2007 Filipijnen

Op zondag 9 september hebben we, samen met onze zusters benedictinessen van Manilla, een bezoek gebracht aan enkele families die leven op Smokey Mountain, de vuilnishoop van Manilla. Het werd voor mij een heel intense levenservaring, waarin ik Jezus ontmoet heb, in het gezicht van de armen. Deze intense ervaring brengt mij ertoe een steeds diepere communie te beleven met al onze broeders en zusters, in een leven dat steeds meer gericht is op broederlijkheid en solidariteit, een evangelisch leven, een persoonlijke ontmoeting met Jezus Christus

Zr Thérèse-Marie (Hurtebise)

Ontmoeting met Jezus op Smokey Mountain…

uittreksel van het dagboek van de ontmoeting van de CIB in de Filippijnen (september 2007):

9 september: De dag van de Heer: jouw aangezicht, in de arme ontdekt!

Na de Eucharistie in de parochie van de heilige Joseph van Las Pinas, keren wij naar de bus terug… waar leid jij ons naartoe, Heer?

Een folder heeft ons volgende bezoek aangekondigd: Smokey Mountain. U zoekt over welke berg het hier gaat? Zij komt op de kaart niet voor, deze rokende berg! Want dit is de bijnaam die de Filippijnen hebben gegeven aan de enorme vuilnisbelt van Manilla. Als zij soms rookt, dan is het de rook van een zware methaanwolk die haar af en toe bedekt… Terwijl we naderen, zien we het aantal krottenwijken dat langs de straten woedend stijgen… De bus verlaat de baan en neemt een hobbelige weg: stop! Men gaat niet binnen zonder witte poot te tonen. Ja, zelfs Smokey Mountain heeft zijn bewakers, ik weet niet waarom. Hier begint de vuilnisbelt… Hier leven mannen, vrouwen, kinderen, per honderdtallen… Hun werk: met een scherpe stok graven zij alles uit, zoeken uit wat gerecycleerd kan worden, sorteren het, om het daarna voor een hap brood te verkopen… De bus kan niet meer verder gaan, de weg is voor hem niet meer toegankelijk. Hij opent zijn deuren. De sterke stank bevangt ons. Achter deze stank vermoed ik de graad van giftigheid van de lucht waarin deze mensen dagelijks moeten leven omdat zij geen andere woonplaats hebben. Sommigen onder ons zullen verder niet kunnen meer gaan en in de bus blijven wachten. Wij komen uit de bus, en wonder: we zijn verwacht en worden verwelkomd door kinderstemmen: „Welcome, sisters“. Glimlachend, zwaaien zij met hun plakaten „Welcome Communio Internationalis Benedictinarum… “. Wij klimmen in twee auto’s van de zusters benedictinessen om verder te gaan. Zij zetten ons neer te midden van barakkenkamp van plaatijzers, een stad in de vuilnisbelt… de vliegen zijn er eveneens talrijk, enkele honden komen en gaan… 1500 families hebben hier hun woonplaats! Het huis van de Heer!

Een vrouw verdeelt drinkbaar water in grote kannen, het leven organiseert zich zoals het kan, op deze plaats die ons uitnodigt … doopkapel?

Op het spoor van de kinderen en de zusters, lopen wij op een rijtje, door een nauw pad dat men kan raden tussen de loodsen. Ingangsprocessie… Men moet goed kijken waar men zijn voeten plaatst… de steenblokken helpen ons hei en daar te waden om de zwarte modder te vermijden, waar de kinderen met blote voeten doorlopen. Ik houd mijn adem in: de indruk dat een kleinigheid alles zou kunnen doen instorten… Te midden van dat alles, bereiken wij een schuilplaats ui plaatijzer, plastic en herbruikt karton gebouwd, zoals al deze woonhuisjes: een dagcentrum… Ja, onze zusters benedictinessen zijn ook hier… Met de hulp van schenkers, met hun goede ijver vooral, kon deze kleine ruimte op touw gezet worden. Een twintigtal, een dertigtal kinderen van twee, drie, vier jaar… wacht op ons. De lage ruimte is in twee verdeeld, een piepkleine klas, en een verzamelruimte… de kinderen dansen en zingen voor ons… hartverscheurend. Wij staan daar en zij ontvangen ons… Sr Judith-Ann toont me met de vinger, in deze groep jonge dansers, een kleine „pink“: hij heeft een opgewekte, lachende blik en dans met heel zijn hart, om ons een ogenblik te doen vergeten dat hij op de vuilnisbelt danst! Gloriagezang! Bedankt kleine roze kerel! Een klein meisje komt dicht bij mij, en plant haar blik in die van mij, vol vertrouwen: wie troost wie? Vertrouwen, geloof, hoop, verwachting: Alleluia dat in de nacht van deze wereld opstijgt! Sr Monica zit op een wankele bank, een klein kind kruipt op haar knieën: universele taal van de tederheid. Woord van Evangelie!

Een ventilator draait: te midden van deze loodsen komt er dus een beetje electriciteit… mijn te wetenschappelijk hoofd begint te beven voor alle deze kleinen! In een dergelijke gebrekkige situatie zou een kortsluiting alles in brand steken!!! Ik verjaag zo goed mogelijk deze gedachte. Aan de wanden hangen enkele didactische borden: eerste begrippen van anatomie, de nuttige planten voor eerste zorg… Goed idee, die planten: ze zijn minder duur dan geneesmiddelen, en waarschijnlijk beter… Dat brengt mij tot het besef dat er hier eigenlijk geen boom groeit, geen plant, geen bloem, niet de kleinste grasspriet… niets dan afval…

In de omkadering van de ingang, zet een kleine zich aan het huilen: universeel gebed… Het was een schitterende gedachte van de zusters, ons hier te brengen op een zondag: dag van de Heer… „jouw aangezicht in de arme ontdekt“. Oneindige goedheid van de zusters, ons hier geleid te hebben op het uur van de uitdeling van de… zo zijn wij niet als toeristen onder hen, wij kunnen doodeenvoudig, verlegen, aan deze uitdeling deelnemen. Een systeem van maaltijdticket werd ingesteld, en ieder ontvangt in ruil voor zijn ticket een rantsoen voedsel. Wie ben ik Heer, dat jij me toelaat om dit beetje voedsel te geven aan deze vrouw die de hand uitsteekt? Ik ben niet waardig,… Zij zijn arm, ellendig, maar zij glimlachen mijn broeders en zusters van Smokey Mountain, zij wachten op hun beurt met het grootste geduld, om dit bescheiden rantsoen te ontvangen. In de ellende ondersteunen zij zich onderling. Processie van communie… De zusters hebben hun kleine folder goed betiteld: „voorbij de stank van „de rokende berg“ (smokey mountain) is er leven, is er hoop“.

Zij delen er hun project mee:

- een basisopleiding geven aan de mama's (hygiëne, eerste zorgen, opvoeding), dat zij zo goed mogelijk zorg kunnen dragen voor hun familie,

- de middelen vinden om het mogelijk te maken om voor elke familie een decente schuilplaats te bouwen, om dit kleine dagcentrum te ontwikkelen, om het voedingsprogramma te ondersteunen…

- vooral een ton liefde vinden om dat alles te verwezenlijken… Dat de enen en de anderen elkaar kunnen helpen om zich onderling decente levensvoorwaarden aan te bieden…

Ik begin al te dromen: konden wij partners worden van dit project… doet men dat, een ‘jumelage’ met een vuilnisbelt?

Wij keren terug door de doolhofweg die we in de ander richting hebben afgelegd… maar zijn niet meer dezelfde… wij komen terug bij de bus… De wonde die in mijn hart werd geopend, laat die me menselijker maken, evangelischer, laat die me ogen geven om elke wanhoop rondom mij te leren zien, laat die me handen geven om de ontmoeting te wagen… dat deze gezichten nooit uit mijn geheugen verdwijnen… De kleintjes doen ons een afscheidsteken -: Ga in de vrede van Christus! We moeten gaan… zonder stem! Ik denk terug aan ons werk in conferentie: welke boodschap hebben wij voor onze wereld? Welke boodschap hebben wij voor onze broeders en zusters van Smokey Mountain? U zult mijn getuigen zijn …

De volgende tussenlanding: de kathedraal van Manilla. Een vrij sober gebouw eigenlijk. Oef. Ik zou moeilijk veel verguldsel verdragen hebben na ons bezoek aan de vuilnisbelt. Er is geen viering op dit uur, de kerk is leeg… een handvol mensen bidden in deze enorme ruimte, enkele toeristen kijken rond. Een man borstelt nauwgezet de centrale laan, die er anders wel proper uitziet … ik zou willen hem vragen om daar te gaan borstelen… daar waar de kinderen op blote voeten in de modder en de afval lopen … daar waar mijn Heer op blote voeten in de modder en de afval loopt …

Hartelijk dank, broeders en zusters van Smokey Mountain, voor het aangezicht van Jezus dat u me openbaart…