Het doel van Carcassonne is om zo veel mogelijk punten te scoren. Dit wordt bereikt door horigen (voorgesteld door kleine houten poppetjes, ook wel meeples genoemd) op een weg of in een weiland, stad of klooster te plaatsen.
Het speelbord bestaat uit 72 landtegels. Een tegel is 4,5 bij 4,5 cm groot. Op elke tegel staat een of meer van de volgende dingen:
Deel van een weiland
Deel van een weg
Deel van een stad
Klooster
Om beurten leggen de spelers een landtegel aan. Een aangelegde landtegel moet grenzen aan minimaal één andere landtegel. Ook moeten alle grenzen 'kloppen': Een weiland moet grenzen aan een weiland, een stad aan een stad, een weg aan een weg (kloosters staan altijd in het midden van de tegel).
Wanneer een speler een landtegel aanlegt, mag hij daar een horige op plaatsen. Hij moet kiezen op welk deel van de landtegel hij de horige plaatst: op het weiland, de weg, de stad, of het klooster. De speler mag er ook voor kiezen geen horige te plaatsen. De speler mag echter geen horige plaatsen op een weiland/weg/stad waar al een horige staat. Doordat bijvoorbeeld twee afzonderlijke wegen later in het spel aan elkaar kunnen groeien, kan het wel voorkomen dat in een later stadium meerdere horigen op dezelfde weg (weiland/stad) komen te staan.
Doordat meer landtegels aangelegd worden, raakt een weiland/weg/stad/klooster op een gegeven moment "af", dat wil zeggen volledig gebouwd. Als een weg/stad/klooster afgebouwd is, wordt de horige die daar op geplaatst is, er van af gehaald en krijgt de bijbehorende speler punten. De speler kan deze horige eventueel later opnieuw inzetten. Horigen in een weiland blijven tot het eind van het spel staan.
Als een weg/stad/klooster af is, krijgt de speler die daar een horige op heeft staan, punten.
Een weg is af als deze een ononderbroken verbinding vormt tussen twee punten (stad/splitsing/klooster). Voor elk wegdeel (elke landtegel waar de weg op ligt) krijgt de speler 1 punt.
Een stad is af als deze geheel omringd is door een stadsmuur, en geen lege plekken meer kent. Elke landtegel die deel uitmaakt van de stad, levert 2 punten op. Een landtegel met een schildje (speciaal teken in de stad) levert 2 extra punten op.
Als zich horigen van meerdere spelers op dezelfde weg of in dezelfde stad bevinden, krijgt alleen de speler met de meeste horigen op die weg/in die stad de punten. Hebben twee of meer spelers evenveel horigen op een weg/in een stad, dan krijgen zij allen de punten.
Een klooster is af als deze geheel omringd is met (acht) landtegels. Een afgebouwd klooster levert 9 punten op voor de speler wiens horige in het klooster staat.
Bij het plaatsen van een tegel mag op die tegel een horige geplaatst worden. Er mogen geen andere pionnen staan op hetzelfde aansluitend stuk weg, stad of weide. Is een pion eenmaal geplaatst, dan is het afwachten hoe snel deze teruggenomen kan worden. Er zijn maar een beperkt aantal horigen, en de horigen kunnen maar teruggenomen worden als de weg/stad/klooster af is. Bij een beperkt aantal spelers is het daarom van belang de horigen enkel op goede locaties te plaatsen.
Variant 1: De moeilijkste variant, maar wel de originele regels: Weilanden leveren punten op voor de afgebouwde steden die zich in dat weiland bevinden. Een stad bevindt zich in een weiland als het weiland direct aan de stad grenst. Per stad wordt geteld hoeveel horigen ("boeren") van elke speler zich bevinden in aangrenzende weilanden. De speler die de meeste boeren aan een stad heeft grenzen, krijgt 4 punten voor die stad. (Deze regel kent meerdere varianten en is de meest ingewikkelde)
Variant 2: In het Duits is de regel van de weilanden versimpeld: Je kijkt per weiland wie er de meeste boeren in heeft staan. De speler(s) die de meeste boeren hebben krijgen per stad die in hun wei liggen 3 punten, later bij een uitbreiding kan dit opgetrokken worden naar 4 punten per stad.
Aan het eind van het spel, als alle landtegels neergelegd zijn, leveren niet afgebouwde wegen/steden/kloosters punten op, evenals weilanden: niet afgebouwde wegen en steden leveren 1 punt op voor elke landtegel die deel uitmaakt van de weg of stad. Ook het schildje in de stad levert 1 punt op. De punten gaan naar de speler die de meeste horigen op de weg/in de stad heeft staan. Het klooster levert 1 punt op voor elke landtegel die er aan grenst, inclusief de landtegel met het klooster zelf.
De speler die aan het eind van het spel de meeste punten heeft, heeft gewonnen.