Dit is een korte beschrijving van wat je maand na maand kan doen om de verzameling goed te beheren. We hebben het hier wel algemeen gehouden en voor het overgrote gedeelte van de planten is dat ook juist. Hou er echter wel rekening mee dat voor sommige echter (veelal zeer moeilijke soorten zoals Uebelmannia's en dergelijke) een aantal van de hieronder meegedeelde gegevens niet opgaan.

Een uitgebreide tekst over de verzorging van cactussen en vetplanten vind je hier.

Januari

In de winter zijn de meeste cactussen en vetplanten in rust. Ze mogen dan niet groeien, wintergroei is zwak en spillig. Vroegbloeiende cactussen die in de winter niet volkomen rusten, bloeien niet. Rust betekent geen of zeer weinig water en temperaturen die tot 8 graden Celcius mogen zakken. Hoe koeler de planten staan hoe droger men ze moet houden. En dat betekent ook vooral dat de relatieve luchtvochtigheid zo laag mogelijk moet zijn.

Omdat er in de winter weinig werk is aan de planten, is het de ideale tijd om de administratie wat bij te werken: plantenfiches aanvullen, etiketten vernieuwen, literatuur doornemen, een artikel schrijven voor het tijdschrift, enz... Vergeet echter niet de planten regelmatig te bekijken voor ongedierte e.d. Ben je een serreliefhebber, controleer dan ook geregeld de verwarming.

Februari

Planten die te fel dreigen uit te drogen mag men op heldere dagen 's morgens licht nevelen zodat ze 's avonds terug droog zijn. Overdag luchten indien de buitentemperatuur boven de 10 graden Celsius is. Planten die vrij donker overwinterd werden, moeten langzaam aan het licht wennen.

Met een vergrootglas goed controleren op rode spint: in het vroege voorjaar vermeerderen ze zich soms snel door de droge lucht of door langdurig stoken. Controleer ook goed of er geen ander ongedierte te bespeuren valt; wolluis zit op warme, droge plaatsen verstopt en kan zich nu explosief vermeerderen.

Maak je keuze uit de zaadlijst, zoek de soorten uit die je dit voorjaar wilt zaaien. Zaaien is een zeer goedkope en erg leerrijke manier om aan nieuwe plantjes te komen. Eind februari kan eventueel reeds gezaaid worden met kunstmatige verwarming.

Maart

De ideale maand om te verpotten. Bij grote verzamelingen kan dit eventueel het ganse jaar door gebeuren. Als de wortelkluit droog is, is de kans het kleinst dat het wortelstel beschadigd wordt tijdens het verpotten. Gebruik goed doorlatende grond op kastemperatuur. Na het verpotten, de planten in dezelfde stand zetten ten opzichte van het licht. Men kan de potten het best merken aan de lichtzijde. Planten die reeds bloemknoppen hebben, worden na de bloei verpot. Als de temperatuur en het licht goed zit, zijn de eerste bloemen nu zichtbaar (o.a. bij veel Mammillaria-soorten).

Belangrijk is ook om al je materiaal te controleren. Moet er nog aangeschaft worden? Zijn de potten e.d. die je herbruikt goed schoon.

Strikte hygiene voorkomt veel ziektes en ongedierte. Veel licht en frisse lucht blijven belangrijke factoren. Schermen bij felle zon. Op zonnige dagen 's morgens nevelen of lichtjes gieten. Zaaien kan enkel met bodemwarmte.

April

De meeste planten zouden nu flink in de groei moeten zijn (en eventueel ook in de bloei). Bij goed weer mag men ze flink spuiten met lauw regenwater zodat de groei zich kan doorzetten.

Na half april kan men planten buiten zetten in de platte bak, indien men ze kan beschermen tegen eventuele nachtvorst. In het begin moet er duchtig geschermd worden tegen te felle zon, maar na een drietal weken is dat niet meer nodig. Bij goed weer veel nevelen en luchten. Bij een vochtige atmosfeer verbranden de planten minder gemakkelijk.

Als de planten bloeien, moeten ze bestoven worden om zaad te verkrijgen. Er zijn nog niet zoveel insekten; dus kan men op deze manier vrij zeker zijn van soortecht zaad. Ook het verpotten kan natuurlijk nog steeds gedaan worden.

Mei

Mei is de beste maand om te zaaien in de niet verwarmde bak. Bij goed weer, moet dat zaaisel geregeld beneveld worden. Hou je zaaigoed in ieder geval het eerste jaar uit de volle zon. Uitgebloeide vroegbloeiers kan men nu verpotten. Na het verpotten schermen tegen de felle zon.

Na half mei kan men aanplanten in open lucht: bij het ingraven een holte onder de pot laten zodat men een goede ontwatering heeft.

Men kan nu ook stekken snijden voor vermeerdering indien de planten in goede conditie en aan de groei zijn. De wonden afdekken met houtskool en minstens een week laten drogen. Snij geen te grote kopstekken, maar snij met een zo scherp mogelijk mes een stuk dat minstens 5 cm lang is en dat liefst nog tekenen van groei vertoont.

Noteer al je waarnemingen, goede en minder goede ervaringen in een zakboekje. Ze vormen samen met boeken en tijdschriften een belangrijke informatiebron.

Juni

Deze en de twee komende maanden moet je zeker beurzen, tentoonstellingen en opendeurdagen frekwenteren. Je geraakt er gemakkelijk aan al lang gezochte planten en bovenal ontmoet je er andere liefhebbers, waar je veel van kan leren.

Alle planten moeten nu aan de groei zijn, achterblijvers nazien op de wortels. Het is nu de beste tijd om te enten. Neem entstammen en entlingen die goed aan de groei zijn. Ent bij zonnig, warm en droog weer.

Bij zonnig weer flink gieten, op regendagen het gieten beperken tot het noodzakelijke. Zaailingen mogen nooit droog worden. Na 2 maanden kan men verspenen op korte afstand.

Deze en de volgende maanden moet je telkens het buiten boven de twintig graden is, veel luchten. Probeer de temperatuur in de serre niet te hoog te laten oplopen. Maar ook in huis of in de veranda willen de planten zoveel mogelijk verse lucht. Verluchten is ok, maar tocht is uit den boze!

Juli

Tijdens hete periodes nemen de planten wat rust en groeien ze even niet. Hou daar rekening mee i.v.m. de watergift; anders kan je flink gieten en nevelen. Het beste moment voor dit laatste is 's avonds tussen 19.00 en 20.00 uur. Dan hebben de planten de ganse nacht tijd om dat water op te nemen.

Planten die niet verpot zijn, kunnen in juli nog om de 14 dagen behandeld worden met kunstmest dat weinig of geen stikstof bevat (maar dus niet meer vanaf augustus).

Enten en stekken kan deze maanden nog volop. Doe het wel bij droog en warm weer. Na de heetste zomerdagen kennen de cactussen een hernieuwde groei. Heb je de voorbije maanden groeistoornissen waargenomen bij uw planten dan zijn zij waarschijnlijk aangetast door wortelluis. Controleer ook geregeld op ander ongedierte; het kan zich explosief vermeerderen bij droog en warm weer.

Augustus

Tijdens hete periodes nemen de planten wat rust en groeien ze even niet. Hou daar rekening mee i.v.m. de watergift; anders kan je flink gieten en nevelen. Het beste moment voor dit laatste is 's avonds tussen 19.00 en 20.00 uur. Dan hebben de planten de ganse nacht tijd om dat water op te nemen.

Planten die niet verpot zijn, kunnen in juli nog om de 14 dagen behandeld worden met kunstmest dat weinig of geen stikstof bevat (maar dus niet meer vanaf augustus).

Enten en stekken kan deze maanden nog volop. Doe het wel bij droog en warm weer. Na de heetste zomerdagen kennen de cactussen een hernieuwde groei. Heb je de voorbije maanden groeistoornissen waargenomen bij uw planten dan zijn zij waarschijnlijk aangetast door wortelluis. Controleer ook geregeld op ander ongedierte; het kan zich explosief vermeerderen bij droog en warm weer.

September

De groeitijd van de cactussen loopt nu stilaan ten einde. Men moet beginnen met het afharden voor de winter. Dat betekent veel luchten (geen tocht !!!) en de watergift stilaan verminderen, enkel gieten als de aarde werkelijk droog is.

Verpotten doe je niet meer, tenzij het echt nodig is (bv. pas verworven of aangetaste planten). Van sommige planten kan nu reeds zaad geoogst worden.

Het kan deze maand nog aardig warm zijn (cf. de Sint-Michiels nazomer!). Laat je daarbij niet verleiden tot overmatige watergift. Het duurt soms een hele tijd voor de potgrond weer droog is en vermits je hier in ons klimaat nooit weet ... Als het plots terug kouder wordt, kunnen gevoelige planten vlug rotten.

Oktober

De afharding voortzetten door voortdurend luchten en stoppen met gieten, enkel nog nevelen bij droog en warm weer. In onverwarmde bakken en afgedekt kunnen de planten nog tot half november blijven staan. Planten die onbeschermd buiten staan, moet je zeker beschutten tegen de regen en voor 15 oktober in ieder geval binnenhalen. Planten en potten bij het naar binnen halen controleren op ongedierte. Verwijder ook alle loszittende bloemresten.

Zorg ervoor dat je planten op tijd op rust zijn. Hoe grondiger ze gestopt zijn met groeien (geen water meer geven en koel zetten), hoe beter ze de winter zullen doorkomen. Controleer de verwarming van de serre maar alvast; het beter voorkomen dan genezen. Of voorzie eventueel al de nodige plaats in een koele ruimte als je de planten in huis kweekt. Hou ze niet in de woonkamer, maar zorg er wel voor dat ze voldoende licht hebben.

November

Overwintering gebeurt beter in koele vorstvrije vertrekken dan in verwarmde kamers. De beste temperatuur is 8 tot 12 graden Celsius. Nagenoeg geen water geven, enkel de zaailingen en geente planten licht vochtig houden.

Vermijdt in alle geval groei in de winter, met uitzondering van de winterbloeiers. De rijpende vruchten worden geleidelijk aan geoogst. Wees echter voorzichtig dat je de planten niet kwetst.

Heb je een serre, dan wordt het nu de hoogste tijd om ze te isoleren met noppenfolie of beter nog met die speciale plastiek zoals beschreven in de uitgebreide versie.

December

Cactussen mogen geenszins tot groei geprikkeld worden, noch door water, noch door warmte. Een goede winterrust is onontbeerlijk voor de bloei in het voorjaar. De winteravonden kunnen goed gebruikt worden om de gemaakte notities van het voorbije groeiseizoen te ordenen. Nota's omtrent zaaien, enten en bloeien vormen in de loop der jaren belangrijk studiemateriaal.

Nu kan men ook meer tijd vrijmaken om literatuur te bestuderen. Maak hierbij zeker gebruik van de club bibliotheek.

Potgrond voor volgend jaar kan nu reeds klaar gemaakt worden. Herhaald omzetten en laten doorvriezen is gunstig voor de structuur van de grond.