo na kinasangkutan ng mga makapangyarihang bansa sa Europa, Asya, at maging sa Afrika.

Ang pangunahing sanhi ng digmaan ay ang nasyonalismo, imperyalismo, militarismo, at ang sistemang alyansa sa pagitan ng mga bansa. Ang pagpaslang kay Archduke Franz Ferdinand ng Austria-Hungary sa Sarajevo ang naging mitsa ng digmaan.

Nahati ang mga bansa sa dalawang pangunahing alyansa:

• Allied Powers: France, Britain, Russia, at kalaunan ay sumama rin ang United States
  
  

• Central Powers: Germany, Austria-Hungary, Ottoman Empire, at Bulgaria
  
  

Nagtapos ang digmaan sa pamamagitan ng Treaty of Versailles na nilagdaan noong Hunyo 28, 1919. Sa kasunduang ito, isinisi sa Germany at sa mga kaalyado nito ang buong responsibilidad sa digmaan. Pinarusahan ang Germany sa pamamagitan ng malupit na rekisitos tulad ng pagbabayad ng danyos, pagbabawas ng hukbong sandatahan, at pagbibigay ng teritoryo.

Bagamat nilayon ng Treaty of Versailles ang kapayapaan, marami ang naniniwalang ito rin ang nagtanim ng galit na naging isa sa mga dahilan ng pagsiklab ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Timeline ng Unang Digmaang Pandaigdig

Hunyo 28, 1914
Pagpaslang kay Archduke Franz Ferdinand ng Austria-Hungary sa Sarajevo — ito ang naging mitsa ng digmaan.

Hulyo 28, 1914
Nagdeklara ng digmaan ang Austria-Hungary laban sa Serbia.

Agosto 1–4, 1914
Pumasok sa digmaan ang Germany laban sa Russia at France; sinakop ng Germany ang Belgium kaya sumali rin ang Britain.

1915
Pinasabog ng Germany ang barkong Lusitania, na ikinasawi ng daan-daang sibilyan. Lalong tumindi ang tensyon sa pagitan ng Germany at U.S.

1917
Sumali ang United States sa digmaan sa panig ng Allied Powers matapos ang patuloy na pagsalakay ng Germany sa mga barkong pandagat.

Nobyembre 11, 1918
Pagwawakas ng Digmaan — Lumagda ng tigil-putukan ang Germany. Nagtapos ang apat na taong digmaan.

Hunyo 28, 1919
Nilagdaan ang Treaty of Versailles — Opisyal na nagwakas sa Unang Digmaang Pandaigdig. Ipinataw ang mabigat na parusa sa Germany.