Post date: 04-Jun-2013 16:57:02
Thomas Woodrow Wilson
Ο Γούντροου Γουίλσον, εικοστός όγδοος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, γεννήθηκε στο Στόντον της Βιρτζίνια.
Ως πρόεδρος ο Γουίλσον αποδείχθηκε πιστός στις εξαγγελίες του προγράμματός του Νέα Ελευθερία. Εφήρμοσε μια σειρά προοδευτικές μεταρρυθμίσεις που αφορούσαν το δασμολογικό και φορολογικό καθεστώς, το τραπεζικό και νομισματικό σύστημα, τον έλεγχο της δραστηριότητας των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραστ, τις συνθήκες απασχόλησης των εργαζομένων, τις εργασιακές σχέσεις με προστασία των εργαζομένων απέναντι στους εργοδότες καθώς και του συνδικαλισμού, την πιστωτική διευκόλυνση των αγροτών και διάφορα άλλα μέτρα.
Επί προεδρίας Γουίλσον επίσης θεσπίστηκαν αλλαγές στο κοινοβουλευτικό σύστημα με την άμεση εκλογή των γερουσιαστών από το εκλογικό σώμα, καθιερώθηκε η οκτάωρη εργασία για τους εργάτες των σιδηροδρόμων, απαγορεύτηκε η παιδική εργασία, οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου και επιβλήθηκε η ποτοαπαγόρευση.
Στην εξωτερική πολιτική ο Γουίλσον είχε να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με το Μεξικό επιδεινώθηκαν σε επικίνδυνο σημείο και μόνο η μεσολάβηση άλλων λατινοαμερικανικών χωρών απέτρεψε τον πόλεμο. Παρ' όλα αυτά, αμερικανικές δυνάμεις εισέβαλαν στο έδαφος του Μεξικού από ξηρά και θάλασσα. Στρατιωτικές επεμβάσεις των ΗΠΑ πραγματοποιήθηκαν επίσης στην Αϊτή και στη Δομινικανή Δημοκρατία, οι οποίες έγιναν αμερικανικά προτεκτοράτα, καθώς και στην Κούβα.
Όλα αυτά τα προβλήματα όμως επισκιάστηκαν από την έκρηξη του A' Παγκοσμίου Πολέμου το 1914. Ο Γουίλσον προσπάθησε με κάθε τρόπο να παραμείνουν οι ΗΠΑ ουδέτερες. Αρχικά κανένας δεν αμφισβήτησε την ορθότητα αυτής της στάσης. Αλλά η αμερικανική κοινή γνώμη εξεγέρθηκε κατά της Γερμανίας όταν το 1915 γερμανικό υποβρύχιο βύθισε έξω από τις ακτές της Ιρλανδίας το αγγλικό υπερωκεάνιο Λουζιτάνια, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 1.153 επιβάτες, μεταξύ των οποίων 128 Αμερικανοί
Αργότερα τον ίδιο μήνα η αγγλική αντικατασκοπία «έπιασε» κρυπτογραφημένο μήνυμα του γερμανού υπουργού Εξωτερικών Αρτουρ Τσίμερμαν προς τον γερμανό πρεσβευτή στο Μεξικό όπου ο υπουργός υποδείκνυε στον διπλωμάτη να προτείνει στη μεξικανική κυβέρνηση συνεργασία με τη Γερμανία κατά των ΗΠΑ με αντάλλαγμα, μετά τον πόλεμο, το Τέξας, το Νέο Μεξικό και την Αριζόνα. Στο μήνυμα υπήρχαν επίσης ενδείξεις ότι η Γερμανία προσπαθούσε να πείσει την Ιαπωνία, που ως τότε ήταν με την πλευρά των Συμμάχων, να αλλάξει στρατόπεδο και να επιτεθεί εναντίον αμερικανικών βάσεων στον Ειρηνικό.
Στις 6 Απριλίου 1917 οι Ηνωμένες Πολιτείες κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Γερμανίας.
Λίγους μήνες πριν από τη λήξη του πολέμου ο Γουίλσον παρουσίασε στο Κογκρέσο τα περίφημα 14 Σημεία του. Ήταν οι αρχές όπου ο αμερικανός πρόεδρος πίστευε ότι όφειλε να στηριχθεί η συνθήκη ειρήνης, η οποία έπρεπε να είναι φιλελεύθερη, να μη διαπνέεται από πνεύμα εκδίκησης και να προβλέπει την ίδρυση μιας Κοινωνίας των Εθνών.
Ο πόλεμος τερματίστηκε τον Νοέμβριο του 1918 και τον επόμενο μήνα ο Γουίλσον ταξίδεψε στην Ευρώπη και πήρε μέρος στη διάσκεψη ειρήνης του Παρισιού. Οι φιλελεύθερες ιδέες του προσέκρουσαν στις αντιρρήσεις των ευρωπαίων ηγετών και ο Γουίλσον αναγκάστηκε να δεχθεί τη Συνθήκη των Βερσαλλιών ως την καλύτερη που μπόρεσε να επιτύχει. Εξασφάλισε όμως τη συναίνεση της διάσκεψης για την ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών.
Τα 14 σημεία του Αμερικανού προέδρου Γουίλσον
O πρόεδρος των ΗΠΑ Γουίλσον, απευθυνόμενος, τον Ιανουάριο του 1918, στο Κογκρέσο της χώρας του, προσδιόρισε τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ θα έπρεπε να πάρουν μέρος στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, δίνοντας, ταυτοχρόνως, και το όραμά του για τον μεταπολεμικό κόσμο. Το κείμενο αυτό έμεινε γνωστό ως τα «14 σημεία» του Ουίλσον.
1. H διπλωματία και οι συνθήκες να γίνονται φανερά.
2. Να είναι ελεύθερη n ναυσιπλοΐα σε όλες τις θάλασσες.
3. Να καταργηθούν τα οικονομικά σύνορα ανάμεσα στα κράτη.
4. Περιορισμός των εξοπλισμών.
5. Τα προβλήματα των αποικιών να ρυθμιστούν με βάση τα συμφέροντα των λαών.
6. Να εκκενωθεί n Ρωσία και να επιδειχθεί καλή θέληση προς τη χώρα αυτή.
7. Αποκατάσταση του Βελγίου.
8. Ανάκτηση από τη Γαλλία της Αλσατίας και της Λορένης.
9. Τα ιταλικά σύνορα να διευθετηθούν με βάση την αρχή των εθνοτήτων.
10. Αυτόνομη κρατική υπόσταση για τους λαούς της Αυστροουγγαρίας.
11. Εδαφική ακεραιότητα για τα βαλκανικά κράτη.
12. Αυτόνομη κρατική υπόσταση για τους λαούς της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ελεύθερη διέλευση από τα Δαρδανέλια.
13. Μια ενιαία και ελεύθερη Πολωνία.
14. Να δημιουργηθεί ένας σύνδεσμος των εθνών.
Πηγή: Jack Watchon, European History 183-1941, Λονδίνο 1981, σ. 243.
Thomas Woodrow Wilson’s 14 points
1. Open covenants of peace, openly arrived at, after which there shall be no private international understandings of any kind but diplomacy shall proceed always frankly and in the public view.
2. Absolute freedom of navigation upon the seas, outside territorial waters, alike in peace and in war, except as the seas may be closed in whole or in part by international action for the enforcement of international covenants.
3. The removal, so far as possible, of all economic barriers and the establishment of equality of trade conditions among all the nations consenting to the peace and associating themselves for its maintenance.
4. Adequate guarantees given and taken that national armaments will be reduced to the lowest point consistent with domestic safety.
5. A free, open-minded, and absolutely impartial adjustment of all colonial claims, based upon a strict observance of the principle that in determining all such questions of sovereignty the interests of the populations concerned must have equal weight with the equitable claims of the government whose title is to be determined.
6. The evacuation of all Russian territory and such a settlement of all questions affecting Russia as will secure the best and freest cooperation of the other nations of the world in obtaining for her an unhampered and unembarrassed opportunity for the independent determination of her own political development and national policy and assure her of a sincere welcome into the society of free nations under institutions of her own choosing; and, more than a welcome, assistance also of every kind that she may need and may herself desire. The treatment accorded Russia by her sister nations in the months to come will be the acid test of their good will, of their comprehension of her needs as distinguished from their own interests, and of their intelligent and unselfish sympathy.
7. Belgium, the whole world will agree, must be evacuated and restored, without any attempt to limit the sovereignty which she enjoys in common with all other free nations. No other single act will serve as this will serve to restore confidence among the nations in the laws which they have themselves set and determined for the government of their relations with one another. Without this healing act the whole structure and validity of international law is forever impaired.
8. All French territory should be freed and the invaded portions restored, and the wrong done to France by Prussia in 1871 in the matter of Alsace-Lorraine, which has unsettled the peace of the world for nearly fifty years, should be righted, in order that peace may once more be made secure in the interest of all.
9. A readjustment of the frontiers of Italy should be effected along clearly recognizable lines of nationality.
10. The peoples of Austria-Hungary, whose place among the nations we wish to see safeguarded and assured, should be accorded the freest opportunity to autonomous development.
11. Romania, Serbia, and Montenegro should be evacuated; occupied territories restored; Serbia accorded free and secure access to the sea; and the relations of the several Balkan states to one another determined by friendly counsel along historically established lines of allegiance and nationality; and international guarantees of the political and economic independence and territorial integrity of the several Balkan states should be entered into.
12. The Turkish portion of the present Ottoman Empire should be assured a secure sovereignty, but the other nationalities which are now under Turkish rule should be assured an undoubted security of life and an absolutely unmolested opportunity of autonomous development, and the Dardanelles should be permanently opened as a free passage to the ships and commerce of all nations under international guarantees.
13. An independent Polish state should be erected which should include the territories inhabited by indisputably Polish populations, which should be assured a free and secure access to the sea, and whose political and economic independence and territorial integrity should be guaranteed by international covenant.
14. A general association of nations must be formed under specific covenants for the purpose of affording mutual guarantees of political independence and territorial integrity to great and small states alike.