Violeta

Zonder twijfel was Violeta Parra één van de belangrijkste 20ste eeuwse folkloriste, een wereldwijd erkende belangrijke persoonlijkheid. In 1917 werd zij in het Chileense dorpje San Carlos geboren. Haar werk als volkszangeres, het verzamelen van traditionele muziek bij muzikanten die op het platte land leefden vormde niet alleen de basis voor haar eigen composities maar groeide uit tot een model voor een nieuwe generatie van Chileense musici, musici die de zogenaamde nueva canción beweging vormden. met partners uit alle delen van Amerika en Europa en ver daarbuiten. Van onbekende plattelands musici, van Chileense volksdichters en troubadours, Parra verzamelde liederen en voegde vergeten stukken traditionele- en typische plattelands muziek samen, zoals voor geboorten, gebeden bij de dodenwake van kleine kinderen; bij huwelijken en andere belangrijke gebeurtenissen in het leven, liederen van dichters - liederen voor het hogere (over God en de hemelen) en voor het aardse (over mensen en de aarde). Zij bracht de originele muzieksoorten in kaart die in iedere uithoek van het lange, dunne land werden aangetroffen, van de rituele La Tirana dansen tot de matrozenliedjes van de vissers uit Chiloé.Violeta zong niet alleen deze liederen zelf maar gaf ze ook door aan de volgende generatie die in de stad leefde (de belangrijke jaren '60 generatie), waartoe ook haar eigen talentvolle kinderen Angel en Isabel worden gerekend, aan Victor Jara, Patricio Manns, en belangrijke sleutelensembles als Inti Illimani en Quilapayún. Gebruikmakend van de décima, de invloedrijke middeleeuwse versvorm die de Spanjaarden in Amerika introduceerde, componeerde Violeta Parra een ongeëvenaarde autobiografisch verslag van haar eigen leven, evenals een groot aantal buitengewoon spraakmakende liederen en muziekstukken. Haar talent was dat zij met zo min mogelijk woorden emoties en ervaringen scheidde en ontleedde, instinctief verbond zij die aan elkaar tot onverbrekelijke samenspel van melodie en ritme, het subtiele samenspel dringt diep door in het hart en de ziel van de luisteraar. Violeta Parra heeft aan den lijve ervaren wat leven is en heeft vervolgens deze ervaringen omgevormd in levende beelden die ze vorm heeft gegeven in woord en muziek. Ieder lied heeft zijn eigen ongekunstelde expressie van een doorleefde wijsheid, of het nu de diepste tederheid of kracht beschrijft. Dat is waarschijnlijk de reden dat het onmogelijk is liederen van Violeta Parra afstandelijk of onaangedaan te ondergaan. De recht uit het hart komende integriteit staat buiten kijf: zoals ze zelf zegt in één van haar belangrijkste werken, "Ik zing over het verschil van datgene wat waar is en dat wat niet klopt, anders zing ik niet".

Parra had een creatief leven gedreven door grote passies. Het klopt dat haar kunst haar bestaansrede vormde. Haar eigen ervaringen en inlevingsvermogen ten opzichte van anderen was enorm intens. Als iemand die ongerechtigheid en onrechtvaardigheid van het leven diep voelde, leefde op het scherpst van de snede, ze voelde zich persoonlijk kwetsbaar ten opzicht van de ongelijkheid die zij om zich heen zag en waarvan zij zich zo diep bewust was, de impact hiervan maakte haar op een bepaalde manier instabiel ten opzichte van de minder aangename kanten van het leven. Na het componeren en opnemen van haar "Ultimas Composiciones", pleegde zij in 1967 onverwachts zelfmoord. Parra liet een immens populair en groots oeuvre na.Veel hiervan wordt nog steeds door de volgende generatie gezongen. Haar nalatenschap is onmeetbaar. Zoals de dichter Pablo Neruda schreef over Violeta: 'Violeta eres y en vino triste te converitiras'.

Dr. Jan Fairley .

Nederlandse vertaling: W.van vliet