Een Hart voor
Prins Alexander?!
Expertmeeting: Een Hart voor Prins Alexander?!
Expertmeeting: Een Hart voor Prins Alexander?!
Stichting Hart voor Prins Alexander organiseerde van najaar 2018 tot de zomer van 2019 een serie debatten en workshops over de ontwikkeling van het centrumgebied van Rotterdam Prins Alexander, met als titel ‘Een Hart voor Prins Alexander?!’
Stichting Hart voor Prins Alexander organiseerde van najaar 2018 tot de zomer van 2019 een serie debatten en workshops over de ontwikkeling van het centrumgebied van Rotterdam Prins Alexander, met als titel ‘Een Hart voor Prins Alexander?!’
Aan dit programma namen bewoners, ondernemers en professionals deel. Doel van de debattenreeks was professionals en gebruikers met elkaar te laten praten over een toekomstig centrum en aantrekkelijk woon-, werk-, winkel- en verblijfsgebied, dat betekenis toevoegt in het stadsgebied Prins Alexander,
Aan dit programma namen bewoners, ondernemers en professionals deel. Doel van de debattenreeks was professionals en gebruikers met elkaar te laten praten over een toekomstig centrum en aantrekkelijk woon-, werk-, winkel- en verblijfsgebied, dat betekenis toevoegt in het stadsgebied Prins Alexander,
Op 12 juni 2019 vond een bijeenkomst plaats in de vorm van een expertmeeting, over de bouwstenen of ingrediënten, het ontwikkelperspectief en de agenda voor het centrum- en grotere gebied de ‘Alexanderknoop’.
Op 12 juni 2019 vond een bijeenkomst plaats in de vorm van een expertmeeting, over de bouwstenen of ingrediënten, het ontwikkelperspectief en de agenda voor het centrum- en grotere gebied de ‘Alexanderknoop’.
De bijeenkomst wordt gemodereerd door Chris Luth en na een korte inleiding volgen drie presentaties van Willem Sulsters en Ton Venhoeven & Robbert Guis over hun resultaten van de BNA-studie De Stad van de Toekomst.
De bijeenkomst wordt gemodereerd door Chris Luth en na een korte inleiding volgen drie presentaties van Willem Sulsters en Ton Venhoeven & Robbert Guis over hun resultaten van de BNA-studie De Stad van de Toekomst.
Willem Sulsters, directeur Gebiedskwaliteit & Vastgoed, gemeente Rotterdam
Willem Sulsters, directeur Gebiedskwaliteit & Vastgoed, gemeente Rotterdam
Willem Sulsters, laat aan de hand van sprekende beelden de contrasten zien in het gebied. De ruimtelijke inrichting en monofunctionaliteit van de Alexanderknoop v.s. die van het omliggende gebied en de wijken. Een beeld vol contrasten tussen het voor 65% verharde centrumgebied en de groene en waterrijke woongebieden. Het semi-intensief en tegelijk extensief gebruik van het retailgebied en de bedrijventerreinen. Het verschil in levendigheid tussen binnen (winkelcentrum) en buiten (de verbindende buitenruimte). Over mensen: de verschillen in gebruikersgroepen van het centrumgebied (zakenmensen en shoppers) en de bewoners in de geborgen en overzichtelijke woonmilieu's.
Willem Sulsters, laat aan de hand van sprekende beelden de contrasten zien in het gebied. De ruimtelijke inrichting en monofunctionaliteit van de Alexanderknoop v.s. die van het omliggende gebied en de wijken. Een beeld vol contrasten tussen het voor 65% verharde centrumgebied en de groene en waterrijke woongebieden. Het semi-intensief en tegelijk extensief gebruik van het retailgebied en de bedrijventerreinen. Het verschil in levendigheid tussen binnen (winkelcentrum) en buiten (de verbindende buitenruimte). Over mensen: de verschillen in gebruikersgroepen van het centrumgebied (zakenmensen en shoppers) en de bewoners in de geborgen en overzichtelijke woonmilieu's.
Willem schetst het centrumgebied van Prins Alexander als desolaat en sociaal onprettig en benadrukt het belang van goede gebruik van de openbare ruimte en dat van eigenaarschap voor beter gebruik, meer reuring en sociale veiligheid.
Willem schetst het centrumgebied van Prins Alexander als desolaat en sociaal onprettig en benadrukt het belang van goede gebruik van de openbare ruimte en dat van eigenaarschap voor beter gebruik, meer reuring en sociale veiligheid.
Ton Venhoeven, architect en stedenbouwkundige, VenhoevenCS
Ton Venhoeven, architect en stedenbouwkundige, VenhoevenCS
Ton Venhoeven toont een visionair beeld van de toekomst van het centrum van Prins Alexander zoals die er volgens hem uit kan zien. Uitgaand van de grote opgaven voor de wereld in de 21e eeuw, te weten: verlies biodiversiteit, klimaatverandering, vervuiling, uitputting grondstoffen en bestrijding armoede. Hij gaat in op oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen. Een van zijn adviezen is om circulariteit te organiseren op het juiste schaalniveau. De schaalniveaus die hij onderscheidt voor het centrum van Prins Alexander zijn: Huishouden, Buurtleven, Stationsbiotoop en Metropoollandschap.
Ton Venhoeven toont een visionair beeld van de toekomst van het centrum van Prins Alexander zoals die er volgens hem uit kan zien. Uitgaand van de grote opgaven voor de wereld in de 21e eeuw, te weten: verlies biodiversiteit, klimaatverandering, vervuiling, uitputting grondstoffen en bestrijding armoede. Hij gaat in op oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen. Een van zijn adviezen is om circulariteit te organiseren op het juiste schaalniveau. De schaalniveaus die hij onderscheidt voor het centrum van Prins Alexander zijn: Huishouden, Buurtleven, Stationsbiotoop en Metropoollandschap.
Als model om een buurtleven en buurteconomie te creëren, schetst hij een Alex Community Map.
Als model om een buurtleven en buurteconomie te creëren, schetst hij een Alex Community Map.
Ook introduceert hij hierbij een nabijheidslabel op thema’s als Energie, Mobiliteit, Economie, Natuur, Water, Afval, Voedsel, Cultuur, Onderwijs, Zorg, Overheidsdiensten om zelfvoorzienendheid te stimuleren. Hoe nabijer, hoe beter.
Ook introduceert hij hierbij een nabijheidslabel op thema’s als Energie, Mobiliteit, Economie, Natuur, Water, Afval, Voedsel, Cultuur, Onderwijs, Zorg, Overheidsdiensten om zelfvoorzienendheid te stimuleren. Hoe nabijer, hoe beter.
Voorts het plan van de “gestapelde stad” belangrijk voor de waterhuishouding, biodiversiteit, en mobiliteit.
Voorts het plan van de “gestapelde stad” belangrijk voor de waterhuishouding, biodiversiteit, en mobiliteit.
Wetlands waar nu nog de Prins Alexanderlaan ligt. Een mobiliteitshub en circulariteit rond A20 en spoor. Metro ondergronds en hoogfrequent. Knooppunt met hogesnelheidstrein en lightrail met mixed use. Binnenstedelijke voedselproductie. Rotterdam Alexander wordt belangrijk knooppunt voor ontmoeting.
Wetlands waar nu nog de Prins Alexanderlaan ligt. Een mobiliteitshub en circulariteit rond A20 en spoor. Metro ondergronds en hoogfrequent. Knooppunt met hogesnelheidstrein en lightrail met mixed use. Binnenstedelijke voedselproductie. Rotterdam Alexander wordt belangrijk knooppunt voor ontmoeting.
Robbert Guis, architect Bureau Flocks
Robbert Guis, architect Bureau Flocks
Robbert Guis presenteert een andere benadering. Hij zoomt in op het gebied en het centrum van Prins Alexander. Hij kijkt naar de aard en geschiedenis van de plek en redeneert van daaruit verder, eerst naar de recente toekomst, stap voor stap (denk aan updates op je telefoon). Afhankelijk van wat er gerealiseerd wordt en de manier waarop de tijd(geest) zich ontwikkelt, kan er verder gerealiseerd worden. In de stedebouwkundige praktijk blijkt immers vaak dat oorspronkelijke grote ideeën worden ingehaald door een veranderende werkelijkheid (financiële crises, veranderingen in de politiek, conflicten etc). De uitgevoerde praktijk kan om die reden dan ook tegenvallen.
Robbert Guis presenteert een andere benadering. Hij zoomt in op het gebied en het centrum van Prins Alexander. Hij kijkt naar de aard en geschiedenis van de plek en redeneert van daaruit verder, eerst naar de recente toekomst, stap voor stap (denk aan updates op je telefoon). Afhankelijk van wat er gerealiseerd wordt en de manier waarop de tijd(geest) zich ontwikkelt, kan er verder gerealiseerd worden. In de stedebouwkundige praktijk blijkt immers vaak dat oorspronkelijke grote ideeën worden ingehaald door een veranderende werkelijkheid (financiële crises, veranderingen in de politiek, conflicten etc). De uitgevoerde praktijk kan om die reden dan ook tegenvallen.
Robbert constateert dat als je kijkt naar de identiteit en geschiedenis van het gebied, er sprake is van een nieuw bebouwd poldergebied, waar nog maar weinig stedelijke verhalen bij horen. Maar dit zal vanzelf goed komen, de stadsgeschiedenis is net begonnen en zal groter en interessanter worden met het verstrijken van de tijd.
Robbert constateert dat als je kijkt naar de identiteit en geschiedenis van het gebied, er sprake is van een nieuw bebouwd poldergebied, waar nog maar weinig stedelijke verhalen bij horen. Maar dit zal vanzelf goed komen, de stadsgeschiedenis is net begonnen en zal groter en interessanter worden met het verstrijken van de tijd.
Het doel is emancipatie: van woonbuurten in een polder naar een duurzaam stuk stad
Het doel is emancipatie: van woonbuurten in een polder naar een duurzaam stuk stad
Hij constateert dat er veel tussenruimte is die gebruikt kan worden om connecties te maken tussen plekken die nu elke een eigen functie hebben. Deze tussenruimtes vormen nu barrières en er is sprake van weinig verblijfskwaliteit in het centrum van Prins Alexander. De kwaliteit van de connecties is bepalend voor de kwaliteit van het geheel.
Hij constateert dat er veel tussenruimte is die gebruikt kan worden om connecties te maken tussen plekken die nu elke een eigen functie hebben. Deze tussenruimtes vormen nu barrières en er is sprake van weinig verblijfskwaliteit in het centrum van Prins Alexander. De kwaliteit van de connecties is bepalend voor de kwaliteit van het geheel.
Verbindingsassen moeten de connecties gaan maken, als een soort rits die twee verschillende lappen aan elkaar fixt.
Verbindingsassen moeten de connecties gaan maken, als een soort rits die twee verschillende lappen aan elkaar fixt.
Van elke verbinding wordt getoond hoe het er nu uitziet en hoe dat er in de toekomst uit zou kunnen zien, rekening houdend met systeemtransities: energie, mobiliteit, circulariteit, digitalisering en huidige maatschappelijke opgaven: gezonde verstedelijking, nieuwe economie, bereikbaarheid, klimaatadaptatie. We zien driedimensionaal stadslandschap, ruimte voor natuur (water!), biodiversiteit en onverwachte verbindingen
Van elke verbinding wordt getoond hoe het er nu uitziet en hoe dat er in de toekomst uit zou kunnen zien, rekening houdend met systeemtransities: energie, mobiliteit, circulariteit, digitalisering en huidige maatschappelijke opgaven: gezonde verstedelijking, nieuwe economie, bereikbaarheid, klimaatadaptatie. We zien driedimensionaal stadslandschap, ruimte voor natuur (water!), biodiversiteit en onverwachte verbindingen
Een mooi voorbeeld zijn de “koopmansstraten” waar nu de Prins Alexanderlaan is, de gele lijn tussen Ommoord en Prinsenland.
Een mooi voorbeeld zijn de “koopmansstraten” waar nu de Prins Alexanderlaan is, de gele lijn tussen Ommoord en Prinsenland.
Discussie en conclusies
Discussie en conclusies
Afgesloten wordt met een citaat van Daan Zandbelt, Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving: “Holland is not a dense country, but an empty city”.
Afgesloten wordt met een citaat van Daan Zandbelt, Rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving: “Holland is not a dense country, but an empty city”.
Samengevat en puntsgewijs is de daarna volgende discussie als volgt samen te vatten:
Samengevat en puntsgewijs is de daarna volgende discussie als volgt samen te vatten:
- Ga samenwerken met bewoners en bedrijven!
- Ga samenwerken met bewoners en bedrijven!
- Alexanderknoop als een van de vier stadspoorten, het liefst geen subcentrum. Een centrum is ook een plek waar mensen elkaar ontmoeten, het hoeft niet elitair te zijn. We hebben nu een introvert knooppunt, met een introvert winkelcentrum. Er moet aandacht zijn voor de stad op ooghoogte en aandacht voor het hart buiten het winkelcentrum. (welke kant moet het op met het Alexandrium? Is een vraag die daar ook bij hoort).
- Alexanderknoop als een van de vier stadspoorten, het liefst geen subcentrum. Een centrum is ook een plek waar mensen elkaar ontmoeten, het hoeft niet elitair te zijn. We hebben nu een introvert knooppunt, met een introvert winkelcentrum. Er moet aandacht zijn voor de stad op ooghoogte en aandacht voor het hart buiten het winkelcentrum. (welke kant moet het op met het Alexandrium? Is een vraag die daar ook bij hoort).
- “Identiteit” is een cruciale bouwsteen voor de toekomst van Prins Alexander: Groen, water, maar ook de “pioniersmentaliteit”, de modernistische spirit. Dat moet dan ook aansluiten op de omliggende woongebieden. Een eigen identiteit die wel onderscheidend is maar toch ook de stadsidentiteit versterkt. Het centrum van Prins Alexander ligt strategisch heel gunstig, zeker voor de toekomst. Het kan een aantrekkelijke plek worden voor starters, tweeverdieners, naast de passanten die er nu vooral zijn.
- “Identiteit” is een cruciale bouwsteen voor de toekomst van Prins Alexander: Groen, water, maar ook de “pioniersmentaliteit”, de modernistische spirit. Dat moet dan ook aansluiten op de omliggende woongebieden. Een eigen identiteit die wel onderscheidend is maar toch ook de stadsidentiteit versterkt. Het centrum van Prins Alexander ligt strategisch heel gunstig, zeker voor de toekomst. Het kan een aantrekkelijke plek worden voor starters, tweeverdieners, naast de passanten die er nu vooral zijn.
- Betrek de vele scholieren en studenten die hier naar school gaan en uit de omgeving komen. De jeugd heeft de toekomst en jongeren hebben daar ook ideeën over.
- Betrek de vele scholieren en studenten die hier naar school gaan en uit de omgeving komen. De jeugd heeft de toekomst en jongeren hebben daar ook ideeën over.
- Als je aan 2050 denkt, moet je dan ook niet denken aan sloop? Sommige flatgebouwen zijn tegen die tijd 90 jaar. Daar zou je toch een idee bij moeten hebben, welke gebouwen niet in aanmerking komen voor verduurzaming etc? Voor de omgeving en bewoners moet je dit weten.
- Als je aan 2050 denkt, moet je dan ook niet denken aan sloop? Sommige flatgebouwen zijn tegen die tijd 90 jaar. Daar zou je toch een idee bij moeten hebben, welke gebouwen niet in aanmerking komen voor verduurzaming etc? Voor de omgeving en bewoners moet je dit weten.
- Wat is de lokale conditie van Prins Alexander in het netwerk van de stad en regio? Welke lokale potentie kan zich verhouden tot andere lokale potenties, zoals Feijenoord city. Is dat de jeugd misschien? Waar ligt de kans voor Prins Alexander?
- Wat is de lokale conditie van Prins Alexander in het netwerk van de stad en regio? Welke lokale potentie kan zich verhouden tot andere lokale potenties, zoals Feijenoord city. Is dat de jeugd misschien? Waar ligt de kans voor Prins Alexander?
- Creëer opportunity zones: plekken waar jonge mensen naar toe willen komen om iets nieuws te beginnen. Biedt bedrijfsruimte aan die heel betaalbaar is voor MBO'ers is. Ontbijtservice, barretjes om te werken en koffie te drinken, laat mensen de spits vermijden door langere openingstijden van scholen. Een compleet assortiment, een ecosysteem moet het zijn, dan organiseer je ook de ontmoeting. Stap voor stap bouw je zo’n ecosysteem.
- Creëer opportunity zones: plekken waar jonge mensen naar toe willen komen om iets nieuws te beginnen. Biedt bedrijfsruimte aan die heel betaalbaar is voor MBO'ers is. Ontbijtservice, barretjes om te werken en koffie te drinken, laat mensen de spits vermijden door langere openingstijden van scholen. Een compleet assortiment, een ecosysteem moet het zijn, dan organiseer je ook de ontmoeting. Stap voor stap bouw je zo’n ecosysteem.
- Creëer ruimte voor spontaniteit! Niet alleen het fietspad om te fietsen, het winkelcentrum om te winkelen, etc.
- Creëer ruimte voor spontaniteit! Niet alleen het fietspad om te fietsen, het winkelcentrum om te winkelen, etc.
- Duurzame stadsontwikkeling is niet iets in een keer neerzetten: een opportunity zone is geen campus, maar een menging van verschillende doelgroepen, die de verschillende benodigde functies in een ecosysteem kunnen laten draaien. Met een diverse vastgoedportefeuille bij: oud, nieuwer en nieuw. Verschillende inkomensgroepen horen hier ook bij.
- Duurzame stadsontwikkeling is niet iets in een keer neerzetten: een opportunity zone is geen campus, maar een menging van verschillende doelgroepen, die de verschillende benodigde functies in een ecosysteem kunnen laten draaien. Met een diverse vastgoedportefeuille bij: oud, nieuwer en nieuw. Verschillende inkomensgroepen horen hier ook bij.
- Zorg dat Prins Alexander een fijne plek is om terug te komen na een aantal jaar. Opgroeien in Alexander moet zo fijn zijn, dat je er als volwassene terug wilt komen. Dat kan zitten in programmering, culturele voorzieningen, maar vooral in schoonheid. Zo kun je een cyclus op gang brengen. Noem “schoonheid” als een belangrijke waarde, dat mag hier wel.
- Zorg dat Prins Alexander een fijne plek is om terug te komen na een aantal jaar. Opgroeien in Alexander moet zo fijn zijn, dat je er als volwassene terug wilt komen. Dat kan zitten in programmering, culturele voorzieningen, maar vooral in schoonheid. Zo kun je een cyclus op gang brengen. Noem “schoonheid” als een belangrijke waarde, dat mag hier wel.
Illustraties Jan Metz
Illustraties Jan Metz
Moderator Chris Luth
Moderator Chris Luth