ĐA THAI TRONG IUI

ĐA THAI TRONG IUI

GIỚI THIỆU

Lĩnh vực hỗ trợ sinh sản (HTSS) ngày càng phát triển. mục tiêu điều trị hiện nay không chỉ tăng tỉ lệ có thai mong muốn mà còn hướng đến vẫn đề an toàn lâu dài hơn như tỉ lệ trẻ đủ tháng khỏe mạnh, sự phát triển thể chất và tinh thần sau sinh, hiệu quả kinh tế, chăm sóc thai kỳ và thời kỳ hậu sản. Do vậy, một trong những vấn đề đang được quan tâm hiện nay trong HTSS là đa thai. Có thể xem đây là một biến chứng trong HTSS, nó ảnh hưởng tới mẹ, trẻ và cả kinh tế xã hội.

TỈ LỆ ĐA THAI SAU KÍCH THÍCH BUỒNG TRỨNG LÀM IUI

Một trong những can thiệp là kích thích buồng trứng để bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) nhằm làm tăng số lượng trứng rụng làm tăng tỉ lệ có thai dẫn đến tỉ lệ đa thai cao hơn so với thai kỳ bình thường. Theo Fauser và cs.. 2005; Wendy và cs.. 2013 tỉ lệ đa thai dao động từ 5% đến 20% trong chu kỳ kích thích phóng noãn làm IUI. Tại ĐVHTSS BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ từ đầu năm 2016 đến nay ( hết 4/2017) triển khai được 588 chu kỳ kích thích phóng noãn làm IUI có 107 trường hợp có thai chiếm tỉ lệ 18,19% trong đó có 10 trường hợp đa thai (9 thai đôi, 1 thai 3) tương ứng 9,4% (trong đó có 3 trường hợp đã sinh, mẹ con ổn định)

HẬU QUẢ CỦA ĐA THAI

Sản Khoa: Các biến chứng thai kỳ bao gồm tăng nguy cơ sảy thai,tiền sản giật, thai chậm phát triển, sinh non. Theo nghiên cứu trên thế giới tỉ lệ tử vong chu sinh tăng ít nhất 4 lần với trường hợp song thai và ít nhất 6 lần với trường hợp tam thai. Nguy cơ sinh non tăng 7-40 lần, tỉ lệ nhẹ cân tăng 10-75 lần, tỉ lệ khuyết tật tăng khoảng 1,5 đến 2 lần. Tỉ lệ đa thai cao đồng nghĩa với việc tỉ lệ mổ lấy thai cao, tăng thời gian nằm viện tăng tỉ lệ các biến chứng trong thai kỳ, lúc sinh và thời kỳ hậu sản.

Nhi khoa: Theo nghiên cứu trẻ sinh ra trong đa thai gặp một số vấn đề trong quá trình phát triển mà nguyên nhân chính là trẻ sinh ra non tháng ( tuối thai trung bình 37 tuần và cân nặng 2,5kg trong song thai, 33,5 tuần và 1,8kg trong tam thai) dẫn đến trẻ sinh ra dễ mắc các bệnh hô hấp, tiêu hóa, truyền nhiễm và gặp vấn đề trong phát triển tinh thần và thể chất.

Mặt xã hội: Chúng tôi nhận thấy đa thai là niềm mong ước của nhiều cặp vợ chồng đặc biệt là các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn tuy nhiên vấn đề gặp phải chi phí cho chăm sóc cho hai trẻ chưa tính đến vấn đề trẻ có rối loạn phát triển tinh thần, thể chất, rối lọa thị lực dị tật.Các bà mẹ sinh đa thai tỉ lệ trầm cảm sau sinh tăng. Ngoài ra nếu một trong hai đứa trẻ mất bố mẹ phải dối mặt với tình trạng tâm lý đặc biệt, đứa trẻ còn lại cũng phải chịu tổn thất tinh thần nặng nề cho tới tuổi trưởng thành. Các chi phí còn tính đến như giảm số thai,chi phí cho sảy thai… cũng tính vào chi phí cho điều trị hiếm muộn.

CHIẾN LƯỢC NHẰM LÀM GIẢM TỈ LỆ ĐA THAI TRONG IUI.

- Trì hoãn điều trị cho các cặp vợ chồng có thể có thai tự nhiên chưa cần thiết phải điều trị.

- Một số phụ nữ có rỗi loạn phóng noãn như trong hội chứng buồng trứng đa nang được khuyến khích thay đổi nối sống, giảm cân, dùng các thuốc tăng nhạy cảm insulin vì không làm tăng nguy cơ đa thai.

- Bắt đầu kích thích buồng trứng ít gây đa thai như dùng clomiphene citrate, chất ức chế men thơm hóa và khi dùng gonadotropin nên dùng liều thấp nhất có hiệu quả.

- Các chu kỳ kích thích buồng trứng có sự đáp ứng tốt nhiều nang trứng phát triển và có nguy cơ quá kích buồng trứng nên được tư vấn hủy chu kỳ hoặc chuyển sang làm TTTON mặc dù thụ tinh trong ống nghiệm vẫn có nguy cơ đa thai.

KẾT LUẬN

Kết quả mong muốn nhất trong HTSS là sinh đơn thai khỏe mạnh. Để hướng tới điều này vẫn đề gặp phải lớn nhất là giảm tỉ lệ đa thai mà không làm giảm tỉ lệ có thai trong HTSS nói chung, trong IUI nói riêng. Mục tiêu trước mắt là không làm giảm tỉ lệ 3 thai sau hướng tới giảm tỉ lệ song thai. Đây là những thách thức lớn đòi hỏi nhiều kiến thức và nghệ thuật trong điều trị và là bước tiền đề hướng tới thụ tinh trong ống nghiệm của đơn vị HTSS BV Đa khoa tỉnh Phú Thọ vào năm 2018.

BS Nguyễn Tiên Phong

ĐVHTSS- BV Đa Khoa tỉnh Phú Thọ