ფსიქოსოფია არის ალტერნატიული ფსიქოლოგიური-ფილოსოფიური თეორია, რომელიც შეიმუშავა ავსტრიელმა ფილოსოფოსმა და ფსიქოლოგმა ავგუსტინ ავგუსტინავიჩ ავგუსტინავიჩმა (ბოგდანოვი, მოგვიანებით განავითარეს სხვა ავტორებმაც).
ამ სისტემაში ადამიანის ფსიქიკა აღიქმება როგორც ოთხი ძირითადი ფუნქციის ერთიანობა:
1. გონება (ლოგიკა, აზროვნება) – როგორ ამუშავებს ადამიანი ინფორმაციას და აანალიზებს მოვლენებს.
2. ემოცია (გრძნობა, სულიერი მდგომარეობა) – როგორ გამოხატავს და განიცდის ემოციებს.
3. ნება (ენერგია, აქტიურობა) – რამდენად აქვს ძალა, მიზანდასახულობა და მოქმედების უნარი.
4. ფიზიკა (სხეული, მატერიალური მოთხოვნილებები) – დამოკიდებულება ფიზიკურ სამყაროსთან, კომფორტთან, ჯანმრთელობასთან.
ფსიქოსოფიის მიხედვით, თითოეული ფუნქცია ადამიანს აქვს განსხვავებულ „პოზიციაზე“ (ძლიერი, სუსტი, მტკივნეული, ანტიპათიური), და ეს ქმნის მის უნიკალურ ფსიქოლოგიურ ტიპს. სულ არსებობს 24 ფსიქოსოფიური ტიპი.
👉 პრაქტიკაში ეს გამოიყენება თვითშემეცნებისთვის, ადამიანთა ურთიერთობის უკეთ გასაგებად (ოჯახში, ბიზნესში, გუნდურ მუშაობაში), ასევე პიროვნული განვითარების მიმართულებების დასადგენად.
გსურს, რომ განვიხილო ყველა 24 ფსიქოსოფიური ტიპი მოკლედ, თუ ჯერ გჭირდება უფრო ღრმა განმარტება ზოგად პრინციპებზე?
კარგია, მოდი მაშინ ფსიქოსოფიის ძირითადი პრინციპები ჩამოვაყალიბოთ:
🔑 ფსიქოსოფიის ძირითადი პრინციპები
ადამიანის ფსიქიკა შედგება ოთხი ფუნქციისგან
გონება (ლოგიკა) – როგორ აზროვნებს, აანალიზებს და იძენს ცოდნას.
ემოცია (გრძნობები) – როგორ გამოხატავს და განიცდის ემოციებს.
ნება (ძალა, მიზანდასახულობა) – რამდენად შეუძლია ნებისყოფით საქმის დაძვრა და ბოლომდე მიყვანა.
ფიზიკა (სხეული, მატერიალური კომფორტი) – როგორ ზრუნავს თავის ფიზიკურ სამყაროზე, ჯანმრთელობაზე, ყოფით პირობებზე.
თითოეულ ფუნქციას ადამიანი განსხვავებულად იყენებს
ფსიქოსოფიაში არსებობს ოთხი პოზიცია:
1-ლი პოზიცია – ძლიერი და წამყვანი (აქ ადამიანს განსაკუთრებული ნიჭი და უნარი აქვს).
2-ე პოზიცია – დამხმარე (ადამიანი მზადაა სხვას დაეხმაროს ამ სფეროში).
3-ე პოზიცია – მტკივნეული (ადამიანი ზედმეტად მგრძნობიარეა, ადვილად წყინს).
4-ე პოზიცია – სუსტი / უარყოფითი (აქ ადამიანი ინტერესს ნაკლებად იჩენს და უჭირს ამ ფუნქციის განვითარება).
ფუნქციების კომბინაცია ქმნის ტიპს
სულ არსებობს 24 ფსიქოსოფიური ტიპი, რომლებიც განსხვავდებიან იმით, თუ რომელ ფუნქციას რა პოზიციაზე იკავებს.
მაგალითად, ზოგისთვის გონება პირველ პოზიციაზეა – ასეთ ადამიანს ძლიერი ანალიტიკური აზროვნება აქვს, მაგრამ შეიძლება ემოცია მტკივნეულ ზონაში ჰქონდეს და კრიტიკას ზედმეტად განიცდიდეს.
ტიპი არ არის „კარგი“ ან „ცუდი“
ფსიქოსოფია არ ამტკიცებს, რომ რომელიმე ტიპი უკეთესია.
თითოეულს თავისი ძლიერი და სუსტი მხარე აქვს, რაც საჭიროა სხვადასხვა საქმიანობაში და ურთიერთობაში.
მთავარი ამოცანა – თვითშემეცნება და ჰარმონია
როცა ადამიანი გაიგებს თავის ფუნქციებს, მას შეუძლია უკეთ მართოს ცხოვრება:
გამოიყენოს თავისი ძლიერი მხარეები,
არ გადაიღალოს სუსტ მხარეებში,
გაიგოს სხვების თავისებურება და თავიდან აიცილოს კონფლიქტები.
გესმის, რომ „რეაბილიტაცია“ ფსიქოსოფიასთან დაკავშირებით, როგორც ჩანს, გულისხმობ — რამდენად გამოიყენება იგი პრაქტიკაში, როგორც თვითშემეცნების, პიროვნული განვითარების ან თერაპიული მეთოდი.
აი, რეალური სურათი:
🌍 ფსიქოსოფიის გავრცელება მსოფლიოში
საკუთარი თავი „სექტორის“ თეორიაა
ფსიქოსოფია არ არის ოფიციალურად აღიარებული აკადემიურ ფსიქოლოგიაში.
იგი უფრო მიეკუთვნება ალტერნატიულ/ესოთერულ ფსიქოლოგიურ მიდგომებს (როგორც სოციონიკა, ენეაგრამა, ასტროფსიქოლოგია).
ყველაზე მეტად გავრცელებულია რუსეთში, უკრაინაში, ბელარუსში და პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში
სწორედ იქ განვითარდა და იქ არის ტრენინგები, ტესტები, სემინარები.
ბევრ ონლაინ ფორუმსა და ჯგუფში განიხილავენ „ფსიქოსოფიურ ტიპებს“ ურთიერთობების და კარიერის ჭრილში.
დასავლეთ ევროპასა და აშშ-ში ცნობადობა დაბალია
იქ უფრო პოპულარულია MBTI, Big Five, ენეაგრამა.
ფსიქოსოფია პრაქტიკულად არ გამოიყენება აკადემიურ სივრცეში.
საქართველოშიც გვხვდება, მაგრამ არა ფართოდ
ზოგიერთ კოუჩსა და თვითშემეცნების ტრენერთა პრაქტიკაში შეიძლება შეხვდე,
თუმცა არ არის მასობრივად გავრცელებული, როგორც „ოფიციალური“ თერაპიული ინსტრუმენტი.
📌 დასკვნა
ფსიქოსოფია მსოფლიო მასშტაბით იშვიათადაა გავრცელებული, უფრო ენთუზიასტებისა და მცირე ჯგუფების ინტერესის სფეროა.
მას იყენებენ თვითშემეცნებაში, ურთიერთობების ანალიზში, გუნდურ მუშაობაში, მაგრამ არა სამედიცინო ან ოფიციალურ ფსიქოლოგიურ რეაბილიტაციაში.
----------------------------------------------------------------------------------
ტეგები : ფსიქოსოფია, ფსიქოსოფიური ტიპები, ადამიანის ფსიქიკა, გონება, ემოცია, ნება, ფიზიკა, ფუნქციები, პოზიციები, ძლიერი მხარეები, სუსტი მხარეები, ანალიტიკური აზროვნება, ემოციური გამძლეობა, ტიპოლოგია, თვითშემეცნება, ჰარმონია, კონფლიქტების თავიდან აცილება, ალტერნატიული ფსიქოლოგია, ესოთერული ფსიქოლოგია, სოციონიკა, ენეაგრამა, ასტროფსიქოლოგია, რუსეთი, უკრაინა, ბელარუსი, პოსტსაბჭოთა ქვეყნები, ონლაინ ტრენინგები, ტესტები, სემინარები, დასავლეთ ევროპა, აშშ, MBTI, Big Five, კოუჩინგი, თვითშემეცნების ტრენერი, გუნდური მუშაობა, პიროვნული განვითარება, პრაქტიკული ფსიქოლოგია, ონლაინ ფორუმები, ცნობადობა, საერთაშორისო გავრცელება, პოსტსაბჭოთა ფსიქოლოგია, ემოციური თვითმართვა, თვითანალიზი, პიროვნული უნარების განვითარება