TỨ ĐẾ

TỨ ĐẾ :Còn gọi là tứ thánh đế hay tứ chân đế . Gọi tắt là tứ đế: đế có nghĩa là chân thật nên tứ đế được gọi là bốn chân lý như thật:

KHỔ ĐẾ: {Ngũ ẩm xí thạnh khổ."Sanh khổ, lão khổ, bệnh khổ, tử khổ, ái biệt ly khổ, oán tằng hội khổ, cầu bất đắc khổ,”Thật ra khổ đế chỉ một, đó chính là Ngũ ẩm xí thạnh mà thôi! ngoài ra những cái khổ khác là pháp khổ kéo theo}

TẬP ĐẾ: Thức duyên vô minh,vô minh duyên hành,hành duyên sắc ,danh sắc duyên sáu xứ , sáu xứ duyên xúc , xúc duyên thọ , thọ duyên ái , ái duyên thủ , thủ duyên hữu , hữu duyên sanh ,sanh duyên lão tử. như vậy là sự tập khởi của toàn bộ khổ uẩn này ,đây gọi là khổ tập”

¬ "khổ đế và tập đề là một cặp nhân và quả của mê và vọng ,là hữu lậu pháp"

DIỆT ĐẾ : Do thức diệt nên do vô minh diệt không có dư tàn ,nên các hành diệt , do hành diệt nên danh sắc diệt , do danh sắc diệt nên sáu xứ diệt do sáu xứ diệt nên xúc diệt , do xúc diệt nên thọ diệt , do thọ diệt nên ái diệt , do ái diệt nên thủ diệt , do thủ diệt nên hữu diệt , do hữu diệt nên sanh diệt , do sanh diệt nên lão diệt ,do lão diệt nên tử diệt ,{Đây là phần dư thừa "sầu, bi ,khổ ,ưu não" , ái biệt ly ,oán tắng hội ,cầu bất đắc ,ngũ ấm Xí, thạnh khổ ,điều diệt }. Như vậy là sự đoạn diệt của toàn bộ khổ uẩn này .đây gọi là khổ diệt .

ĐẠO ĐẾ : “là con đường đưa đến khố diệt,là ba mươi bảy phẩm đạo Là:

37 phẩm trợ đạo được chia ra làm 7 phần là:

1. Tứ niệm xứ (Tứ niệm trụ)

2. Tứ Chánh Cần

3. Tứ Như Ý Túc

4. Ngũ Căn

5. Ngũ Lực

6. Thất Giác Chi

7. Bát Chánh đạo

¬DIỆT ĐẾ và ĐẠO ĐẾ ;Là cặp nhân quả của giác ngộ & vô lậu pháp , pháp hữu lậu không còn dư tàn và vô lậu pháp đối với đương trung nhân quả tu hành có địa vị rất trọng yếu.

DƯƠNG VĂN LỘC

pdf 37 PHẨM TRỢ ĐẠO

TỨ ĐẾ & TAM CHUYỂN THẬP NHỊ HÀNH

PHẦN THAM KHẢO

PHẦN THAM KHẢO :

Kinh Tịnh Danh nói: “Thấu rõ ngũ thọ ấm là không, chẳng sinh khởi” là rõ được nghĩa khổ T-C-LỤC Tập2,Q39,sách trg 654,doxc trg5

Năm ấm gọi là khổ của thế gian

,tham đắm vào năm ấm gọi là tập của thế gian. Năm ấm diệt gọi là diệt của thế gian. Dùng pháp không hai để cầu đạt về năm ấm gọi là diệt đạo của thế gian.

Này Phạm thiên! Nói về năm ấm chỉ là ngôn từ, ở trong đó giữ lấy tướng phân biệt, sinh kiến chấp, gọi là Khổ của thế gian. Không xả bỏ kiến chấp ấy gọi là Tập của thế gian. Thấy được tự tướng của kiến chấp ấy gọi là Diệt của thế gian. Tùy theo chỗ dùng con đường nào mà không giữ lấy kiến chấp ấy gọi là Diệt đạo của thế gian.

Này Phạm thiên! Do nhân duyên này, nên ta đã từng vì hàng Tiên nhân ngoại đạo mà giảng thuyết: Này Tiên nhân, trong thân của ông, ta đã nói có đủ khổ, tập, diệt, đạo của thế gian.{KJNH TƯ ÍCH PHẠM THIÊN THƯA HỎI PHẨM 4: HIỂU RÕ CÁC PHÁP PHẦN 1 TRG 40}

"Do duyên thức, danh sắc sanh". Này Ananda, phải hiểu như thế nào câu nói: "Do duyên thức, danh sắc sanh"? Này Ananda, nếu thức không đi vào trong bụng của người mẹ, thời danh sắc có thể hình thành trong bụng bà mẹ không? - Bạch Thế Tôn, không! - Này Ananda, nếu thức đi vào trong bụng bà mẹ rồi bị tiêu diệt, thời danh sắc có thể hình thành trạng thái này, trạng thái khác không? - Bạch Thế Tôn, không! - Này Ananda, nếu thức bị đoạn trừ trong đứa con nít, hoặc là đồng nam hay đồng nữ, thời danh sắc có thể lớn hơn, trưởng thành và thành mãn được không? - Bạch Thế Tôn, không! - Do vậy, này Ananda, như vậy là nhơn, như vậy là duyên, như vậy là tập khởi, như vậy là nhơn duyên của danh sắc, tức là thức. Kinh Trường Bộ PDF (15) Kinh Ðại duyên (Mahà-Nidàna Sutta) (a)

24) Này các Tỷ-kheo, nếu đối với thức thực, không có tham, không có hỷ, không có ái, thời không có thức an trú. Chỗ nào không có thức an trú, chỗ ấy không có danh sắc sanh. Chỗ nào không có danh sắc sanh, chỗ ấy không có các hành tăng trưởng. Chỗ nào không có các hành tăng trưởng, chỗ ấy không có hữu tái sanh trong tương lai. Chỗ nào không có hữu tái sanh trong tương lai, chỗ ấy không có sanh, già chết trong tương lai. Chỗ nào không có sanh, già chết trong tương lai, Ta nói rằng chỗ ấy không có sầu, không có khổ, không có não. (Kinh Tương Ưng Bộ PDF[12] Chương Một: Tương Ưng Nhân Duyên [c ] Pdf Page 304 Page 305 Page 306)

VIÊN TRÍ "DO DUYÊN CÓ VÔ MINH" FILE Duyên khởi (tt)