หนังสือ กระบวนทัศน์ใหม่กับการเรียนรู้ของชุมชน แบ่งเนื้อหาเป็น 3 บท ดังนี้
บทที่ 1 บทสังเคราะห์นิยาม แบ่งการนำเสนอเป็นสองส่วนคือ ส่วนแรกนำเสนอความหมายของคำว่า "การเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้" และแสดงให้เห็นว่าการเรียนรู้และกระบวนการเรียนรู้มีความสำคัญต่อชีวิตของเราอย่างไร และส่วนที่สองนำเสนอความหมายของคำว่า "กระบวนทัศน์" และแสดงให้เห็นว่ากระบวนทัศน์ที่เรามี มีความสัมพันธ์อย่างไรกับชีวิตและโลกที่มีอยู่
บทที่ 2 บทสำรวจแนวคิด ความรู้ว่าด้วยเรื่องกระบวนทัศน์ใหม่ในการเรียนรู้ แบ่งการนำเสนอเป็นสองส่วนคือ ส่วนแรกนำเสนอสภาวะของโลกที่เป็นจริงในปัจจุบัน และส่วนที่สองนำเสนอสิ่งที่มนุษย์ควรเรียนรู้ทั้งต่อชีวิตและโลก ซึ่งเมื่อเราเรียนรู้และเข้าใจชีวิตและโลกได้อย่างถูกต้องตามความเป็นจริงแล้ว อาจจะพบวิถีทางที่จะมีชีวิตอยู่บนโลกนี้ร่วมกับผู้อื่น สิ่งอื่นได้อย่างมีความสุขมากขึ้น
บทที่ 3 หลากทัศนะว่าด้วยกระบวนทัศน์ใหม่กับการเรียนรู้ของชุมชน นำเสนอแนวความคิด มุมมองและประสบการณ์การเรียนรู้ของบุคคลที่ทำงานเกี่ยวข้องกับการเสริมสร้างการเรียนรู้ในด้านต่าง ๆ ทั้งงานขับเคลื่อนการพัฒนาเพื่อเสริมสร้างกระบวนการเรียนรู้ และงานเสริมสร้างกระบนการเรียนรู้เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนา ซึ่งล้วนมีเป้าหมายเพื่อให้คนรู้จักพัฒนาตนเองและร่วมกันพัฒนาชุมชนท้องถิ่นให้อยู่ดีมีสุขต่อไป

  หนังสือวิถีชุมชน : คู่มือการเรียนรู้ที่ทำให้งานชุมชนง่าย ได้ผลและสนุก ประกอบด้วยแนวคิดในการวางรากฐานความเข้าใจชุมชนและเครื่องมือศึกษาชุมชน 7 ชิ้น คือ 1. แผ่นที่เดินดิน 2. ผังเครือญาติ 3.โครงสร้างองค์กรชุมชน 4. ระบบสุขภาพชุมชน 5. ปฏิทินชุมชน 6. ประวัติศาสตร์ชุมชน และ 7. ประวัติชีวิตบุคคล โดยเครื่องมือดังกล่าวมีจุดเด่นที่น่าสนใจคือ
1. ทำให้การลงศึกษาชุมชนมีวิธีการที่ชัดเจน
2. สร้างความเข้าใจในวิถึของชุมชนได้รวดเร็ว
3. ประยุกต์ใช้ความรู้กับงานบริการสุขภาพได้ดี ทำให้งานบริการสุขภาพสอดคล้องกับวิถีชีวิตและเชื่อมโยงกับชุมชน
4. สร้างทัศนคติเชิงบอกต่อการทำงานชุมชนทำให้ทำงานกับชุมชนได้อย่างมีความสุข

  หนังสือ วิถีชุมชน เครื่องมือ 7 ชิ้น ที่ทำให้งานชุมชนง่าย ได้ผล และสนุก กล่าวถึงเครื่องมือวิถึชุมชนหรือเครื่องมือชุมชน 7 ชิ้นที่จะได้เรียนรู้ ได้พัฒนามาจากเครื่องมือของนักมานุษยวิทยาที่ใช้ในการศึกษาชุมชนเชิงลึก แต่ปรับประยุกต์ให้ง่ายต่อการใช้งานและมีรูปแบบที่เป็นมาตรฐานเหมาะกับการทำงานร่วมกันในทีมสหวิชาชีพ เครื่องมือมีทั้งสิ้น 7 ชิ้นด้วยกันได้แก่ แผนที่เดินดิน, ผังเครือญาติ, โครงสร้างองค์กรชุมชน, ระบบสุขภาพชุมชน, ปฏิทินชุมชน, ประวัติศาสตร์ชุมชน และประวัติชีวิต แต่ละเครื่องมือมีวิธีการใช้งานและรูปแบบการนำเสนอที่ง่ายและสะดวกต่อการเรียนรู้ถ่ายทอดจึงถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลาย
เครื่องมือแต่ละชิ้นมีจุดเด่นเฉพาะตัวและใช้แง่มุมที่แตกต่างกันของชุมชน เครื่องมือแต่ละชิ้นจึงสามารถนำไปใช้แยกกันได้เป็นอิสระได้ และหากนำมาใช้ประกอบกันก็ยิ่งเสริมซึ่งกันและกัน ทำให้เข้าใจชุมชนหลายมิติเชื่อมโยงกันและโดยที่เครื่องมือวิถึชุมชนนี้มีรูปแบบวิธีการที่ชัดเจน จึงแก้ปัญหาคนทำงานชุมชนมือใหม่ที่มักมีคำถามว่า "ลงชุมชนแล้วไม่รู้ว่าจะทำอะไร" ได้อย่างดี ที่สำคัญเครื่องมือชุมชนนี้ถูกทดสอบและปรับปรุงมายาวนานและพิสูจน์ให้เป็นแล้วว่าเป็นเครื่องมือที่ทำให้งานชุมชน "ง่าย ได้ผล และสนุก" ได้จริง

  หนังสือการเป็นสมัยใหม่กับแนวคิดชุมชน ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ
บทที่ 1 การเป็นสมัยใหม่ (modernity) กล่าวถึงการตั้งปัญหากับการเป็นสมัยใหม่ของนักคิดญี่ปุ่น ความหมายของการเป็นสมัยใหม่ในบริบทของสังคมตะวันตก ทฤษฎีการทำให้เป็นสมัยใหม่แบบตะวันตก (theory of modermization) ลักษณะและปัญหาของสังคมสมัยใหม่ในทฤษฎีของ มาร์ก เวเบอร์ และนิทเช่
บทที่ 2 แนวคิดชุมชน ข้อเสนอการเป็นสมัยใหม่ต่างรูปแบบ กล่าวถึงการเป็นสมัยใหม่เกี่ยวโยงกับแนวคิดชุมชน แนวคิดชุมชนในฐานะข้อเสนอการเป็นสมัยใหม่ในประเทศต่าง ๆ ได้แก่ แนวคิดชุมชนในรัสเซีย แนวคิดชุมชนในเยอรมนี แนวคิดชุมชนในลาติดอเมริกา แนวคิดชุมชนในอินเดีย แนวคิดชุมชนในจึน
บทที่ 3 การเป็นสมัยใหม่ของไทยกับแนวคิดชุมชน กล่าวถึงการเป็นสมัยใหม่ของไทย การเปลี่ยนแปงการปกครอง 2475 กับแนวคิดการเป็นสมัยใหม่ และการเป็นสมัยใหม่ของไทยกับแนวคิดชุมชน

  หนังสือเรื่อง "ชุมชน" เนื้อหาของเอกสารแบ่งออกเป็น 5 บท ซึ่งประกอบด้วยสาระที่สำคัญคือ บทที่ 1 ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับชุมชน กล่าวถึงที่มาของความหมายคำว่าชุมชน แนวคิดทางสังคมศาสตร์ว่าด้วยความหมายชุมชน ความเป็นชุมชน ลักษณะและองค์ประกอบของชุมชน แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวกับชุมชน บทที่ 2 การศึกษาวิเคราะห์ชุมชน กล่าวถึงแนวคิดและความหมายของการศึกษาวิเคราะห์ชุมชน วัตถุประสงค์และความสำคัญของการศึกษาวิเคราะห์ชุมชน ประเภทของการศึกษาวิเคราะห์ชุมชน  แนวทางการศึกษาวิเคราะห์ชุมชน เป็นต้น บทที่ 3 ลักษณะโครงสร้างของชุมชน กล่าวถึงแนวคิดการศึกษาเกี่ยวกับโครงสร้างทางสังคม ลักษณะโครงสร้างของชุมชนชนบท ลักษณะโครงสร้างของชุมชนเมือง ความแตกต่างระหว่างชุมชนเมืองกับชุมชนชนบท บทที่ 4 การเปลี่ยนแปลงของชุมชนและผลกระทบ กล่าวถึงความหมายของการเปลี่ยนแปลง การจำแนกประเภทของการเปลี่ยนแปลง ปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง การแปลี่ยนแปลงของชุมชนภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ บทที่ 5 การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน กล่าวถึงแนวคิดและชุมชนเข้มแข็ง องค์ประกอบของความเข้มแข็งของชุมชน ลักษณะชุมชนที่มีความเข้มแข็ง ป้จจัยและเงื่อนไขที่ก่อให้เกิดความเป็นชุมชนเข้มแข็ง การสร้างชุมชนแห่งความสุขตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

  หนังสือ การพัฒนาชุมชน : แนวคิดและทฤษฎีการพัฒนา ประเด็นปัจจุบัน และกรณีศึกษา มีเนื้อหาจำนวน 10 บท ได้แก่ ส่วนแรก ว่าด้วยชุมชน ประกอบด้วย ชุมชน พลวัตชุมชนและสิทธิชุมชน ส่วนที่สอง ว่าด้วยการพัฒนา ประกอบด้วยการพัฒนา ทฤษฎีที่ต้องรู้ แนวคิดที่ต้องเข้าใจ และส่วนที่สาม ว่าด้วยการพัฒนาชุมชน ประกอบด้วย การพัฒนาชุมชน จิตสาธารณะและอาสาสมัคร ผู้หญิงองค์กรที่ไม่แสวงหากำไร การปรับประยุกต์ทฤษฎี และบทสรุป ตลอดจนบทบัญญัติแห่งรัฐที่เกี่ยวข้อง 

  การพัฒนาที่ไม่ยั่งยืนเป็นปัญหาของทุกประเทศและทุกคนทั่วโลก ผลลัพธ์ของการที่ไม่ยั่งยืนทำให้เกิดความเสียหายและเดือนร้อนแก่มนุษย์ทุกคน ไม่เพียงแต่การลงทุนที่ไม่คุ้มค่าเท่านั้นยังทำให้โลกเกิดภาวะวิกฤตคือ ภาวะของความไม่สมดุล เป็นเหตุให้เกิดภัยพิบัติต่าง ๆ ขึ้นกับมนุษย์และโลกในการพัฒนาจึงต้องคำนึงถึงมิติและสร้างสรรค์การพัฒนาให้ยั่งยืน
หนังสือ การพัฒนาที่ยั่งยืน เล่มนี้กล่าวถึงความเป็นมาของการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ปรัชญา แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาที่ยั่งยืน เทคนิคและกระบวนการเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน กรณีการพัฒนาในต่างประเทศและการวิเคราะห์การพัฒนา กรณีการพัฒนาในประเทศไทยตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กรณีการพัฒนาในประเทศและการวิเคราะห์การพัฒนา ยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน

  หนังสือการพัฒนาแบบยั่งยืน กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาที่ยั่งยืน มีความสามารถในการวิเคราะห์สถานการณ์ด้านการพัฒนาในมิติต่าง ๆ เพื่อกำหนดแนวทางและหาทางเลือกในการพัฒนาที่เหมาะสมกับบริบทของสังคมไทย ภายใต้การพัฒนาตามกระแสทุนนิยมและการเปลี่ยนแปลงของยุคโลกาภิวัฒน์ โดยเนื้อหารายวิชามี 7 บท ดังนี้ บทที่ 1 บทนำ กล่าวถึงรากฐานสังคมไทยและบริบทของการเปลี่ยนแปลง บทที่ 2 พัฒนาการและบทเรียนของการพัฒนาสังคมไทย บทที่ 3 ความเป็นมา แนวคิด ความหมายและหลักการพัฒนาที่ยั่งยืน บทที่ 4 คนและวัฒนธรรม ศูนย์กลางของการพัฒนา บทที่ 5 ยุทธศาสตร์การพัฒนาสังคมไทยอย่างยั่งยืน บทที่ 6 แนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน บทที่ 7 การพัฒนาที่ยั่งยืนกับอนาคตของสังคมไทย

  ประเทศไทยได้ดำเนินการเรื่องการพัฒนาที่ยั่งยืนโดยได้น้อมนำปรัชญา "เศรษฐกิจพอเพียง" ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช มาบรรจุไว้ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหล่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545-2549) ฉบับที่ 10 (พ.ศ.2550-2554) และฉบับที่ 11 (พ.ศ.2555-2559) ซึ่งเป็นแผนพัฒนาของประเทศไทยฉบับปัจจุบัน โดยมีเป้าหมายหลักที่จะสร้างสังคมที่เป็นสุข มีการพัฒนาและการเติบโตอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน โดยมุ่งที่จะลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม การขจัดปัญหาความยากจน (Balanced Growth) นอกจากนี้รัฐบาลยังได้จัดทำยุทธศาสตร์ประเทศ (Country Strategy) เพื่อให้คนไทยมีความกินดีอยู่ดี มีความเสมอภาคและเป็นธรรมในสังคม ประกอบกับประเทศไทยมีขีดความสามารถในการแข่งขันกับประชาคมโลกได้ ซึ่งหลักการของยุทธศาสตร์ คือ ต่อยอดรายได้จากฐานเดิมสร้างรายได้จากโอกาสใหม่ เพื่อความสมดุลและการพัฒนาอย่างยั่งยืน ยุทธศาสตร์ประเทศประกอบด้วย 4 ยุทธศาสตร์หลัก คือ ยุทธศาสตร์ที่ 1 การเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศเพื่อหลุดพ้นจากประเทศรายได้ปานกลาง ยุทธศาสตร์ที่ 2 การลดความเหลื่อมล้ำ (Inclusive Growht) ยุทธศาสตร์ที่ 3 การเติบโตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม (Green Growth) ยุทธศาสตร์ที่ 4 การสร้างความสมดุลและปรับระบบบริหารจัดการภาครัฐ (Internal Process)

  หนังสือเครือข่ายชุมชนพอเพียง นำเสนอภาพการก่อเกิดและคงอยู่ของชุมชนแห่งการเรียนรู้ 3 กรณีศึกษา คือ ชุมชนสันติอโศก เครือข่ายชุมชน "เรารักแม่น้ำท่าจีน" และ เครือข่ายชุมชนบ้านเปร็ดใน ที่มีเงื่อนไขของความสำเร็จมีวิธีฝ่าฟันอุปสรรคและสร้างความเข้มแข็งในแก่ชุมชนที่มีทั้งจุดเหมือนและจุดต่างตามสภาพพื้นที่และกิจกรรม เรื่องราวของทั้ง 3 ชุมชน บอกกล่าวการจัดการความรู้เป็นสิ่งที่มีอยู่แล้วในชุมชน ยิ่งชุมชนที่ประสบความสำเร็จในการต่อสู้ฟันฝ่าอุปสรรคยิ่งมีการจัดการความรู้ที่เข้มข้นและกว้างขวาง แต่เป็นการจัดการความรู้ที่ดำเนินแบบไม่รู้ตัว ไม่มีระบบ หากได้ทำความเข้าใจการจัดการความรู้แบบเป็นไปตามธรรมชาติของชุมชน และหาทางส่งเสริมให้ดำเนินการจัดการความรู้อย่างเป็นระบบมากขึ้น มีหลักการมากขึ้น ก็จะก่อคุณประโยชน์ใหญ่หลวงแก่ชุมชน เป็นเครื่องมือสร้างเข้มแข็งให้แก่ชุมชน เป็นเครื่องมือขับเคลื่อนชุมชนให้เป็นชุมชนเรียนรู้เป็นส่งของสังคมความรู้หรือสังคมเรียนรู้

  การวางแผนพัฒนาพื้นที่ท้องถิ่นเชิงบูรณาการ ถือเป็นปัจจัยสำคัญต่อการพัฒนาความเจริญก้าวหน้าของท้องถิ่น เมืองและชนบทที่ต้องดำเนินไปอย่างสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ รวมถึงสอดคล้องกับศักยภาพตลอดจนสภาวะแวดล้อมของพื้นที่และความต้องการของท้องถิ่นเป็นสำคัญ
หนังสือ กลยุทธ์การวางแผนพัฒนาพื้นที่ท้องถิ่นเชิงบูรณาการ ประกอบด้วยยุทธศาสร์ของการพัฒนาพื้นที่ท้องถิ่น การพัฒนาเมืองน่าอยู่ ชุมชนน่าอยู่ รูปแดบบการดำเนินงานร่วมกันเพื่อจัดทำบริการสาธารณะการใช้ระบบสนับสนุนเพื่อการพัฒนาพื้นที่ท้องถิ่นด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ มาตรฐานการวางผังเมือง และขั้นตอนวิธีการจัดทำแผนพัฒนาพื้นที่ท้องถิ่นเชิงบูรณาการที่สามารถทำความเข้าใจได้โดยง่ายและนำไปปฏิบัติได้อย่างมีประสิทธิผล

  หนังสือหลักการมีส่วนร่วมกับการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน มีเนื้อหาหลักเป็นการสกัดการเรียนรู้จากชุมชนแห่งหนึ่งที่มีความโดดเด่นในการนำหลักการมีส่วนร่วมมาประยุกต์ใช้กับการพัฒนาชุมชนของตนเอง ได้แก่ ชุมชนบ้างจำรุง ตำบลเนินฆ้อ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง รวมถึงศึกษาปัจจัยที่สำคัญต่อกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนในชุมชนบ้างจำรุง และสร้างสรรค์แบบจำลองกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนดังกล่าวที่สามาถนำไปประยุกต์ในกระบวนการสื่อสารเพื่อการพัฒนาชุมชนแห่งอื่น ๆ ให้ยั่งยืนได้
        ชุมชนบ้านจำรุงเป็นตัวอย่างที่ดีของการส่งเสริมให้สมาชิกในชุมชนยึดถือและปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง อันเป็นบริบทหนึ่งของการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย ประหยัด อดออม พร้อมทั้งมีการนำเทคโนโลยีที่เหมาะสมมาใช้ในครัวเรือง เช่นการเลี้ยงปลา การเลี้ยงไก่บนรางซึ่งปลูกสร้างอยู่เหนือบ่อเลี้ยงปลา เพื่อให้ไก่ได้ถ่ายมูลลงในบ่อและเป็นอาหารปลาต่อไป การปลูกพืชผักปลอดสารพิษในโรงปุ๋ยอินทรีย์ ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นกิจกรรมที่เกิดจากการมีส่วนร่วมของสมาชิกกลุ่มกิจกรรมบ้างพึ่งตนเอง หรือจะเป็นการปลูกพืชผักสวนครัวเพื่อลดรายจ่าย การแปรรูปผลผลิตเพื่อเพิ่มรายได้ในกลุ่มกิจกรรมแปรรูปปลาไส้ตัน กลุ่มกะปิ และกลุ่มสวนผลไม้ การเก็บออมเงินไว้กับกองทุนพัฒนาหมู่บ้าน เพื่อเป็นหลักประกันความมั่นคงของชีวิตและเก็บไว้ใช้จ่ายในยามจำเป็น เหล่านี้ล้วนเป็นการสร้างกระบวนการเรียนรู้และมีส่วนร่วมตลอดชีวิต เพื่อพัฒนาตนเองและใช้ในการประกอบอาชีพที่เหมาะสมสอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนในชุมชน

  หนังสือถอดบทเรียนพื้นที่ต้นแบบธรรมาภิบาล เล่มนี้ เป็นโครงการหนึ่งของคณะกรรมการธรรมาภิบาลทางการเมืองและการบริหารที่มีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาพื้นที่ต้นแบบธรรมาภิบาลมีการบริหารโดยยึดหลักธรรมาภิบาลและเป็นการเผยแพร่ผลที่ได้จากการถอดบทเรียนเผยแพร่สู่สาธารณชนต่อไป
      จากการลงพื้นที่จัดการประชุมกลุ่มเพื่อถอดบทเรียนของท้องถิ่นทั้ง 5 พื้นที่ โดยศึกษาตั้งแต่กระบวนการกำหนดนโยบายของผู้บริหาร การให้ภาคประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารงานของท้องถิ่น ผลจากประชุมกลุ่มเพื่อพูดกับผู้บริหาร ข้าราชการ
เจ้าหน้าที่ ผู้นำชุมชน องค์กรต่าง ๆ ภาคประชาชน ปรากฎดังนี้
        1. เทศบาลตำบลบ้านเชี่ยน อำเภอหันคา จังหวัดชัยนาท เป็นหน่วยงานที่ได้รับรางวัลการบริหารจัดการที่ดีของสำนักงานคณะกรรมการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยได้รับรางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 1 ของเทศบาลภาคกลาง
        2. เทศบาลตำบลกงไกรลาศ อำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย เป็นหน่วยงานที่ได้รับรางวัลพระปกเกล้า ด้านความโปร่งใสและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนของสถาบันพระปกเกล้าและรางวัลการบริหารจัดการที่ดีของสำนักงานคณะกรรมการกระจายอำนาจให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
        3. องค์กรบริหารส่วนจังหวัดแม่ฮ่องสอน อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นหน่วยงานที่ได้รับรางวัลพระปกเกล้า รางวัลพระปกเกล้าทองคำ ด้านความโปร่งใส และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนของสถาบันพระปกเกล้าและรางวัลการบริหารจัดการที่ดี ของสำนักงานคณะกรรมการกระจายอำนาจให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
        4. เทศบาลนครสงขลา อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย เป็นหน่วยงานที่ได้รับรางวัลการบริหารจัดการที่ดีของกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย (เดิม)
        5. องค์การบริหารส่วนตำบลสายนาวัง อำเภอนาคู จังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นหน่วยงานที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อค้นหาว่าการบริหารงานภายใต้การนำพาองค์กรของ นายบำรุง
คะโยธา มีการบริหารงานอย่างไร ที่ทำให้เกิดธรรมาภิบาลได้ทั้งธรรมาภิบาลทั้ง
ธรรมาภิบาลภายนอกและธรรมาภิบาลจากภายใน

  หนังสือเครือข่ายการเรียนรู้ในงานพัฒนาชุมชน ได้แบ่งเนื้อหาออกเป็น 12 บท คือ ความหมายและลักษณะทั่วไปของการเรียนรู้ ปัจจัยที่เกี่ยวกับการเรียนรู้ชุมชนและความเป็นชุมชน การพัฒนาชุมชน การเรียนรู้กันของชุมชน กระบวนการที่สนับสนุนการเรียนรู้ร่วมกันของชุมชน ลักษณะทั่วไปของเครือข่าย ขอบข่าย รูปแบบ และประเภทของเครือข่าย วงจรชีวิตของเครือข่าย ลักษณะทั่วไปของเครือข่ายการเรียนรู้ในงานพัฒนาชุมชน แนวทางในการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ในงานพัฒนาชุมชน และการดำรงรัษาและพัฒนาเครือข่ายการเียนรู้ในงานพัฒนาชุมชน

  "ความพอเพียง บ่อเกิดแห่งคุณธรรม ณ ดอยผาส้ม" เป็นชื่อที่มีนัยสำคัญเกี่ยวข้องกับผู้คนที่เข้ามามีส่วนร่วมในการบูรณปฏิสังขรณ์พระสถูปเก่าแก่บนวัดพระบรมธาตุดอยผาส้ม หรือแม้กระทั่งภาคีอื่นทั้งภาคราชการ เอกชน องค์กรพัฒนาเอกชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบันการศึกษา ผู้นำชุมชน แกนนำชาวบ้านแะผู้คนในชุมชนที่เข้ามามีส่วนรร่วมในการขับเคลื่อนกิจกรรมการพัฒนาที่ยั่งยืนของวัด เพราะฉะนั้นแล้วผู้ที่มีความเกี่ยวข้องกับกิจกรรมของวัดทั้งในงานด้านการพัฒนาวัดและการพัฒนาชุมชน ไม่ได้มาเจอกันโดยบังเอิญเพราะในทางพระพุทธศาสนาไม่มีความบังเอิญ มีแต่คำว่า "พอดี" เป็นปัจจัยเกื้อหนุนที่ทำให้กัลยาณมิตรทุกภาคีได้มาพบกัน ณ ดอยผาส้ม
หนังสือเล่มนี้จะช่วยให้เห็นภาพความเชื่อมโยงของกระบวนการทำงานพัฒนาของศูนย์การเรียนรู้ฯ ของวัดภายใต้โครงการการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมและแนวทางพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียงสร้างเครือข่ายคนดี และโครงการศูนย์การเรียนรู้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสู่การสร้างเสริมคุณธรรมนำวิถีชีวิตชุมชน ซึ่งขับเคลื่อนกิจกรรมภายใต้ยุทธศาสตร์การสร้างชุมชนให้เข้มแข็งและการสร้างเครือข่ายให้มีพลัง โดยการน้อมนำเอาแนวทางพระราชดำริ "บวร" คือ บ้าน วัดและโรงเรียน เป็นภาคีหลักเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาซึ่งได้ยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเน้นการพึ่งพาตนเองของคนในชุมชนและนำหลักพุทธธรรมมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนายกระดับจิตวิญญาณทั้งภาคีที่เข้ามาเกี่ยวข้องและชาวบ้านในชุมชนที่เข้าร่วมโครงการ

  "เมือง" เป็นส่วนสำคัญของการพัฒนาของโลกมาตั้งแต่ยุคประวัติศาสตร์ โลกขับเคลื่อนด้วยเมืองจากยุคนครรัฐกรีก จตถึงยุคมหานคร-mega cities อย่างในปัจจุบัน เมื่อเทียบกับรัฐชาติ เมืองจึงเป็นประดิษฐกรรมของการปกครอง เศรษฐกิจ สังคมและวิถีชีวิตที่มีมายาวนานกว่าหลายศตวรรษ โลกในปัจจุบันปัญหาหลายหย่างที่ไม่ได้มีการแก้ไขในเวทีระดับรัฐชาติ แต่กลับถูกพิจารณาอย่างแข็งขันในเวทีระดับเมือง นอกจากนี้หลายประเทศที่ติดกับดักการพัฒนาทางเศรษฐกิจก็ใช้เมืองเป็นกลไกสำคัญ รวมไปถึงหลายประเทศที่ใช้เมืองในฐานะกลไกของการเปลี่ยนผ่านของความมั่นคงทางสังคมและคุณภาพชีวิต ดังนั้นเวลาพูดถึง "เมือง" เมืองจึงไม่ใช่ส่วนย่อยของกลไกการพัฒนาที่มีศูนย์กลางเดียวแต่เมืองคือฟันเฟืองในกลไกนั้น  สำหรับประเทศไทยคำว่า "เมือง" ดูจะเป็นปัญหาในระบบราชการหรือกลไกการจัดการเชิงพื้นที่ ไม่มีความเข้าใจหรือนิยามที่ชัดเจนของคำว่า "เมือง" มาตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงระบบการบริหารราชการเชิงพื้นที่ พ.ศ.2435 แทนที่เมืองด้วยการสร้างหน่วยปกครองเชิงพื้นที่ แต่ไม่คำว่า  "เมือง" ดั้งนั้เมื่อเริ่มพูดคำว่าเมืองเรามักจะต้องเข้าใจว่าทั้งจังหวัดคือ "เมืองหนึ่งเมือง"
หนังสือเล่มนี้มีเป้าหมายเพื่อที่จะสะท้อนความสำคัญของเมืองในฐานหน่วยการเมืองและกลไกในการพัฒนาจากหลากหลายประสบการณ์ที่เกิดขึ้น เพื่อชี้ชวนให้เห็นว่าโลกนับตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 20 อาศัยเมืองในการพัฒนาและการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ผ่านการนำเสนอผ่านแนวคิด นวัตกรรมและความสำเร็จของเมืองที่น่าสนใจที่มีความโดดเด่นเฉพาะด้าน รวมไปถึงการศึกษากลไกของความร่วมมือระหว่างเมืองในการถ่ายทอดองค์ความรู้ นวัตกรรมและการสร้างเครือข่ายในการขับเคลื่อนประเด็นระด้บโลก

        หนังสือ จากปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ...กว่า 1 ทศวรรษ เล่มนี้เรียบเรียงเกี่ยวกับขบวนการขับเคลื่อนปรัชญาของเศษฐกิจพอเพียงในรอบ 12 ปี การประยุกต์ใช้ของแต่ละภาคส่วน การสร้างบรรทัดฐานการประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในบริบทต่างประเทศ และก้าวต่อไปของการขับเคลื่อนปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็นรากฐานของชีวิตที่มั่นคง

        หนังสือ ธ.ก.ส. น้อมนำศาสตร์พระราชาสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน แบ่งเนื้อหาภายในเล่มเป็น 3 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 บทนำ : ศาสตร์พระราชาสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน กล่าวถึงปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ทางรอดแห่งยุคโลกาภิวัฒน์ และเกษตรทฤษฎีใหม่กับการจัดการทรัพยากรการผลิตทางการเกษตร รวมถึงหลักการทรงงานเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ส่วนที่ 2 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การพัฒนาประชาคมโลกที่ยั่งยืน กล่าวถึงความพอเพียง ทิศทางการพัฒนาโลกแห่งทศวรรษหน้า และหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน รวมด้วยการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ส่วนที่ 3 สืบสานพระราชปณิธานสร้างการพัฒนาที่ยั่งยืน และภาคผนวก ชุมชนยั่งยืนบนวิถีแห่งความพอเพียง ได้แก่ ศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. ประจำ 9 ภูมิภาค และรายชื่อศูนย์เรียนรู้เพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ ธ.ก.ส. 84 ศุูนย์

        หนังสือ การสร้างคุณค่าให้กับชุมชน (ท้องถิ่น) ด้วยเศรษฐกิจพอเพียง แบ่งเนื้อหาออกเป็น 4 ส่วน คือ

        ส่วนที่ 1 เล่าถึงที่มาของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและคำอธิบายโดยเฉพาะอย่างยิ่งความหมายในบริบทของการดำเนินงานในระดับชุมชนท้องถิ่น เริ่มต้นจากการเข้าใจอย่างแท้จริงในหลักปรัชญาของเศรษกิจพอเพียงซึ่งเป็นทั้งวิธีการและผล (Mean and end) จะเป็นประโยชน์ต่อการนำไปประยุกต์ใช้จริง

        ส่วนที่ 2 การนำเสนอปัญหาที่เกิดขึ้นในระดับชุมชนท้องถิ่น ซึ่งแม้ภูมิสังคมจะต่างกัน แต่ด้วยที่สังคมไทยเป็นสังคมการเกษตร ผลของปัญหาในแต่ละชุมชนท้องถิ่นจึงหนีไม่พ้นปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคม เช่นความยากจน การย้ายถิ่นในการทำงาน ดังนั้นการให้ความสำคัญกับความรู้ที่เกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของชาวบ้านในชุมชนท้องถิ่นต่อการตัดสินใจ การดำเนินงาน ตรวจสอบ ควบคุมและแก้ปัญหา รวมถึงการรับผิดชอบต่อผลกระทบและการจัดการผลประโยชน์ซึ่งต้องมีรากฐานมาจากความต้องการของชาวบ้านในท้องถิ่นเป็นหลัก

        ส่วนที่ 3 ตัวอย่างของชุมชนท้องถิ่นที่สามารถประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างดีในแต่ละขั้น เนื่องจากในงานพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนนั้น การดำเนินงานต้องเป็นไปอย่างมีลำดับขั้นตอน คือ ขั้นอยู่รอด ขั้นยืนหยัดรวมกลุ่มและขั้นยั่งยืนด้วยระบบขยายผล สร้างเครือข่ายและความร่วมมือกับหน่วยงานอื่น ๆ และยกตัวอย่างกรณีศึกษาที่ทำได้โดดเด่นในแต่ละขั้นมาประกอบ ทั้งนี้กรณีศึกษาดังกล่าวบางกรณีศึกษาในปัจจุบันอาจพัฒนาจากขั้นแรกคือ อยู่รอด ไปสู่ขั้นที่สองของการยืนหยัดได้เป็นอย่างดีแล้ว

       ส่วนที่ 4 บทส่งท้าย ได้นำเสนอโดยการสรุปผ่านบทเรียนจากกรณีศึกษาต่าง ๆ รวมถึงการให้ความคิดเห็นต่อเนื่องความท้าท้ายที่หากชุมชนท้องถิ่นได้ต้องการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ต้องตระหนักถึงกับดักที่อาจเกิดขึ้น

  เศรษฐกิจพอเพียง เล่มนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับความหมายและความสำคัญของเศรษฐกิจพอเพียง การจัดการทรัพยากรในการผลิตและบริโภคอย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า และหลักเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อให้เกิดดุลยภาพในการดำรงชีวิตอย่างมีความสุขและภาคภูมิใจ นอกจากนี้ยังได้เพิ่มพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราช และเทคนิคการทำนาแบบเปียกสลับแห้ง แกล้งข้าว ซึ่งครอบคลุม 9 บทเรียนดังนี้

• พระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดชมหาราช

• ความเข้าใจปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

• การจัดการทรัพยากรในการผลิตและบริโภคอย่างมีประสิทธิภาพและคุ้มค่า

• สถานการณ์ของประเทศไทยกับเศรษฐกิจพอเพียง

• สถานการณ์โลกกับเศรษฐกิจพอเพียง

• การขับเคลื่อนเพื่อสร้างอุปนิสัยตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

• การสร้างดุลยภาพในการดำรงชีวิตอย่างมีความสุขและภาคภูมิใจ

• เกษตรทฤษฎีใหม่

• การทำนาเปียกสลับแห้ง แกล้งข้าว

  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสแนะนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงแก่ประชาชนชาวไทยมาเป็นเวลากว่า 30 ปี เพื่อใช้เป็นแนวทางในการประยุกต์ใช้ในบริบทต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านการบริหารงานระดับประเทศ เช่นความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศ การบริหารจัดการองค์กรหรือการดำเนินชีวิตในระดับครอบครัว

        หนังสือ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับสังคมไทย แบ่งเนื้อหาภายในเล่มออกเป็น 5 ส่วน ดังนี้ ส่วนที่ 1 กล่าวถึงหลักการทรงงานและหลักคิดของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รวมถึงพื้นฐานความคิดเศรษฐกิจพอเพียงจากงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ส่วนที่ 2 กล่าวถึงกรอบแนวคิดของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ส่วนที่ 3 การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อนำไปสู่การปฏิบัติจริง และการประยุกต์ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับบุคคลและชุมชน ส่วนที่ 4 กล่าวถึงกรณีศึกษาของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับภาคการเกษตร การจัดการสิ่งแวดล้อม รวมถึงบทสังเคราะห์การพัฒนาองค์การตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ส่วนที่ 5 บทส่งท้าย กล่าวถึงปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงคือการพัฒนาคน

  หนังสือ เศรษฐกิจพอเพียง : ชีวิตต้องรู้จักพอ ก่อนที่จะไม่มีอะไรเหลือให้พอ กล่าวถึงความสุขที่แท้จริงแห่งชีวิตก็คือการมีงานทำ มีเงินเพียงพอสำหรับจับจ่าย มีเวลาสำหรับพักผ่อนตามอัธยาศัยและอยู่ใกล้ชิดกับครอบครัว แต่ทุกวันนี้ลองสังเกตบ้างหรือไม่ว่า สิ่งเหล่านี้ช่างห่างไกลจนเกินไขว่คว้า ชีวิตทั้งชีวิตของเราต่างต้องคร่ำเคร่งอยู่แต่กับงาน งานและก็งาน จนแทบหลงลืมไปแล้วการพักผ่อนนั้นเป็นอย่างไร ที่เป็นเช่นนี้ก็เป็นเพราะเราต่างมุมานะในการทำานกันจนลืมพักผ่อน และที่มุมานะก็เพราะต้องการไปให้ถึงความสำเร็จตามที่วาดหวังไว้ แต่หากเคยสำนึกกัอยอย่างแท้จริงบ้างหรือไม่ว่า ความสำเร็จอยู่ที่จุดไหน ความหวังที่ตั้งนั้นมันเกินตัวไปหรือไม่ และต้องเหน็ดเหนื่อยถึงเพียงไหน ทุกคนล้วนหวังให้ตัวสบายในวันข้างหน้าจึงต่างมุมานะกันในวันนี้ แต่กีคนแล้วที่ไปไม่ถึงฝั่งฝันนั้น กี่คนที่เหนื่อยมาทั้งชีวิตแล้วยยังไม่ไปถึงไหน วาดหวังไว้แต่เพียงพอตัวดีกว่าที่จะไม่มีอะไรเหลือให้หวังในวันพรุ่ง ลองหันมาตั้งหลักชัยใหม่ที่ตั้องอยู่บนความพอดีตัวและรู้จักพอ ศึกษาแนวทางแห่ง เศรษฐกิจพอเพียง เพื่อใช้เป็นหลักนำในการดำเนินชีวิตเพื่อให้ชีวิตได้พบกับความสุขที่แท้จริง แล้วโลกนี้จะเป็นโลกที่น่าอภิรมย์ยิ่ง

  หนังสือ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง : จากหลักคิดสู่วิถีปฏิบัติ จากการนำปาฐกถาพิเศษในงานตลาดนัดความรู้ "เครือข่ายเรียนรู้สู่ความพอเพียง" ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2543 โดยมีเนื้อหาเกี่ยวกับ "การขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการศึกษา" ซึ่งจะให้ผู้อ่านได้เห็นว่าการปลูกฝังเศรษฐกิจพอเพียงให้อยู่ในตัวของเยาวชนไทยจะเป็นภูมิคุ้มกันที่ดีในการดำเนินชีวิตภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ ตามด้วยเสวนาเรื่อง "การออกแบบการเรียนรู้อย่างไรให้เด็กเกิดอุปนิสัยพอเพียง" ซึ่งเป็นข้อคิดเห็นดี ๆ และวิธีการปลูกฝังอุปนิสัยพอเพียงใให้กับเยาวชนไทย ตลอดจนได้รวบรวมตัวอย่างความสำเร็จในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียงของโรงเรียนต่าง ๆ ผ่านกิจกรรมและโครงการที่ดำเนินการด้วยเด็ก มีครูและผู้บริหารเป็นผู้สนับสนุนการเรียนรู้ ช่วยในคำปรึกษาและข้อเสนอแนะ เช่น โครงงานกระดาษหน้าที่สาม สร้างความงดงามให้สังคม จากโรงเรียนจุฬาภรณราชวิทยาลัย จังหวัดเพชรบุรี โครงงานพี่สอนน้อง จากโรงเรียนชำฆ้อพิทยาคม จังหวัดระยอง เป็นต้น

  หนังสือ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กับเศรษฐศาสตร์และการบริหารการพัฒนา มีทั้งหมด 9 บท ดังนี้ บทที่ 1 เป็นบทนำ บทที่ 2 จะนำเสนอความเป็นมา ความหมาย การตีความและหลักการประยุกต์โดยทั่วไปของปรัชญา มีความสำคัญที่ทำให้เข้าใจเมื่อพูดถึงเศรษฐกิจพอเพียง จากนั้นบทต่อไปอีกห้าบท จะนำหลักเศรษฐศาสตร์มาอธิบายตามองค์ประกอบของปรัชญา เพื่อให้เห็นว่าหลักการเศรษฐศาสตร์จะช่วยสร้างความพอเพียงอย่างไร โดยบทที่ 3 และ 4 คือความมีเหตุมีผลกับเศรษฐศาสตร์ องค์ประกอบหนึ่งของปรัชญาคือความีเหตุผล บทที่ 3 จะเสนอว่าหลักเศรษฐศาสตร์ที่จะสร้างความีเหตุมีผลคืออะไร โดยมรรควถีทางเศรษฐศาสตร์ในตัวเองสร้างความีเหตุมีผล มีความคิดที่เป็นวิทยาศาสตร์ได้ บทที่ 4 เสนอเรื่องของการตัดสินใจที่มีเหตุมีผลตามเศรษฐศาสตร์กระแสหลัก และเศรษฐศาสตร์สมัยใหม่จะมีแนวคิดเรื่องความมีเหตุผลต่างจากแบบดั้งเดิม และจะแสดงถึงความสอดคล้องของปรัชญาอย่างไร บทที่ 5 ความพอประมาณกับเศรษฐศาสตร์ จะวิเคราะห์ทั้งด้านหลักการและเครื่องมือ บทที่ 6 ภูมิคุ้มกันและเศรษฐศาสตร์ คนทั่วไปมักไม่ตระหนักว่าภูมิคุ้มกันเป็นเรื่ององค์ประกอบสำคัญของปรัชญาทั้งที่ปรัชญามาจากการที่สังคมไทยขาดภูมิคุ้มกันจนเกิดวิกฤต บทที่ 7 เป็นเรื่องคุณธรรมกับเศรษฐศาสตร์และการบริหารการพัฒนา บทที่ 8 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับภาครัฐ หลักการเศรษฐศาสตร์มีเนื้อหาที่จะช่วยกำหนดนโยบายสาธารณะที่ดีและบทบาทรัฐที่เหมาะสม บทนี้จะชี้ว่าหากใช้หลักปรัชญา แล้วจะทำให้ใช้เนื้อหาทางเศรษฐศาสตร์มากำหนดนโยบายสาธารณะและบทบาทรัฐได้อย่างไร บทที่ 9  เศรษฐกิจพอเพียงกับพัฒนบริหารศาสตร์ เป็นการสังเคราะห์จากงานวิจัยว่า ปรัชญามีความเกี่ยวพันกับองค์ความรู้ด้านการบริหารการพัฒนาอย่างไร และมื่อใช้หลักปรัชญาจะทำให้การบริการเป็นอย่างไร

  เศรษฐกิจพอเพียง ก็คือเศรษฐกิจแบบพอมีพอกิน เศรษฐกิจแบบนี้ตอบสนองความต้องการด้วยผลผลิตจากธรรมชาติเป็นสำคัญ จึงอยู่ใกล้ชิดกับธรรมชาติที่สุด ผู้ปฏิบัติตามนี้จะสามารถอุ้มชูตัวเองได้ ถ้าระบบเศรษฐกิจพอเพียงได้รับการพัฒนาให้เกิดมรรคเกิดผลขึ้นทั่วไปในประเทศ ก็มั่นใจได้ว่าประเทศไทยจะอยู่รอดได้อย่างแน่นอน ถ้าประเทศไทยจะอยู่รอดก็ต้องใช้เศรษฐกิจพอเพียง หนังสือ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงพระเจ้าอยู่หัว ได้รวบรวมเนื้อหาดังนี้

• ยุทธศาสตร์ในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจของพระเจ้าอยู่หัว

• ความเข้าใจเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง

• การประยุกต์เศรษฐกิจพอเพียงเข้ากับอุตสาหกรรม

• ทฤษฎีใหม่ วิถีไทยพอกิน ไม่อดอยาก

• ให้มีพอกินพอใช้ก่อน จึงค่อยขยับขยาย

• วิถีชีวิตพอเพียง

• เศรษฐกิจพอเพียง งดงามด้วยวัฒนธรรมชาวพุทธ

• พึ่งตนเองให้ได้

• ดำเนินชีวิตไม่ประมาท

• ทำงานให้สนุก เป็นสุขอยู่ด้วยการงาน

  หนังสือชุด เศรษฐกิจพอเพียง ลำดับที่ 2 เล่มนี้เป็นการรวมบทความประกอบการแสดงปาฐกถา "เสาหลักของแผ่นดิน" ชุด เศรษฐกิจพอเพียง ประกอบด้วย

• เทคโนโลยีแบบพอเพียง : การพัฒนาเครื่องจักรกลการเกษตรเพื่อชุมชน โดย ศาสตราจารย์ ดร.สุรินทร์ พงศ์ศุภสมิทธิ์

• ความหลากหลายทางชีวภาพกับวิถีพอเพียง : ไส้เดือนดิน โดย ศาสตราจารย์ ดร.สมศักดิ์ ปัญหา

• โครงการกองทุนหมูอินทรีย์ประจำหมู่บ้าน โดย ศาสตราจารย์ น.สพ. ดร.มงคล เตชะกำพุ, รองศาสตราจารย์ น.สพ. ดร.วิชัย ทันตศุภารักษ์ และ นางสาวฉลองศรี พลโยธา

• การบริหารจัดการแหล่งน้ำในชุมชน บทเรียนจากกรณีตัวอย่างจากระยอง โดย รองศาสตราจารย์ ดร.สุจริต คูนธนกุลวงศ์

•  เอทานอล : พลังงานทดแทนในวิถีพอเพียง โดย รองศาสตาจารย์ ดร. สุจิตรา วงศ์เกษมจิตต์ และ นายเดโช ขุนนคร

• น้ำมันจากขยะพลาสติกและยางรถยนต์เก่า โดย รองศาสตาจารย์ ดร.ศิริรัตน์ จิตการค้า

• ดินเผานาโน โดย ดร.สุพิณ แสงสุข

• การอนุรักษ์และฟื้นฟูชุมชนอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม โดย รศ.ดร.วรรณศิลป์ พีระพันธุ์ รศ.ดร.ศิริวรรณ ศิลาพัชรนันทร์

  หนังสือ เศรษฐกิจพอเพียง ฉบับส่งเสด็จ เล่มนี้จัดทำขึ้นด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณหาที่สุดมิได้ของพระบาทสมเด็จพระเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และด้วยตระหนักในความสำคัญของการเผยแพร่แนวคิดอันประเสริฐยิ่งของพระองค์ โดยมีเนื้อหาดังนี้

• พระราชดำรัสเนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา ปี 2540 และ ปี 2541

• บริบทกำหนดโดยเทคโนโลยี : จากการเร่ร่อนถึงการสร้างบ้านเรือนถาวรและอารยธรรม สร้างความรุ่งเรืองจากเครื่องจักรกล สู่ยุคสมองกลและคนอายุยืนเป็นหมื่นปี

• ผู้หยุดอยู่กับที่และผู้มีความสุข : ผู้งดเดินตามความเปลี่ยนแปลง รายได้กับปัจจัยที่ก่อให้เกิดความสุข

• บนเส้นทางสู่ความเป็นเสือ : ผู้นำสู่ความเป็นเสือ ผู้นำเสือรุ่นสอง ผู้สิ้นลายเสือ ผู้กระเสือกกระสนจะเป็นเสือ ไทยกับการมิได้เป็นเสือ

• มนุษยชาติกับตลาดเสรี : เอกลักษณ์ของมนุษยชาติ แก่นของเศรษฐกิจ สู่แนวคิดเศรษฐกิจกระแสหลัก

• ปรับแนวคิดเป็นเศรษฐกิจยุคใหม่ : สภาวการณ์ในย่านเสี้ยวจันทร์อันอุดม ดุลยภาพในสังคมไร้พรมแดน กุญแจเปิดประตูสู่ยุคใหม่

• แนวทางสู่ความยั่งยืน : เสริมสร้างความพอประมาณผ่านการศึกษา เปลี่ยนเป้าหมายของนโยบายเศรษฐกิจ ปรับการใช้ทรัพยากร พัฒนาภูมิปัญญาเดิมเพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน

  หนังสือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับปัญหาเศรษฐกิจของประเทศไทย ได้รวบรวมบทความที่เกี่ยวข้องปัญหาเศรษฐกิจไทย ดังนี้

• พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับปัญหาเศรษฐกิจของประเทศไทย

• ราชบัณฑิตมองเศรษฐกิจแห่งประเทศไทย

• เศรษฐกิจไทยจากปัจจุบันสู่อนาคต

• ฝากให้คิดในการร่างแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 9

• เศรษฐกิจแนวสหกรณ์

• สหกรณ์กับยุทธศาสตร์การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม

• แนวคิดการพัฒนาอุตสาหกรรมในส่วนภูมิภาคและในพื้นที่ชนบท

• เศรษฐกิจชุมชนกับวิถีชุมชน

• ทุนสำรองในประวัติศาสตร์การเงินของประเทศไทย

• การอภิวัฒน์ในแนวความคิดทางเศรษฐศาสตร์

  หนังสือเศรษฐกิจเขียวและใส : เศรษฐกิจพอเพียงสำหรับประเทศไทยในเรือนกระจก อธิบายความเป็นมาและเป็นไปของการพัฒนาประเทศไทย เพื่อใช้เป็นรากฐานแห่งเหตุผลประกอบข้อเสนอแนะต่าง ๆ ที่น่าจะเป็นประโยชน์ในการเสริมความแข็งแรงให้กับประเทศ โดยบทแรกนำเสนอข้อมูลที่สำคัญและน่าสนใจที่เกิดขึ้นในอดีตเกี่ยวกับโลกและวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต ระบบนิเวศและสังคมมนุษย์ บทที่สองเป็นการประมวลผลกระทบจากเหตุการณ์และวิกฤตการณ์ต่าง ๆ ที่มีผลต่อสภาวการณ์ของประเทศไทยในปัจจุบัน วิกฤตต่าง ๆ ที่ว่านี้เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่าจากความต้องการให้เศรษฐกิจขยายตัวให้มากที่สุด โดยไม่ใส่ใจต่อผละกระทบทางสังคมหรือสิ่งแวดล้อม ในบทที่สาม เป็นประเด็นปัญหาที่เป็นที่หวาดหวั่นว่าจะมีผลกระทบร้ายแรงแก่ทุกประเทศในโลกที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้นี้ ได้แก่ปัญหาเศรษฐกิจฟองสบู่ของสหรัฐอเมริกา ราคาน้ำมันดิบ สภาวะโลกร้อน ไข้หวัดนก และการแข่งขันอย่างเข้มข้นกับต่างประเทศภายใต้กระแสโลกาภิวัฒน์ บทที่สี่รวมรวมแนวคิดในการแก้ปัญหาเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในที่ต่าง ๆ และเวลาต่าง ๆ กันทั่วโลก รวมทั้งได้นำกระแสพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเกี่ยวกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาขยายความโดยละเอียดให้เกิดความเข้าใจร่วมกัน บทที่ห้า บทสรุปได้เสนอแนะแนวทางการพัฒนาตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อใช้ในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นแล้วและเพื่อป้องกันปัญหาที่คาดว่าจะเกิดในอนาคต

  รายงานผลการดำเนินงานโครงการรักษ์ป่า สร้างคน 84 ตำบล วิถีพอเพียง บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ปี 2550-2555 โดยมีพัฒนา "คน" และ "ชุมชน" ในพื้นที่ 87 ตำบล ทั่วประเทศ ให้เป็นต้นแบบ "ตำบลวิถีพอเพียง" ขยายผลการน้อมนำเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่การประพฤติปฏิบัติ พร้อมทั้งจัดทำเป็นองค์ความรู้เผยแพร่สู่สังคม ภายใต้ความร่วมมือของภาคีเครือข่าย รวมระยะเวลาดำเนินการ 6 ปี (ปี 2550-2555)
จากความรู้ ประสบการณ์และการสั่งสมภาคีเครือข่ายที่ได้จากการดำเนินงานหลายโครงการที่ผ่านมา ทำให้เกิดแนวคิดว่า ปตท.ควรนำโครงการต่อ ยอดจากโครงการปลูกป่าถาวรเฉลิมพระเกียรติฯ 1 ล้านไร่ เพื่อให้เกิดความยั่งยืนและเกิดประโยชน์ต่อสังคมโดยรวม โดยเฉพาะการส่งเสริมความรู้เพื่อตอบโจทย์ 3 ข้อ คือหนึ่ง จะดูแลรักษาป่า 1 ล้านไร่ให้คงอยู่ได้อย่างไร โดยมีแนวทางว่าป่ากับคนต้องอยู่ร่วมกันได้ แต่พอทำไปพบว่า คนที่อยู่กับป่ายังไม่เหตุปัจจัยอะไรให้ต้องทำหน้าที่ดูแลป่า ถ้าครัวเรือนของเขายังมีหนี้สิน และมีปัญหาต่าง ๆ นี่คือ โจทย์ข้อที่สอง จึงมองว่าควรทำเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็นทางออกให้คนแก้ปัญหาตนเอง โจทย์ข้อที่สามคือ จะทำอย่างไรจึงจะสร้างการเรียนรู้พัฒนาคนภายในของเรา ทำอย่างไรให้องค์ความรู้จากโครงการต่าง ๆ ยังอยู่กับองค์กรและคนของ ปตท.

  หนังสือ แนวคิด หลักการ และการปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เล่มนี้ จัดแบ่งเป็นบทต่าง ๆ รวม 10 บท ได้แก่ บทที่ 1 บทนำ บทที่ 2 ความยั่งยืนและความเข้มแข็งของชุมชน บทที่ 3 การเรียนรู้และการพึ่งตนเองของชุมชน บทที่ 4 ความรู้เกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 5 การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 6 กรณีศึกษาการใช้ชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 7 หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง บทที่ 8 การประยุกต์ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงใช้ในการทำธุรกิจ บทที่ 9 งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และบทที่ 10 แนวโน้มการปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในอนาคต ซึ่งหนังสือเล่มนี้นอกจากจะให้ความรู้ สร้างความเข้าใจได้ข้อคิดจากกรณีศึกษา และได้ศึกษางานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงแล้ว ยังได้แนวปฏิบัติที่ชัดเจนช่วยให้สามารถนำความรู้ไปปฏิบัติตามจนบรรลุผลสำเร็จได้ อีกทั้งช่วยให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองในการมีคุณธรรม จริยธรรม ช่วยเหลือแบ่งปันให้แก่ผู้อื่น รู้จักเหตุผล รู้จักประมาณตน รู้จักการอดทน อดกลั้น อดออม และทำกิจกรรมเพื่อสร้างรายได้ให้แก่ตนเอง ให้ความสำคัญและเห็นคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพิ่มมากขึ้น รู้จักการใช้ชีวิตที่สมดุล รู้จักประมาณตนและรู้จักพอ สามารถพบความสุขในชีวิตอย่างยื่นตลอดไป      

  เศรษฐกิจพอเพียงเป็นรากฐาน เป็นเสาเข็ม ฐานอันมั่นคงแข็งแรงบนที่จะต้องสร้างบ้านสร้างตึกเอง ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่ายเพราะทุนนิยม บริโภคนิยมอย่างวันนี้เป็นกระแสที่รุนแรงยิ่งนัก หากไม่มีปัญญาความกล้าหาญและความอดทน ก็ยากที่จะฝ่าฟันเพื่ออยู่แบบพอเพียงได้ หนังสือ เศรษฐกิจพอเพียง : เกิดได้ ถ้าใจปรารถนาได้รวมบทความต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจพอเพียง การพัฒนาที่ยั่งยืน ดังนี้

• อยู่อย่างไรให้พอเพียง

• เศรษฐกิจพอเพียง คิดให้ได้ ทำให้ดี

• เศรษฐกิจพอเพียงเกิดได้ถ้าใจปรารถนา

• เศรษฐกิจพอเพียง ทางรอดและทางลัดการพัฒนา

• สามขั้นตอนของการแก้ปัญหาความยากจน

• เศรษฐกิจตลาดแบบพอเพียงกับสหกรณ์

• เศรษฐกิจชุมชนบนฐานความรู้

• คู่มือการก่อตั้งศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชุมชน

• ตัวแบบ (Role Model) ของศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง สังเคราะห์จาก 25 กรณีศึกษาชุมชนเข้มแข็ง

  หนังสือ เศรษฐกิจพอเพียง : ร่วมเรียนรู้ สานข่าย ขยายผล มีเนื้อหาเกี่ยวกับผลงานวิจัยและตัวอย่างของชุมชน องค์กร หน่วยงานต่าง ๆ ทั้งในภาคเกษตร ชุมชน วิสาหกิจชุมชน ธุรกิจเอกชน องค์กรภาครัฐและสถาบันการศึกษาที่มีการนำหลักแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ไปประยุกต์ใช้ในด้านต่าง ๆ จนเกิดผลเป็นรูปธรรม ดังนี้

• เกษตรกรรมแห่งความพอเพียง ได้แก่เกษตรทางเลือกวิถีใหม่ของคนคลองจินดา รวมถึงปูม้าอาชีพยั่งยืนของคนบ้านติงไหร เป็นต้น

• กินอยู่พอเพียง ได้แก่สถาบันการเงินเพื่อสวัสดิการ นวัตกรรมพึ่งตนเอง และแพทย์พื้นบ้านล้านนา หลักประกันสุขภาพในวิถีพอเพียง เป็นต้น

• อุตสาหกรรม/ธุรกิจ ได้แก่ ซีเอสอาร์ การพัฒนาที่ยั่งยืนส่วนหนึ่งในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และการศึกษาและจัดทำฐานข้อมูลกลุ่ม องค์กร พื้นที่ที่ใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินชีวิต เป็นต้น

• การพัฒนาท้องถิ่น/พื้นที่ ได้แก้ แก้จน เริ่มต้นที่คิดเป็น และนครปฐม สร้างพลังปัญญา แก้จนบนวิถีพอเพียง เป็นต้น

• ความรู้ภูมิปัญญา ได้แก่ พิพิธภัณฑ์วัดไหล่หิน แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาในวิถีชุมชนพอเพียง และเขาสมอแคลง จากองค์ความรู้ท้องถิ่นสู่การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน เป็นต้น

• วิสาหกิจชุมชน ได้แก่ ระบบแลกเปลี่ยนชุมชน ภูมิคุ้มกันชุมชน และเครือข่ายคุณค่าบนวิถีเศรษฐกิจพอเพียงแบบก้าวหน้า เป็นต้น

  หนังสือ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการบริหารการพัฒนา ได้รวมบทความทั้งหมด 13 บทความ และการบรรยายพิเศษอีก 2 บทความ ดังนี้ ส่วนที่หนึ่ง เป็นการสรุปความจากปาฐกถานำเสนอเรื่อง "ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ความเป็นมาและความหมาย                                  ส่วนที่สอง เป็นกลุ่มบทความที่ศึกษาการสร้างพื้นฐานเพื่อความพอเพียงด้านต่าง ๆ โดยมีบทความดังนี้ คลังข้อมูลสำหรับการประยุกต์ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง อธิบายถึงประเด็นการพัฒนาฐานข้อมูลสามฐาน คือด้านเศรษฐกิจ สังคมและภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งด้านเศรษฐกิจและด้านสังคมฐานข้อมูลมีแล้ว แต่ยังมีประเด็นที่ต้องพัฒนาอีก เช่นด้านความครอบคลุมของพื้นที่ การแบ่งประเภทอุตสาหกรรม คุณภาพของข้อมูล เป็นต้น                           ส่วนที่สาม เป็นการศึกษาในการประยุกต์ใช้ด้านการบริหารการพัฒนาทั้งด้านยุทธศาสตร์และการจัดการ ประกอบด้วยบทความ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับการบริหารเศรษฐกิจ เป็นการประยุกต์ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะทำให้การพัฒนาทางเศรษฐกิจมีคุณภาพ ปรัชญานี้ใช้เป็นยุทธศาสตร์การพัฒนาเศรษฐกิจได้ทั้งระยะสั้นและระยะยาว เป็นต้น
      ส่วนที่สี่ของบทความเป็นบทส่งท้าย ประกอบด้วยสองบทความ คือ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับทางเลือกในการพัฒนา แสดงให้เห็นปัญหาแนวทางการพัฒนาสังคมที่ผ่านมา และแนวคิดทางเลือกต่างในการพัฒนาที่จะสร้างความยั่งยืนโดยปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะนำไปสู่ทางเลือกในการพัฒนาที่ดีกว่าในอดีตได้ เป็นต้น                             

  หนังสือ แผนที่เดินทาง (Road Map) เศรษฐกิจพอพียง ประกอบด้วยเนื้อหา 3 ส่วน คือส่วนแรกเป็นสาระสำคัญของแผนที่เดินทาง คือบทที่ 2 ซึ่งกล่าวถึงสภาพปัญหาในระยะสั้นและระยะยาว แนวทางการกำหนดวิสัยทัศน์การพัฒนาประเทศที่สอดคล้องกับหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และยุทธศาสตร์ที่จะนำไปสู่วิสัยทัศน์ที่พึงปรารถนา โดยการกำหนดยุทธศาสตร์จะเป็นการแปลงหลักการสามห่วงสองเงื่อนไข สู่แนวทางที่เป็นรูปธรรมที่จะนำประเทศสู่การเป็นเศรษฐกิจพอเพียง จังหวะก้าว 20 ปี ยุทธศาสตร์หกประการสำหรับการเดินทางห้าปีแรก และกลยุทธ์ภายใต้ยุทธศาสตร์ทั้งหกประการนั้น สิ่งบ่งชี้ การออกนอกลู่และในตอนสุดท้ายจะกล่าวถึงแนวทางการนำแผนที่เดินทางไปสู่การปฏิบัติ
        ส่วนที่สอง เป็นรายงานรายมิติ 7 มิติ ประกอบด้วย มิติสุขภาวะ (บทที่ 3) มิติจริยธรรม วัฒนธรรมและสังคม (บทที่ 4) มิติการเรียนรู้และการศึกษา (บทที่ 5) มิติการกระจายอำนาจ (บทที่ 6) มิติทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (บทที่ 7) มิติทุนและเทคโนโลยี (บทที 8) และมิติการลดช่องว่างทางเศรษฐกิจสังคม (บทที่ 9) โดยแต่ละบทจะกล่าวถึงความเป็นมาประเด็นวิกฤติ แนวทางหรือยุทธศาสตร์ในการขับเคลื่อน
        ส่วนที่สาม คือภาคผนวก ประกอบด้วยตัวอย่างแผนงานรายยุทธศาสตร์ของเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งนำเสนอตัวอย่างแผนงานภายใต้กลยุทธ์และยุทธศาสตร์หกประการ จากนั้นจึงนำเสนอตัวอย่าง แผนงานและกิจกรรมของมิติต่าง ๆ                      

  หนังสือ 20 คนดังกับการใช้ชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพียง ได้รวบรวมบุคคลมีชื่อเสียงหลายท่านทั้งที่อยู่ต่างถิ่น ต่างวัย หลากหลายแนวคิดและอาชีพ มาเล่าขานคำคม ความคิดของการใช้ชีวิตแบบ "เศรษฐกิจพอเพียง" แลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกันเป็นการแบ่งปันประสบการณ์อันจะต่อยอดและขยายผลไปยังบุคคลอื่นอีกมากมายที่ได้พบเห็นหรืออ่านแล้วตระหนักถึงคุณประโยชน์อันมหาศาลในการน้อมรับกระแสพระราชดำรัส "ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง" มาใช้ในการบริหารจัดการชีวิตประจำวันแล้วประสบผลสำเร็จ 

• ดร.พระมหาไพเราะ ฐิตสีโล

• พลเอกอาทิตย์ กำลังเอก

• ท่านผู้หญิงวิระยา ชวกุล

• พลเอกธีรเดช มีเพียร

• พลตำรวจเอกสุวรรณ สุวรรณเวโช

• รองศาสตราจารย์ประหยัด หงษ์ทองคำ

• รองศาสตราจารย์สำเรียง เมฆเกรียงไกร

• คุณอัมรินทร์ คอมันตร์

• ดร.วีรสิทธิ์ สิทธิไตรย์

• ผู้ช่วยศาสตราจารย์บุญยง ชื่นสุวิมล

       การพัฒนา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องใดก็ตามล้วนต้องลงทุนทั้งกำลังกาย กำลังใจ กำลังสติปัญญา กำลังทรัพย์ กำลังคนและเวลา หากการพัฒนาไม่ยั่งยืนก็เท่ากับการลงทุนที่ลงไปสูญเปล่า แล้วการพัฒนานั้นจะมีประโยชน์อะไร หนังสือ การพัฒนาที่ยั่งยืน มีเนื้อหาดังนี้
      บทที่ 1 ปรัชญา แนวคิด ทฤษฎีและหลักการพัฒนาที่เกี่่ยวข้องกับการพัฒนาที่ยั่งยืน
      บทที่ 2 การพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศกับการพัฒนาที่ยั่งยืน
      บทที่ 3 เทคนิคและกระบวนการเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
      บทที่ 4 กรณีการพัฒนาในต่างประเทศและการวิเคราะห์การพัฒนา
      บทที่ 5 กรณีการพัฒนาในประเทศไทยตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
      บทที่ 6 กรณีการพัฒนาในประเทศไทยและการวิเคราะห์การพัฒนา
      บทที่ 7 ยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน  

  หนังสือ เศรษฐกิจชุมชนพึ่งตนเอง มีเนื้อหาสะท้อนให้เห็นถึงแนวคิดเศรษฐกิจชุมชนที่เป็นการพัฒนาทางเลือกสำหรับชุมชนไทย เพราะนอกจากจะเป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ครอบครัวและชุมชนเป็นหน่วยในการผลิตเองและใช้แรงงานในครอบครัวอย่างเข้มข้นในการผลิตเพื่อบริโภคในครัวเรือน รวมถึงขายให้ได้เงินมาเลี้ยงดูครองครัวให้อยู่รอดและเป็นอิสระต่อกันแล้ว ยังสร้างความสัมพันธ์แบบช่วยเหลือเกื้อกูลที่สามารถดำรงความเป็นระบบหนึ่งในตัวเองอย่างเข้มแข็งและให้คุณค่าสูงแก่แรงเกาะเกี่ยวหรือความแน่นแฟ้นของความผูกพันในครอบครัวและญาติมิตรซึ่งรู้จักกัน ไว้วางใจกัน ตั้งใจแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ด้วยการทำความดี หลีกเลี่ยงการเห็นแก่ตัว นอกจากนี้เจ้าหน้าที่และหน่วยงานของรัฐจะต้องทำงานในลักษณะเอาใจคนในชุมชน เพราะถูกจับตามองได้ง่าย เพราะใกล้ชิดกับชาวบ้าน การคิดเอาเปรียบจากการทำงธุรกิจค้าขายกันกระทำได้ยากหรือไม่น่ากระทำได้ ขณะที่ธุรกิจหรืออุตสาหกรรมจากบริษัทขนาดใหญ่ซึ่งมาจากเมืองอื่นจะมุ่งกำหรสูงสุดจนอาจสร้างความไม่ไว้วางใจกัน และไม่สนใจชีวิตความเป็นอยู่หรือความรู้สึกของคนในชุมชน อย่างเช่นที่เกิดขึ้นในช่วง 5 ทศวรรษ ที่ทิศทางการพัฒนาของภาครัฐเร่งรัดความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ ซึ่งเอื้อประโยชน์แก่ภาคเมืองมากกว่าชนบท ทำให้เกิดความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ซึ่งมีผละกระทบต่อเกษตรกรในชาวชนบท จนต้องพึ่งพอภายนอกทั้งหมด ทั้งเงินทุนและปัจจัยการผลิต อีกทั้งการตลาดที่ผันผวนและผูกขาดจนไม่สามารถควบคุมกลไกราคาให้เกิดความเป็นธรรมได้ ทำให้ชีวิตเกษตรกรต้องเข้าสู่วงจรหนี้สิน บางครอบครัวต้องสูญเสียที่ดินทำกิน กลายเป็นแรงงานรับจ้างราคาถูกให้แก่เจ้าของที่ดินและภาคเมือง ซึ่งแม้ว่าเกษตรกรเหล่านั้นจะมีงานทำแต่มูลค่าส่วนเกิดทางเศรษฐกิจ (economic surplus) ก็ไม่ได้สร้างมาตรฐานและคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น และเมื่อเกิดวิกฤตเศรษฐกิจก็ได้เพิ่มจำนวนของประชากรที่ว่างงาน ซ้ำเติมความเหลื่อมล้ำและความยากจนให้ทวีความรุนแรงขึ้นเพราะเป็นการพัฒนาที่ไม่ยั่งยืน ดังนั้นทางเลือกและทางรอดของชุมชนก็คือ ชุมชนจะต้องสร้างระบบเศรษฐกิจแบบพึ่งพาตนเองของชุมชนเอง