Wisława Szymborska (ur. 02.07.1923 - zm. 01.02.2012)
1 lutego minęła pierwsza rocznica śmierci Wisławy Szymborskiej.
Pierwsza polska poetka - laureatka literackiej Nagrody Nobla.
Skromna, pełna dystansu i żartobliwej autoironii, unikała mówienia o sobie.
Twierdziła, że wszystko powiedziała w swoich wierszach.
Mimo, że napisała zaledwie około 350 wierszy to każdy z napisanych przez nią tomów był literackim wydarzeniem.
Niektórzy lubią poezje
Niektórzy -
czyli nie wszyscy.
Nawet nie większość wszystkich ale mniejszość. Nie licząc szkól, gdzie sie musi,
i samych poetów,
będzie tych osób chyba dwie na tysiąc.
Lubią -
ale lubi się także rosół z makaronem,
lubi się komplementy i kolor niebieski,
lubi się stary szalik,
lubi się stawiać na swoim,
lub się głaskać psa.
Poezje -
tylko co to takiego poezja.
Niejedna chwiejna odpowiedź
na to pytanie już padła.
A ja nie wiem i nie wiem i trzymam się tego jak zbawiennej poręczy.
………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Szymborską wspominają:
Poeta, prozaik i publicysta Tomasz Jastrun:
Razem ze śmiercią Wisławy Szymborskiej kończy się jakaś epoka, w sensie literackim i cywilizacyjnym. Poezja Szymborskiej jest wspaniała, wybitna, a zarazem - przystępna dla każdego. Może być czytana i rozumiana nie tylko w Polsce, ale na całym świecie.
****
Znany pisarz mieszkający w USA, Henryk Grynberg:
- Znajdowałem się zawsze pod wielkim urokiem jej poezji. Szymborska była bezsprzecznie największą polską poetką. Wśród poetów-mężczyzn miała może silną konkurencję, ale wśród kobiet nie miała - powiedział Grynberg.
- Jej poezja była piękna w sposób kameralny - była bardzo osobista, prywatna. Kiedy czytałem jej wiersze, czułem się jakbym słuchał muzyki Chopina - dodał.
****
Donald Tusk: Nie czekała i nie liczyła na honory. Gdy nadeszła sława była nią wyraźnie zakłopotana. Wiernych czytelników miała zawsze za przyjaciół. Odpowiedzią na nadwiślański tumult i zgiełk były pogodny uśmiech i zaduma nad pojedynczym losem
****
Odrobina słodkiej kokieterii, wielkie poczucie humoru - wspomina Wisławę Szymborską aktor i przyjaciel Krzysztof Globisz w Kontrwywiadzie RMF FM. - Po każdym wydanym tomiku dzwoniłem do niej i żaliłem się, że to tak mało, tak krótko, a potem siadałem do czytania ponownie i w każdym wierszu odkrywałem wielkie bogactwo. Kiedyś jej utwory bawiły mnie, wydawały się zabawne. Dopiero teraz, kiedy tak, jak dziś rano, czytam jej wiersze, dopiero teraz zauważam w każdym tekście pukanie do drzwi śmierci – dodaje.
****
Edward Balcerzan, krytyk literacki:
- Była niedefiniowalna i, jakby to powiedzieć, nieprzewidywalna, mimo że tak bardzo spójna. Należała do tych pisarzy, którzy potrafili w ciągu paru sekund stworzyć własny nieład, własną niemal obyczajowość. Nakreślała własny klimat, własny rodzaj dowcipu. Przy Wisławie Szymborskiej świat się stawał taki akceptowalny, a jednocześnie pełen różnych zagadek i tajemnic. To była osoba, która do końca widziała w świecie mnóstwo rzeczy jeszcze do opowiedzenia, do opisania.
****
"Na szczęście Wisława zdążyła bardzo wiele i na szczęście żadna śmierć tego nie wymaże. Wisława Szymborska nie była osobą polityczną. Była ona autorką cudownych wierszy. I była cudownym człowiekiem" - wspomina zmarłą poetkę Adam Michnik w "Gazecie Wyborczej"
****
Cytaty:
· Człowiek, który nie poczuł smaku swoich łez – nie jest prawdziwym człowiekiem.
· Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła.
· Nic dwa razy się nie zdarza
i nie zdarzy. Z tej przyczyny
zrodziliśmy się bez wprawy
i pomrzemy bez rutyny.
· Żaden dzień się nie powtórzy, nie ma dwóch podobnych nocy, dwóch tych samych pocałunków, dwóch jednakich spojrzeń w oczy.
· Życie pisze najbardziej oryginalne, najbardziej komiczne a jednocześnie najbardziej dramatyczne scenariusze.
****
Tomy wierszy
Dlatego żyjemy, 1952, 1954 (2. wyd.)
Pytania zadawane sobie, 1954.
Wołanie do Yeti, 1957.
Sól, 1962.
Sto pociech, 1967.
Wszelki wypadek, 1972.
Wielka liczba, 1976.
Ludzie na moście, 1986.
Koniec i początek, 1993.
Chwila, 2002.
Dwukropek, 2005 (Nominacja do Śląskiego Wawrzynu Literackiego, kwiecień 2006; Nominacja do Nagrody Literackiej Nike, 2006)
Tutaj, 2009.
Milczenie roślin, 2011
Zbiory poezji
101 wierszy, 1966.
Wiersze wybrane, 1967.
Poezje wybrane, 1967.
Poezje: Poems (edycja dwujęzyczna polsko-angielska), 1989.
Widok z ziarnkiem piasku, 1996.
Sto wierszy – sto pociech, 1997.
Rymowanki dla dużych dzieci, 2003.
Miłość szczęśliwa i inne wiersze, 2007.
Inne
Lektury nadobowiązkowe, 1992 i nast. – cykl felietonów.
****
Konkurs piękności męskiej
Od szczęk do pięty wszedł napięty.
Oliwne na nim firmamenty.
Ten tylko może być wybrany,
kto jest jak strucla zasupłany.
Z niedźwiedziem bierze sie za bary groźnym
(chociaż go wcale nie ma).
Trzy niewidzialne jaguary
padają pod ciosami trzema.
Rozkroku mistrz i przykucania.
Brzuch ma w dwudziestu pięciu minach.
Bija mu brawo, on sie kłania
na odpowiednich witaminach.
Sól 1962
****
Nic dwa razy
Nic dwa razy sie nie zdarza
i nie zdarzy. Z tej przyczyny zrodziliśmy sie bez wprawy
i pomrzemy bez rutyny.
Choćbyśmy uczniami byli najlepszymi w szkole świata
nie będziemy repetować
żadnej zimy ani lata.
Żaden dzień sie nie powtórzy,
nie ma dwóch podobnych nocy,
dwóch tych samych pocałunków,
dwóch jednakich spojrzeń w oczy.
Wczoraj, kiedy twoje imię
ktoś wymówił przy mnie głośno,
tak mi było, jakby roża
przez otwarte wpadła okno.
Dziś, kiedy jesteśmy razem,
odwróciłam twarz ku ścianie.
Roza? Jak wygląda róża?
Czy to kwiat? A może kamień?
Czemu ty sie, zła godzino,
z niepotrzebnym mieszasz lekiem?
Jesteś - a wiec musisz minąć.
Miniesz - a wiec to jest piękne.
Uśmiechnięci,
wpółobjęci spróbujemy szukać zgody,
choć różnimy sie od siebie
jak dwie krople czystej wody.
W materiale wykorzystano teksty z :
http://www.rp.pl/artykul/805305.html?p=1
http://www.culture.pl/literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/iCU6/content/wislawa-szymborska-we-wspomnieniach