Сахарава Юлія Сяргееўна, настаўнік беларускай мовы і літаратуры ДУА “Сярэдняя школа №1 г. Жыткавічы імя Р. М. Тураўца "
Край мой...
Там, дзе неба цалуе вяршыні дубоў,
Дзе гарбатай паветра напоена шчодра,
Дзе на золку з таемных сівых туманоў
Над галовамі хат рассцілаецца коўдра,
Дзе ў лесе вятры ткуць замовы на лад,
Дзе аблашчаны сонцам зярняты ў полі,
Дзе пчалінымі песнямі поўніцца сад –
Там радзімы маёй залатое раздолле!
І здаецца, што ў свеце няма прыгажэй
Тых квяцістых лугоў у дыяментах расяных,
Ціхіх казак, што ў засені шэпча ручэй,
Несучы прахалоду ялінам крамяным.
Там зязюлі па-іншаму лічаць гады,
Адмяраючы век у стагоддзях, на дзіва.
Там бацькі і суседзі, сябры і браты
Успаміны агульныя песцяць маўкліва.
За ўсё гэта малюся я, край мой, калі
Дождж вясновы грымотамі вёскі пужае,
Ці завеі хаваюць пад снегам палі,
Ці лістотай асенняй шляхі замятае…
З дня ў дзень, з году ў год ты ў думках маіх!
І спакою не ведае сэрца ніколі!
Былі б згода і мір у сціплых хатах тваіх!
Вось тады і жадаць не бало б чаго болей!
Мой родны анёл
Ранак сонечны, пах сырадою,
Нешта гучна шкварчыць на патэльні,
На акенцы шклянка з настоем
Водар носіць па хаце кісельны.
Крокі чуюцца, скрып палавіцы,
Нешта дзынькнула, потым - ціха…
Аглядзелася… Мне гэта сніцца?..
Я ў бабулі?.. Баюся дыхаць…
З ложка босыя ногі спусціла.
Крок… Яшчэ… Адчыняю дзверы…
- Спі, чаго ты ўжо ўскачыла? -
Чую я і вушам не веру.
Трэба мне адсунуць фіранкі…
І тады я яе пабачу…
Не… Няма… Чую крокі на ганку…
Я спяшаюся… Ледзь не плачу…
- Не хадзі басанож – захварэеш, -
Зноўку голас родны ля печы.
- Не баюся! Мяне ты сагрэеш!
Абдымі, як калісьці, за плечы!
Не паспела закончыць фразу -
Цеплынёю мяне апаліла.
Стала хораша так адразу…
- Толькі б мне не прачнуцца, - маліла.
- Як цябе мне падчас не хапае!
- Я ж во побач, - бабуля кажа, -
Хіба нас, мая дарагая,
Нехта проста вось так развяжа?..
Тыя словы гучалі рэхам.
Дзіўны сон выціскаў з абдымкаў.
Мне б адною было ўцехай -
Зноў вярнуцца туды на хвілінку.
Я адкінула цёплую коўдру,
Запаліла ўрачыста свечы.
Веру: усё ў мяне будзе добра,
Бо бабуля трымае за плечы…
Лепшая
- У свеце многа ёсць краін,-
Аднойчы кажа мне малая,
- Лічыць мне іх не хопіць сіл!
А назвы! Нават не ўзгадаю!
- Табе не трэба ведаць усе.
Кладзіся лепей спаць, дачушка.
Ты ўсё спазнаеш пакрысе,
А зараз - ручкі пад падушку…
- Ну, калі ласка, пачакай!
Паспееш мне сказаць “дабранач”!
Ты лепей, мама, прыгадай
Мне хоць адну краіну нанач!
- А як ты паглядзіш, калі
Прыдумаем яе мы самі?
І гэта месца на зямлі
Найлепшым у цэлым свеце стане!
- Няхай тады пад чыстым небам,
Нібы дзіця ў сваіх далоньках,
Зямля трымае сінь азёрную,
Звініць птушыным спевам звонкім!
- Няхай рачушкі гаманлівыя
Дзівоснай казкай лес баюкаюць …
Вятры, ласкавыя, смяшлівыя,
Галінкі дрэў вячыстых гушкаюць!
- А краскі, колераў вясёлкавых,
Арнаментам прыгожым сцеляцца!
Няхай звяры і птушкі розныя
Дзе хочацца ім, там і селяцца!
- Там людзі хай жывуць прыгожыя,
Блакітнавокія, светлавалосыя.
Няхай заўсёды будуць добрымі,
Гасціннымі, хай будуць простымі!
- Няхай яны гавораць моваю,
Такою спеўнаю, найпрыгажэйшаю.
Хай будзе лад жыцця асноваю
І завядзёнкаю даўнейшаю!
… І раптам сціхла, разважаючы.
… Я слова вымавіць баюсь…
- Матуля! Зразумела! Лепшая
У цэлым свеце – БЕЛАРУСЬ!
Сны нядобрыя сніла маці
Сны нядобрыя сніла маці,
Быццам чорныя пацукі
Развяліся паўсюдна ў хаце,
Паланілі ўсе куткі.
Жаўтазубыя зяпы скаляць,
Стыне кроў ад такіх “гасцей”,
Па іконах нахабна лазяць,
Падбіраюцца да … дзяцей!
– Не чапай! – і прачнулася ўмомант…
Дзеткі ў ложках ціхенька спяць.
За акном – сакавік, птушак гоман…
Спраў багата, трэба ўставаць.
Муж на фронце, адна гаспадыня
Даглядае двор ды малых.
Ёсць суседзі… І ў роднай Хатыні
Ў кожнай хаце заступнікі ў іх.
Так было… Толькі поўдзень мінае…
Цішыню праразае стрэл!
Гвалтам у хаты ўрываюцца зграі!
Уратавацца ніхто не паспеў.
Плачуць дзеці, старыя галосяць!
Незнаёмаю моваю кат
Ёй, суседзям прысуд выносіць!
Нехта кідаецца назад…
Кулямётнай чаргою скошаны
На зямлі хлапчанё ляжыць…
У крыві каптанок паношаны…
З крыкам роспачным баба бяжыць…
Ды праклёны спыняюцца стрэламі!
Людзі ціснуцца да людзей.
Маці, з жудасці анямелая,
Туліць дзетачак да грудзей.
– Гады вы, крумкачы праклятыя!
Як вас толькі трымае зямля…
У натоўпе, гнаная катамі,
Ідзе хатынскіх людзей сям’я.
Ля гумна запынілі. Здагадкамі
Маці голаву апякло!
– Вось ён, сон з пацукамі гадкімі…
Усё, што сніла, прарочым было…
Сцены ўспыхнулі! Нясе полымя
Да аблокаў дзіцячы плач!
– Мама, страшна мне! Мама, горача!
– Я з табою, сынок… Прабач…
Спеваў ужо не чуваць птушыных.
Сонца згінула назаўжды.
Днём вясеннім у лапах звярыных
Не чакалі хатынцы бяды.
Сёння звон немату разрывае,
Быццам хоча ўсім сказаць:
Каб мы мір на зямлі захавалі,
Трэба памяць сваю захаваць!