Van der Waals

Johannes Diderik van der Waals (1837-1923) was een Nederlandse natuurkundige en hoogleraar in Amsterdam (1877-1908). Van der Waals won in 1910 de Nobelprijs voor het opstellen van een toestandsvergelijking voor gassen en vloeistoffen (1873). Gaf later een nog algemenere toestandsvergelijking met de wet van de overeenstemmende toestanden (1880). Van der Waals-krachten: aantrekkende krachten tussen moleculen of atomen. Toestandsvergelijking van Van der Waals: toestandsvergelijking voor gassen (en in aangepaste versie ook voor vloeistoffen) waarin een verband wordt gegeven tussen druk (p), temperatuur (T) en volume (V) door de vergelijking (p + a/V^2).(V-b) = R.T, met R als de ideale gasconstante en a en b parameters die voor elke stof aangepast moeten worden. Van der Waals-gas: gas dat na aanpassing van de parameters a en b zich volgens de vergelijking van Van der Waals gedraagt. De Van der Waals-binding is een drietal zwakke chemische bindingen, berustend op elektrostatische aantrekking van dipolen in atomen of moleculen. De Van der Waals-bindingen zijn er de oorzaak van dat edelgassen en covalente verbindingen als H2, CH4, enzovoort, bij sterke afkoeling vloeibaar en zelfs vast worden. Kunnen onderzocht worden via de afwijking van de ideale gaswetten, waarvoor Van der Waals in 1873 de factor A/V2 invoerde, met V als het eigen volume van de gasdeeltjes en A als een aantrekkingsfactor. Men onderscheidt drie typen aantrekking: Keesom-energie, veroorzaakt door aantrekking van permanente dipolen; Debije-energie, veroorzaakt door de aantrekking tussen een permanente en een geïnduceerde dipool; Londen-energie, veroorzaakt door aantrekking tussen twee wederzijds geïnduceerde dipolen.