Nan Đề Tuổi Trung Niên

Trung niên được tính từ 40 đến 55

1. Kinh Thánh và tuổi trung niên:

Nói ít về tuổi trung niên nhưng nói nhiều về những nan đề mà tuổi trung niên phải đôí diện.

2. Đặc Điểm Chung:

a.Những tích cực:

Có được những ổn định về:

• gia đình: cảm thấy nhẹ nhàng và được tự do khỏi sự đòi hỏi và những trách nhiệm nuôi dưỡng con còn nhỏ.

• công danh sự nghiệp: giai đoạn đầy ắp những khen thưởng, đạt những vị trí, uy tín và thanh thế hơn. Nắm những chức vụ lãnh đạo trong cộng đồng nhiều hơn. Khôn ngoan chính chắn hơn.

• Có nhiều cơ hội đi du lịch hơn.

• nhà cửa, tài sản: tuổi nầy được bảo đảm về tài chánh hơn

• tâm linh: Giai đoạn hầu việc Chúa đắc lực nhất

b.Những thay đổi:

• Sự thay đổi thể chất: tóc hoa râm, rụng tóc, da sần sùi, nhão xệ, có quần thâm dưới mắt, suy giảm sức khoẻ và sức chịu đựng, mất mát dáng vẻ bên ngoài, nên có khuynh hướng chú ý hơn về dáng vẻ bên ngoài.

• Sự ham muốn về tình dục giảm xuống

• tự kiểm điểm, đánh giá chính mình

• Đánh giá lại những gì mình tin và những giá trị, công việc, mục đích và những ưu tiên trong cuộc sống

• Điều chỉnh lại cách sống cho phù hợp với nhu cầu thể xác

• Xem xét lại lối sống của mình

3. Những nan đề:

• Chán nản: đạt được những điều mơ ước rồi thấy chán, không thành công thì cũng chán!

• Sức khỏe: đi xuống. Lo âu, ám ảnh về tuổi già, bịnh tật

• Hôn nhân: nhàm chán, tẻ nhạt, có khuynh hướng nhìn thấy những khuyết điểm của nhau nhiều hơn

• Giá trị: mờ dần. Về cá nhân, gia đình, danh vọng, kiến thức, quyền hành, tiền bạc, thú vui…cảm thấy tất cả đều chẳng có có giá trị như ngày nào mình đã đánh giá (“hư không của sự hư không , thảy thảy đều hư không” Truyền Đạo 1:2)

• Những xung đột với cha mẹ già, với con cái. Bị áp lực bởi sự đòi hỏi hai bên. Sandwish generation: thế hệ kẹp ở giữa!

• Sự ngã lòng về chính mình, về người phối ngẫu, việc làm…vv.

• Thiếu kiên nhẫn với mọi sự

• Đời sống thuộc linh: nguội lạnh, chỉ còn hình thức

4.Những nguyên nhân của các nan đề của tuổi trung niên:

• Tuổi khơi động những lo âu về viễn ảnh của những ngày cuối đời và sự chết

• Cảm nhận sự mất mát sức sống của thời thanh xuân, sự tinh thông, nét anh hùng như đã qua rồi và sự tàn héo của cuộc đời như chập chờn trước mắt.

• 80% người trong tuổi trung niên cảm nhận sự khủng hoảng vì nhận thức thời gian trôi qua quá nhanh, những mục tiêu quan trọng của cuộc đời dường như khó đạt tới.

5. Những ảnh hưởng của các nan đề trong tuổi trung niên:

• Che dấu cảm xúc: những điều bất mãn, bực tức, ghen tị, trầm cảm, buồn phiền, chán nản, mệt mỏi, lo âu, sợ hãi, căng thẳng… thường được che dấu để người khác không nhìn thấy. Thế nhưng rồi che dấu cảm giác nầy thì lại xuất hiện qua cách khác, thế rồi mọi người trong gia đình đều thấy rõ. Những người trong tuổi trung niên thường dễ nổi cáu, thiếu kiên nhẩn,hay phàn nàn, luôn lo lắng về nhiều thứ, thường sống trong căng thẳng, thiếu nghỉ ngơi. Nhiều người thì trốn tránh những nổi niềm, cảm xúc của mình qua việc ngồi xem tv qúa nhiều, nhiều người thì qúa bị ám ảnh bởi bịnh tật nên lo âu, héo úa, mất bình an và niềm vui.

• Ảnh hưởng nghề nghiệp:Thường có 3 khuynh hướng:

Cố gắng nhiều hơn để đạt tới thành công lớn hơn. Những người nầy đo giá trị của chính mình qua những thành công trong công việc.

Nản chí. Có một sự phản kháng mạnh mẽ trong lòng. Họ trở nên bực tức, giận dữ nghĩ rằng: “tại sao tôi phải làm việc quá cực nhọc mà chẳng được may mắn, thành công bằng những kẻ kém tài và lười biếng hơn tôi”. Sự không hài lòng thường có đối với những người thấy rằng sở thích, giá trị, mục tiêu, khả năng mình không đi đôi với nhau. Họ cảm thấy mệt mỏi với cuộc sống, công việc họ đang có.

Dùng những điều không hài lòng như một bàn đạp để quyết định thay đổi. Họ muốn có công việc làm mới tốt hơn, thích hợp với khả năng, sở thích và cá tính của họ hơn.

• ảnh hưởng gia đình:

Một số người khác không hài lòng trong hôn nhân, gia đình và họ quyết định từ bỏ điều đang có để muốn có một mối liên hệ tốt hơn.

Người không có Chúa thường có khuynh hướng muốn hưởng thụ cuộc đời trước khi tuổi già ập tới. (họ chợt nhận ra rằng họ đã khổ công học tập để có bằng cấp, rồi lo lập gia đình, dồn nổ lực xây dựng gia đình, nuôi dưởng con cái, tạo điạ vị…v.v.. họ đã cố gắng làm việc mà chưa hưởng thụ đời sống nên có khuynh hướng sống cho chính mình)

5.Phương cách giải quyết nan đề cho tuổi trung niên:

a. Sức khỏe:

• Đi khám bác sĩ theo định kỳ và thường xuyên để phòng ngừa và chữa trị kịp thời

• Tập thể dục thường xuyên và nghỉ ngơi đầy đủ

• Ăn uống cẩn thận

b. Tinh thần:

• Tập nói không với một số thói quen không tốt hằng ngày.

• Dành nhiều thì giờ hơn cho việc đọc sách và đi du ngoạn

• Xem xét những hoạt động mới để làm phong phú cuộc sống

• Nghe nhạc và dành thời gian chop những giải trí làm thư giản tâm trí và thể xác.

• Trì hoãn những quyêt định quan trọng như việc làm, gia đình cho đến khi thảo luận với bạn tin cậy hay nhà tư vấn đầy cảm thộng và hiểu biết.

c. Tâm linh:

-Hội thánh

-Nhóm nhỏ

-Tích cực tham gia vào công việc Chúa

-Giữ mối tương giao gần gũi với Chúa

Ba cách giải quyết cụ thể:

a.Xây dựng một mối quan hệ hiểu biết và chấp nhận:

Thẩm định lại các gía trị. Không phải là danh vọng, quyền lực, thể diện, vật chất, hưởng thụ mà là giữ cho có những mối liên hệ tốt đẹp với người khác là giá trị cao nhất trong cuộc đời.

b.Nhận thức và suy xét nan đề cách cụ thể:

- Cá nhân: phân tích sự chán nản, mệt mỏi về đi xuống dốc của dáng vẻ, sức khỏe, sự chậm chạm của trí óc, sự ngã lòng về nghề nghiệp, những căng thẳng của các mối liên hệ… để học tập chấp nhận mọi điều nầy xảy đến như là bước tất yếu phải xảy ra trong đời người để điều chỉnh cách sống cho thích hợp. (những gì đúng, có giá trị mà chưa làm =>còn cơ hội làm)

-Gia đình: phân tích cảm giác và nguyên nhân của sự không hạnh phúc cụ thể là gì? Tìm ra phương cách tốt nhất để điều chỉnh lại nhận thức và cảm xúc của mình. Nhiều người nhầm lẫn giữa sự can đảm và liều lĩnh . Nghĩ là can đảm nên tạo cho họ một cảm giác thú vị, hăng hái để sẵn sàng lăn xả vào một mối quan hệ mới mà họ tin rằng sẽ đem cho họ những lý thú trong cuộc sống, phá đổ sự nhàm chán của hôn nhân đang có. Liều lĩnh là đâm đầu vào một quyết định quan trọng mà không cần thời gian để xem xét cẩn thận. Nhiều người đàn ông trong tuổi trung niên muốn ly dị khi cảm thấy cuộc hôn nhân trở nên nhàm chán, củ kỷ. Họ quyết định ly dị để hăm hở đi tìm một hôn nhân mới. Sau đó không lâu, họ nhận thấy mình đã có một quyết định sai lầm, phạm lỗi lầm kinh khủng, liều lĩnh một cách dại dột chứ không phải là can đảm. Cần dùng lời Chúa dạy làm tiêu chuẩn quyết định chứ không dựa vào cảm xúc. Tìm những điểm tốt của người phối ngẫu để biết ơn, vui hưởng và cảm thông, chấp nhận,khích lệ, và nâng đở những nhược điểm của nhau thay vì có ý nghĩ bỏ nhau hoặc sống trong thái độ lãnh đạm, thờ ơ với nhau.

c.Khuyến khích sự nhận thức thuộc linh:

Hơn tất cả mọi phương cách, việc đọc, suy gẩm lời Chúa và giữ mối tương giao gần gũi, khắng khít với Chúa sẽ giúp chúng ta rất nhiều trong việc tìm lại sự bình an, vui vẻ, yêu đời trong tuổi trung niên. Sự tuơng giao ngọt ngào với Chúa sẽ giúp chúng ta nhớ Ngài luôn yêu thương, chăm sóc, luôn hiện hữu và hướng dẫn chúng ta.

Một người trung niên đã chia xẻ kinh nghiệm của ông như sau: “trong những khủng hoảng của tuổi trung niên, tôi nhận biết sâu sắc Chúa là bạn thiết hữu nhất của tôi. Tôi có thể nói với Ngài bất cứ điều gì, ngay cả những điều yếu đuối, xấu xa trong cá tính của tôi. Tôi cảm nhận Ngài vẫn yêu thương và chấp nhận tôi. Khi cuộc khủng hoảng trở nên lớn hơn, tôi đã ngã lòng và có ý rút lui, nhưng cảm ơn Chúa, tôi đã đến với Ngài và dâng trình mọi chán nản, mệt mỏi, thất bại của tôi cho Ngài, dâng cả những ý nghĩ muốn rút lui, cho Ngài, tôi nhận thức Ngài vẫn luôn ở bên tôi dù tôi không cảm thấy điều nầy bằng cảm xúc.”

6.Cách chuẩn bị đối phó nan đề ở tuổi trung niên:

Có 3 cách :

a.Sự đoán biết trước:

Đài khí tượng thường giúp ích cho chúng ta rất nhiều khi dự báo trước cho chúng ta những cơn bão sẽ xảy ra. Điều nầy gíup cho những dân cư trong vùng có cơn bão sẽ kịp thời chuẩn bị để sẵn sàng đối phó. Điều nầy cũng giống như nan đề tuổi trung niên. Khoảng đầu 40, chúng ta cần chuẩn bị trước để không sợ hãi, chán nản khi nan đề đến mà có thái đội tích cực để đón chờ.

b.Giáo dục:

Những cuộc gặp gỡ trong gia đình, các buổi thảo luận nhóm, các lớp trưòng Chúa Nhật là những cơ hội tốt để nhận dạng, mổ xẻ và giúp giải quyết những nan đề trong tuổi trung niên.

c.Vượt qua:

Hãy truyền đạt những hiểu biết, kinh nghiệm cuộc sống và tâm linh cho những ngưòi trẻ hơn. Những vốn qúy nầy sẽ là những tài sản được tiếp tục truyền đạt lại cho cuộc đời. Một trong những niềm hạnh phúc và ý nghĩa của tuổi trung niên là chia xẻ những nhận định chính chắn về cuộc sống cho người khác đi sau mình. ĐIỀU TỐT NHẤT, QÚY NHẤT CÓ THỂ CHO NGƯỜI KHÁC LÀ NIỀM TIN: “Hết thảy người đời ấy cũng được tiếp về cùng tổ phụ mình; rồi một đời khác nổi lên, chẳng biết Đức Giê Hô va, cũng chẳng biết các điều Ngài đã làm nhơn vì Ysơraên” (cácquanxét 2:10)

kết luận:

Những xúc cảm và tranh chiến trong tuổi trung niên là rất thông thường, tạm thời và dẫn đến sự trưởng thành thuộc linh và trưởng thành cá nhân.

Với sự giúp đỡ của Chúa, chúng ta có thể giúp chính mình và những người cùng lứa trải qua những nan đề cách tốt đẹp. Mỗi giai đoạn của cuộc đời đề có những vui buồn, thách thức khác nhau. Dù ở tuổi tác nào, mục tiêu của cuộc sống Cơ Đốc Nhân là tăng trưởng trong đời sống tâm linh và sống cuộc dời kính yêu Chúa và hoàn thành mục đích của Ngài trên đời sống mình.

Vẫn còn cơ hội để làm tốt những điều có giá trị, đáng phải làm mà chúng ta đã lỡ bỏ qua:

- sự hầu việc Chúa : đầu tư trên trời là sự đầu tư khôn ngoan nhất.

- sống tốt hơn: cải thiện các mối quan hệ với mọi người trong gia đình, láng giềng, sở làm, hội thánh… ( Đọc phần ích lợi của mối liên hệ tốt)

- tìm sự bình an, vui mừng: bằng cách thỏa lòng với những gì mình đang có và tận hưởng..

Trong KT có hơn 8000 lời hứa nhưng không có lời hứa nào là hễ ai tin theo Chúa là cuộc đời sẽ êm như ru, sẽ phẵng lặng như mặt nước hồ thu. Nếu ta cầu xin Chúa cho mình đừng bao giờ gặp khó khăn thử thách là chúng ta sẽ ngã lòng vì Chúa sẽ chẳng bao giờ đáp lời. Phierơ nhắc chúng ta trong I Phierơ 4:12 Hỡi kẻ rất yêu dâu, khi anh em bị trong lò lửa thử thách, chớ lấy làm lạ như mình gặp một việc khác thường.

Trước nhất ta phải chấp nhận những khó khăn thách thức đến với chúng ta là một việc bình thường. Điều quan trọng là ta có phản ứng, có thái độ nào trong những thách thức khó khăn đó: chùng bước bỏ cuộc hay can đảm đối diện và nhờ cậy Chúa tìm cách vượt qua. Thái độ, phản ứng của chúng ta trước nghịch cảnh, những khó khăn hết sức quan trọng. Không phải vì mình tin Chúa nên không phải trải qua những khó khăn trong cuộc sống.

Charles R. Swindoll nói về tầm quan trọng của thái độ như sau: “Tôi càng sống, càng nhận thấy tác động ảnh hưởng của thái độ trong đời sống. Theo tôi, thái độ quan trọng hơn những sự kiện, quan trọng hơn qúa khứ, giáo dục, tiền bạc, quan trọng hơn hoàn cảnh, thất bại, thành công, hơn những gì người khác nghĩ, nói, làm. Thái độ quan trọng hơn bề ngoài, hơn tài năng. Thái độ có thể làm hỏng cả một công trình, một Hội Thánh, một gia đình. Điều lạ lùng là chúng ta có một sự lựa chọn mỗi ngày về thái độ của chúng ta trong ngày hôm đó. Chúng ta không thể thay đổi qúa khứ, chúng ta cũng không thể thay đổi sự kiện người khác sẽ hành động cách nào, ta không thể thay đổi những điều không thể tránh được. Điều duy nhất chúng ta có thể chơi với sợi dây đàn duy nhất của chúng ta là thái độ của chúng ta. Tôi nhận thấy đời sống gần 10% những gì xảy ra cho tôi, 90% còn lại là phản ứng của tôi đối với những điều xảy ra đó. Chúng ta là những người làm chủ thái độ của mình. Thái độ sợ hãi hay bình tỉnh, buông xuôi hay quyết tâm vượt qua.”

THỜI MÃN KINH (MENOPAUSE)

I.Menopause là gì?

Menopause (thường bị viết sai là menapause) là một giai đoạn tự nhiên trong đời sống người phụ nữ. Menopause là một từ ghép của hai chữ Hy Lạp: menos là month (tháng), và pausis là cease (ngừng). Có nghĩa là ngừng chuyện có hằng tháng, tức là kinh nguyệt.

Giai đoạn nầy thường ở khoảng tuổi 42 đến 55. Tuy nhiên, có sự khác biệt ở từng cá nhân.

Có hai giai đoạn:

-Perimenopause (tiền mãn kinh) : giai đoạn từ 2 đến 8 năm trước khi tắt kinh

- Postmenopause (hậu mãn kinh) : một năm sau khi tắt kinh.

II. Triệu chứng:

A.Thể lý:

Nói chung từ 18 đến 45 tuổi là giai đoạn sinh sản. Nhưng khi người phụ nữ bước vào khoảng tuổi 35 trở lên, trứng không còn sinh sản tốt như giai đoạn từ 18 đến 35. Từ khoảng 40 trở lên, kích thích tố nữ từ từ ngưng tiết ra, và trứng cũng ngừng sãn sinh. Vì thế, thể lý của người phụ nữ có những xáo trộn do sự thay đổi nầy, nặng hay nhẹ tùy từng cá nhân:

Những triệu chứng thông thường của thời tiền mãn kinh:

- Kinh nguyệt thất thường. Khi có khi không, khi nhiều khi ít

- Nóng trong người

- Khó ngủ, mất ngủ

- Mập ra

- Nhức đầu

- Ngứa

- Tim đập nhanh

- Xuất mồ hôi ban ngày hoặc ban đêm

- Bộ phận sinh dục khô, bi đau khi giao hợp

Những triệu chứng thông thường của thời hậu mãn kinh:

- Rỗng xương

- Da mỏng hơn, khô hơn và có nhiều nếp nhăn

- Bộ phận sinh dục mỏng hơn và yếu đi. Bị đau khi giao hợp và dễ bị nhiễm trùng đường tiểu. Dễ bị ngứa.

- Răng và nướu yếu đi, dễ bị bịnh nướu răng (gum disease)

Những trịệu chứng khác thường cần quan tâm và đi bác sĩ:

- Quá nóng trong người ( severe hot flashes)

- Kinh nguyệt ra quá nhiều, gấp rưởi hoặc gấp đôi bình thường hoặc ra giữa hai kỳ kinh nguyệt (dysfunctional uterine bleeding)

- Nhức đầu nặng

- Mất ngủ nặng

- Tim đập quá mạnh

- Nhiễm trùng đường sinh dục hay đường tiểu

B.Tâm lý:

Sự xáo trộn, thay đổi về thể lý của giai đoạn mãn kinh cũng ảnh hưởng đến tâm lý rất nhiều cho người phụ nữ. Giống như thể lý, những trịệu chứng tâm lý cũng xảy ra ở mức độ nặng hay nhẹ tuỳ từng cá nhân .

Những triệu chứng tâm lý thông thường của cả hai thời tiền và hậu mãn kinh:

- Cảm xúc thay đổi bất chợt (mood swings)

- Dễ bực bội, hay quạu qụo (irritabitily)

- Giận dữ (anger)

- Khó tập trung tư tưởng (concentration problem)

- Hay quên (memory impairment)

- Không thích chuyện giao hợp

- Trầm cảm (depression)

- Lo âu (anxiety)

- Bi quan (cloudy thinking)

- Cảm giác xa lạ (unfamiliar)

- Cảm giác không được thừa nhận (unwanted sensations)

- Không tự chủ (out of control)

- Cảm giác khốn khổ (miserable)

- Cảm giác bất lực (powerless)

Những trịệu chứng tâm lý khác thường cần quan tâm và đi bác sĩ tâm lý:

- Trầm cảm lâu ngày, suy sụp tinh thần (depression)

- Lo âu, hồi hộp thái quá (anxiety)

III. Cách giải quyết :

A.Bản thân:

a. Nhận thức:

• Chấp nhận giai đoạn mãn kinh như một chuyện bình thường (“Mọi sự đều xảy ra theo thời điểm. Mọi việc trên đời đều có định kỳ” Truyền Đạo 3:1)

• Suy nghĩ khía cạnh lạc quan của vấn đề:

+Không còn phải vướng bận chuyện kinh nguyệt hay thai nghén

+ Con cái lớn rồi, có thêm giờ rổi rãnh để làm điều mình thích mà chưa làm được

+ Biết ơn Chúa về những ngày đã qua trong đời, tạ ơn Chúa về những ngày hiện tại và phó thác những ngày tương lai trong tay Chúa (“Phàm việc gì cũng phải tạ ơn Chúa, vì ý muốn của ĐCT trong anh em là như vậy I Têsalônisa 5:18”)

b. Hành động:

• Để ý chăm sóc đến cơ thể và sức khoẻ của mình nhiều hơn.

• Cần đi bác sĩ để uống thuốc bổ thích hợp

• Thay đổi cách ăn uống cho tốt. Tránh những thức ăn có hại cho sức khoẻ

• Tập thể dục thường xuyên, điều độ để thân thể khoẻ mạnh, năng động (ít nhất mỗi ngày 30 phút)

• Uống mỗi ngày 8 ly nước lọc để da dẻ tươi mới

• Học vài bộ môn mình thích (đàn, cắm hoa, nấu ăn, trang điểm…v..v..)

• Làm vườn hoa, trồng rau hoặc cây ăn trái…

• Thăm viếng: Những người trong hội thánh, viện dưỡng lão, bệnh viện, tham gia những công tác thiện nguyện, những chuyến truyền giáo ngắn hạn, về thăm quê nhà, thân nhân, hay đi du lịch…

• Luôn giữ cho mình cách sống vui vẻ, năng động

• …v..v…

B.Gia đình:

• Cần hiểu biết và cảm thông

• Cần nhắc nhở và khích lệ

• Cần cầu thay

• Cần tạo cơ hội cho họ vui sống

Ánh Tuyết