FORATO
D’o latín FORĀTUS. Con conservación d’a consonant ocluixiva xorda “T”, e d’a “F” inicial etimolochica, feitos propios, os dos, d’a fonetica historica de l’aragonés.
Como se rechistra en o EBA, Forato/forau se trova en tot o dominio de l’aragonés, dende Ansó dica Benás en o norte plegando ta ra Sotonera en o sur.
Asinasmesmo: “forato d’a clau”, “foratos d’a nariz/naso”, “forato d’a zenisa”, “forato d’a puerta”.
“O pecau fa forau” ye un refrán semontanés recullito por Arnal Cavero. O suyo treslau, alto u baixo, ye que fer o mal no pasa inalvertíu e traye malas consecuencias.
Atura en muitos toponimos: Forau d’Aigualluts en a Val de Benás, Os Foratos de Lomenás à canto d’Ordesa, Peña Foratata en a Val de Tena, …
L’ infinitivo foratar< FORATARE
Menas de foratos son: tollo, chuelo, foricacho, foricachón, doliquera…
En catalán e occitano ye forat.
“Una albata t’he cantato
e no m’has quiesto ascuitar,
por o forato d’a puerta
te la chito t’o corral”