Macroevolutie: omschrijving

Er staat tweemaal een definitie van macroevolutie in Evolutie – het nieuwe studieboek van Junker en Scherer.

1 In het glossarium staat: macro-evolutie: het ontstaan van nieuwe organen, structuren of typen bouwplan, ontstaan van kwalitatief nieuwe genen. (schuin in origineel).

2 De titel van onderdeel 4.3 is: Micro- en macro-evolutie. Daar wordt macroevolutie omschreven als:

“Macro-evolutie: ontstaan van nieuwe, niet eerder aanwezige organen, structuren of bouwplantypen; daaraan gerelateerd ook het ontstaan van kwalitatief nieuw genetisch materiaal. Het begrip “opwaartse ontwikkeling” (anagenese) heeft in dit boek ook deze betekenis (afbeelding 4.8).” (schuin in origineel).

Afbeelding 4.8 (gedownload van de Duitse site met toestemming dr. R. Junker)

Bouwplan staat wel in de definitie van macroevolutie die Junker & Scherer geeft, maar komt niet in glossarium of index voor. Daarmee is niet bekend wat onder ‘bouwplan’ verstaan wordt. Hebben honden en katten een ander bouwplan? Nee? Er bestaat een technische term ‘Bauplan’: die wijst op het verschil in bouw tussen bijvoorbeeld het fylum slakken, het fylum geleedpotigen, of het fylum gewervelden. Een Bauplan hoort bij een fylum, een hoofdafdeling. Het woord ‘fylum’ komt niet in Junker & Scherer voor.

Honden en katten zijn volgens Junker & Scherer verschillende basistypen: en basistypen mogen van J&S geen gemeenschappelijke voorouder hebben. Het verschil tussen honden en katten is desondanks geen macroevolutie volgens de definitie van Junker & Scherer: zelfde bouwplan, zelfde organen, zelfde genen. Volgens de Junker & Scherer definitie van macroevolutie zouden honden en katten een gemeenschappelijke voorouder mogen hebben.

Dit is een wat ander verhaal dan de verschillende studieboeken evolutiebiologie geven.

In de studieboeken evolutiebiologie betekent macroevolutie: evolutie boven het niveau van de soort. Het woord macroevolutie wordt vaak gebruikt voor evolutiepatronen, vooral de patronen die de fossielen laten zien. Het woord is weinig specifiek, handig voor titel van grote afdelingen in een boek, maar verder niet. Macroevolutie is geen technische term in de biologie, maar een van die losse woorden die handig zijn om te gebruiken en waarvan iedereen wel ongeveer weet wat het zou betekenen. Iets met ‘groot’ en ‘evolutie’, waarbij ‘groot’ inhoudt: op grote schaal.

De lijst geraadpleegde studieboeken is te vinden op het blog Sterrenstof, onder:

http://www.sterrenstof.info/?p=1395.