Een mens is niet alleen een Thigmofiel, ook andere verlangens spelen een rol als het gaat om de mate waarin wij ons thuis voelen op een plek in de stad. Sander gaat in op vier bouwstenen die belangrijk zijn bij place management en die elk specifieke behoeftes met zich meebrengen. Allereerst de bouwsteen Mens en het daarbij horend verlangen erbij te horen. Mensen verblijven graag op een plek waar ook andere mensen zijn met wie zij iets delen. De Plek vervolgens is ook een bouwsteen waar het verlangen naar controle bijhoort. We worden niet graag overweldigd door anonimiteit en vervreemding. Bij het verlangen naar controle passen dan ook de woorden eigenaarschap, herkenning en identiteit. Een derde bouwsteen om rekening mee te houden bij het inrichten van een plek is die van de Rituelen. Als nooit tevoren wordt er verlangd naar iets te doen en te beleven. Voorspelbaarheid, gastvrijheid en trots & historie zijn belangrijke elementen bij de vervulling van deze behoefte. Bij de vierde bouwsteen, Organisatie, komt het verlangen er samen voor te gaan.

Wanneer wij een plek willen creëren waar wij ons thuis voelen, zouden wij bewust naar deze Bouwstenen en behoeften en de zaken die daaruit voortvloeien moeten kijken. Tenslotte merkt Sander op dat bij Placemaking, 20% van de energie en het geld gaat naar het bedenken en opzetten van een plan en 80% van de energie en het geld naar het managen ervan.

Grote bedrijven houden ervan om ook grote kantoren neer te zetten die importantie uitstralen. Een soort hedendaagse kastelen zou je kunnen zeggen. Openheid, toegankelijkheid en een prettige omgeving zijn hier dan geen prioriteit. Omdat het voor winkelcentrum van belang is dat mensen zoveel mogelijk binnen zijn, wordt dit ook actief bevorderd. Vaak zie je dat de directe omgeving niet erg aantrekkelijk en soms zelfs bewust onaantrekkelijk wordt gemaakt. Om deze ruimte dan ook nog veilig te houden worden er verschillende soorten straatmeubilair neergezet, die verder geen functie dienen dan ervoor te zorgen dan er niet te veel mensen blijven hangen. Je zou dit anti-ruimte kunnen noemen.

Interessant wordt de buitenruimte volgens Melle daar waar niemand er oog op heeft, de blinde vlekken. Als voorbeeld noemt Melle plekken als het talud van de nooit afgemaakte A16 bij het Terbregse plein, de wasstraat in de Metaalhof en een pompstation met daarnaast de grote wasmachines om dekbedden te wassen. Daar komen mensen samen om elkaar te ontmoeten - zonder toeziend oog en zonder regels, radicale openbare ruimte.

Discussie en conclusies

In groepjes gaan de aanwezigen uiteen. Aan de hand van stellingen wordt gediscussieerd over betekenis, ontmoeting, organisatie en geluk in het centrum van Prins Alexander.

1. We hebben geen Prins Alexanderplein nodig, want we hebben het Alexandrium. We winkelen, eten, ontmoeten in het winkelcentrum.

2. Het huidige centrum van Prins Alexander (in de buurt van het plein) is een ontmoetingsplaats voor bewoners. Dat gaat prima mee, nu en in de toekomst.

3. Laten we niet zo moeilijk doen. Het Alexanderplein is niet meer dan een stationsplein. Dat is voldoende om van trein naar bus, metro, P+R ,fiets en andersom te kunnen overstappen.

4. Als mensen zich thuis willen voelen op een plek, dan organiseren ze dat zelf. Daar moet een stichting als Hart voor Prins Alexander, of het gebied niet tussen gaan zitten, mensen gaan hun eigen gang.

Na afloop worden de bevindingen gepresenteerd per groepje, waarna moderator Chris Luth samenvat en concludeert. De algehele conclusies kunnen onder de volgende noemers worden omschreven.

Geborgenheid

Naast de huidige functies die er zijn, zou er ook een woonfunctie moeten komen in het centrum van Prins Alexander. Menging van de functies, dus wonen en buitenruimte op menselijke schaal. Plekken met veel groen, verblijfsruimte met functie en geborgenheid zorgen ervoor dat de plek toegeëigend wordt door mensen, zij zich er thuis voelen. Ondergronds parkeren en aantrekkelijke architectuur zullen dit versterken.

Beleving

Er zou meer te beleven moeten zijn in het centrum van Prins Alexander. Zoals we hebben gehoord willen mensen graag iets doen of beleven. Daarbij aansluitend is het zo dat we een grote behoefte hebben aan beleving, mensen geven dan ook liever geld uit aan een beleving dan aan spullen. Naast kleinschalige horeca en een kleinschaliger winkelaanbod zou er ook iets bijzonders moeten zijn, een eyecatcher, bijvoorbeeld een installatie met water. Een plek waar mensen naartoe getrokken worden en waar mensen graag verblijven.

Verbinding

Er is vanuit de genodigden de behoefte uitgesproken om levendige plekken te creëren in het centrumgebied van Prins Alexander en deze met elkaar te verbinden. Denk daarbij ook aan de andere kant van de hoofdweg, de Metaalhof en het Semiramispark. Er zou een netwerk moeten zijn van parken en pleinen. En vergeet daarbij het grote plein, begin met het faciliteren van kleine verblijfsplekken, bijvoorbeeld als eerste bij de entree van het NS-station, een klein stukje bij de oude paardenkastanje en het pleinterras, waar veel mensen langskomen en het snel gezellig is.

Samenvatting en vervolg

Met de stelling, dat het winkelcentrum Alexandrium genoeg te bieden heeft om elkaar te ontmoeten - en zo voldoende invulling geeft aan de centrumfunctie - is het merendeel het niet eens. Het winkelen is weliswaar een bijzondere kwaliteit, maar bezie ook het hele gebied, mensen doen graag een combinatiebezoek. Het ontbreekt aan kleinschalig- en gevarieerd aanbod; er is meer nodig, vooral op cultureel gebied en horeca. Het winkelcentrum is een burcht. Het kan wel degelijk bijdragen aan de verblijfskwaliteit van het Prins Alexanderplein en de omgeving, door zich meer te openen naar buiten. Als voorbeeld worden de - in dat opzicht goed functionerende - winkelcentra in de wijken genoemd.

De deelnemers vinden het huidige Prins Alexanderplein en de stationsomgeving geen ontmoetingsplaats, maar dat zou het wel moeten zijn. Er zijn geen verblijfsplekken, de openbare ruimte wordt vnl. gebruikt door passanten. Daarbij wordt voor de verbindingen met o.a. de Kleine Beer en het Poolsterplein vooral gebruik gemaakt van de looproutes dóór het winkelcentrum. Wellicht is het beter om te kijken naar kleinere ontmoetingsplekken; met intimiteit, op menselijke schaal. Ook om naar de samenhang van de verschillende plekken en functies in het gebied te kijken - bedrijvigheid, winkelen, mobiliteit en óók het onderwijs meer te verknopen.

De groep vindt niet dat het Prins Alexanderplein alleen een stationsplein moet zijn dat puur en alleen geschikt is om over te stappen van trein naar bus, metro, P+R, fiets en andersom. Ook hier zou een betere verbinding moeten komen tussen binnen en buiten. Mensen zouden niet alleen moeten kunnen wachten op het station, maar ook daar net buiten. Als er een aangename verblijfsruimte buiten is, dan kan dat elkaar aanvullen en versterken. Er kan voor gezorgd worden dat mensen ook niet meteen het liefst snel naar huis willen gaan, maar nog even kunnen blijven plakken, van Kiss & Ride naar Kiss & Stay

Op de stelling dat, als mensen zich thuis willen voelen op een plek, zij dat zelf wel organiseren, wordt verdeeld gereageerd. Het gebeurt weliswaar, maar op zeer kleine schaal en ook niet altijd op een manier die het gebied aantrekkelijk maken voor andere gebruikers. Het probleem zit hem volgens de groep niet in de ruimte zelf, maar in het ontbreken van eigenaarschap en regie. Meer activiteiten zijn nodig, er wordt een warm pleidooi gehouden voor meer durf - minder regels en meer ruimte voor jongeren - om te laten zien hoe het óók kan.

Deze laatste geven wij door aan de volgende bijeenkomst in onze reeks “Een Hart voor Prins Alexander?!” In april/mei wordt door studenten van de Willem de Kooning Academie een jongerendebat georganiseerd “Wat wil jij in Prins Alexander?”, jongeren uit Rotterdam Prins Alexander, over de verschillende plannen in het gebied en over hun wensen en ambities.

In het vervolg op de workshop organiseert de Stichting Hart voor Prins Alexander in juni 2019 een expertmeeting. Hiervoor nodigen wij professionals - en maatschappelijk betrokkenen - uit om samen in gesprek te gaan over een integraal gebiedsprogramma, de bouwstenen daarvoor én de agenda voor het centrumgebied van Prins Alexander het “Hart van Prins Alexander”.