Bases

Teresa Rodrigo Anoro (Lleida, 1956 – Santander, 2020) foi unha das figuras máis destacadas da física de partículas en España, coñecida como a “nai española do bosón de Higgs”. A súa traxectoria académica e científica foi pioneira, rompendo barreiras nun campo dominado por homes e deixando un legado que inspira ás novas xeracións.

Licenciouse en Ciencias Físicas pola Universidade de Zaragoza en 1980 e, tras completar o seu doutoramento na Universidade Autónoma de Madrid en 1985 baixo a dirección de Antonio Ferrando, iniciou a súa carreira investigadora no Centro de Investigaciones Energéticas, Medioambientales y Tecnológicas (CIEMAT). Alí, traballou no experimento NA23 do CERN, centrado na produción de partículas estranas. A súa estancia postdoctoral no CERN entre 1988 e 1990 permitiulle participar no experimento UA1, onde comezou a súa implicación na busca do quark top, a sexta partícula elemental do Modelo Estándar. Posteriormente, entre 1990 e 1993, traballou no experimento Collider Detector at Fermilab (CDF) no Fermilab, Estados Unidos, onde participou no descubrimento do quark top en 1995.

En 1994, Rodrigo regresou a España para incorporarse á Universidade de Cantabria como profesora titular de Física Atómica, Molecular e Nuclear. En 2002, alcanzou a cátedra na mesma universidade. Ese mesmo ano, o Instituto de Física de Cantabria (IFCA), centro mixto da Universidade de Cantabria e o CSIC, integrouse no experimento CMS do CERN, onde Rodrigo desempeñou un papel fundamental no desenvolvemento dun sistema de alineamento para a reconstrucción de muóns. A súa dirección no IFCA entre 2016 e 2019 consolidou o instituto como un referente internacional na física de partículas.

A súa participación no experimento CMS foi decisiva para o descubrimento do bosón de Higgs en 2012, un fito histórico na física moderna. Rodrigo liderou un equipo de máis de 30 investigadores do IFCA e da Universidade de Cantabria no deseño, construción e operación do sistema de alineamento do detector CMS, e na preparación dun centro de procesado de datos. A súa implicación na política científica internacional tamén foi notable: foi presidenta do Consello de Colaboración do CMS e membro do Comité de Política Científica do CERN entre 2012 e 2017, sendo a primeira muller española en formar parte deste órgano.

A súa traxectoria foi recoñecida con numerosos premios e distincións, entre eles a Medalla de Plata da Universidade de Cantabria, o I Premio Julio Peláez a Pioneras de las Ciencias Físicas, Químicas y Matemáticas, e o doutoramento Honoris Causa pola Universidade Internacional Menéndez Pelayo. En 2014, foi incluída na lista das 100 mulleres máis influentes de España. Rodrigo tamén destacou pola súa defensa da igualdade de xénero na ciencia, sendo un referente para as científicas españolas e internacionais.

O seu legado perdura non só nos avances científicos que contribuíu a lograr, senón tamén na súa loita incansable por abrir camiños para as mulleres na ciencia e na súa capacidade para liderar proxectos de gran envergadura internacional. A súa figura segue sendo un exemplo de dedicación, excelencia e compromiso coa ciencia e a sociedade.