● Περιοχές NATURA 2000

Το σημαντικότερο οικοσύστημα της άμεσης αλλά και της ευρύτερης περιοχής μελέτης είναι το Όρος Γιούχτας, το οποίο έχει ενταχθεί στο Δίκτυο NATURA 2000, με κωδικό GR 4310002 “Γιούχτας – Φαράγγι Ειρήνης” και έκταση 600 Ha. Αν και περιγραφή της περιοχής έχει γίνει σε προηγούμενες παραγράφους, στο σημείο αυτό αναφέρεται μόνο ότι η περιοχή χαρακτηρίζεται από μεγάλη βιοποικιλότητα και παρουσία πολλών ενδημικών ειδών της Ελλάδας και της Κρήτης. Ουσιαστικά αποτελεί ένα οικολογικό νησί, καθώς περιβάλλεται από εκτεταμένες καλλιέργειες αμπελιών και ελαιοδένδρων.

Το καθεστώς προστασίας της περιοχής είναι το εξής:

1) Η περιοχή Αρχάνες – Βαθύπετρο – Γιούχτας έχει κηρυχθεί ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους με την υπ. αρ. Υπουργική Απόφαση 9597/1970 ΦΕΚ 666/Β/12.09.1970, βάση του Ν. 1469/50 και την υπ. αρ. 13/20.06.1970 πράξη του Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

2) Το Όρος Γιούχτα προστατεύεται ως αρχαιολογικός χώρος με την Α/Φ 23/2637/102/29.03.1980 απόφαση του Υπ. Πολιτισμού ΦΕΚ 400/Β/22.04.1980.

3) Όλη η έκταση του όρους έχει κηρυχθεί ως αναδασωτέα έκταση με την υπ. αρ. 1403 και 9133/17.03.1969 απόφαση του Ν. Ηρακλείου, ΦΕΚ 290/Β/05.05.1969.

4) Η περιοχή χαρακτηρίζεται ως ΙΒΑ (Important Bird Area)

Για την περιοχή Natura εκπονήθηκε το 1999 Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Οικολογικού Αρχαιολογικού Πάρκου Γιούχτα, όμως μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα προστασίας και διαχείρισης.

Με κριτήριο την ποικιλότητα σε επίπεδο φυτοκοινωνιών, χλωρίδας και πανίδας και την εκτίμηση της οικολογικής τους αξίας για την προστασία και διατήρηση της δομής και της λειτουργίας του Οικολογικού – Αρχαιολογικού Πάρκου Γιούχτα, διακρίθηκαν εντός της εν λόγω περιοχής δύο κύριες Ζώνες προστασίας της φύσης, με διαφορετικές ρυθμίσεις, οι Ζώνες Α και Β, οι οποίες συνίστανται σε επί μέρους Ζώνες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, που συνολικά αριθμούν έξι Ζώνες στην περιοχή προστασίας του Πάρκου.