1.2 กำเนิดลูกเสือไทย

ปี พ.ศ. 2442 ขณะที่สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ ทรงศึกษาณ ประเทศอังกฤษ นั้น ได้ทรงทราบเรื่องการสู้รบเพื่อรักษาเมืองมาฟิคิง (Mafeking) ของลอร์ดเบเดน โพเอลล์ หรือ บี.พี. ได้ตั้งกองทหารเด็กเป็นหน่วยสอดแนมช่วยรบในการรบกับพวกบัวร์ (Boer) ซึ่งเป็นชาวฮอลันดาและฝรั่งเศส จนประสบความสำเร็จปี พ.ศ. 2450 พระองศ์ทรงทราบว่า บี.พี. ได้ตั้งกองลูกเสือที่ประเทศอังกฤษขึ้นเป็นครั้งแรกของโลกปี พ.ศ. 2454 หลังจากพระองศ์ท่านได้เสด็จขึ้นครองราชย์ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธฯ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชปรารภว่า “...มีพลเรือน บางคนที่เปนข้าราชการแลมิได้เปนข้าราชการ มีความปรารถนาจะได้รับความสกหัดอย่างทหาร แต่ยังมิได้มีโอกาสสกหัด เพราะติดน่าที่ราชการเสียบ้าง หรือเพราะติดธุระอื่นเสียบ้าง การ‘สกหัดเปนทหารนั้นย่อมมีคุณ เปนประโยชน์แก่บ้านเมืองอยู่หลายอย่างที่เปนข้อใหญ่ ข้อสำคัญก็คือ กระทำให้บุคคล ซึ่งได้รับความสกฝนเช่นนั้นเปนราษฎรดีขึ้นกล่าวคือ ทำให้กำลังกายแลความคิดแก่กล้าในทางเปนประโยชน์ ด้วยเปนธรรมดาของคนถ้าไม่มีสูใดฤๅสิ่งใดบังคับให้ใช้กำลัง แลความคิดของตนแล้วก็มักจะกลายเปนคนอ่อนแอไปอีกประการหนึ่ง การสกหัดเปนทหารนั้นทำให้คนรู้วินัย คือ สกหัดตนให้อยู่ในบังคับบัญชาของผู้ที่เปนหัวน่า ฤๅนายเหนือตนซึ่งจะนำประโยชน์มาให้แก่ตนเปนอันมากเพราะว่ารู้จักนี้าใจผู้น้อยทั้งเปนทางสั่งสอนอย่างหนึ่ง ให้คนมีความยำเกรงตั้งอยู่ในพระราชกำหนดกฎหมายของประเทศบ้านเมือง ทั้งจะปลุกใจคนให้มีความรู้ รักพระเจ้าแผ่นดิน ชาติและศาสนา จนจะยอมสละชีวิตถวายพระเจ้าแผ่นดิน ญเพื่อป้องกันรักษาชาติสาสนาของตนได้การ‘สกหัดข้าราชการพลเรือนในท่าทหารที่กล่าวนี้ ไม่ใช่เปนของที่ทรงพระราชดำริห์เริ่มจะชัดขึ้น ได้ทรงทดลองจัดนับว่าเปนการสำเร็จมาแล้ว แลได้ทรงสังเกตผู้ที่ได้รับความสกสอนเช่นนี้ใช!ด้ดีกว่าคนธรรมดา ด้วยเหตุที่กล่าวมานี้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯให้ตั้งกองพลสมัคขึ้นกองหนึ่งให้ชื่อว่า “กองเสือป่า” ซึ่งเปนนามเรียกผู้สอดแนม ในการสงครามในประเทศสยามมาแต่โบราณภายหลังที่พระองค์ทรงตั้งกองเสือป่าได้ 2 เดือน จึงมีพระราชปรารภที,จะตั้งกองลูกเสือขึ้น ซึ่งได้ปรากฏอยู่ในคำปรารภของข้อบังคับลักษณะปกครองลูกเสือฉบับแรกซึ่งประกาศ ใช้เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2454 ดังนี้“พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงดำรงพระยศเปนนายกองใหญ่ในกองเสือป่า ทรงพระราชดำริห์ว่า กองเสือป่าได้ตั้งขึ้นเปนหลักฐานแล้ว พอจะเปนที่หวังได้ว่าจะเปนผลดีตามพระราชประสงค์ แต่ผู้ที่จะเปนเสือป่าต้องเปนผู้ที่นับว่าเปนสูใหญ่แล้ว ฝ่ายเด็กชายที่ยังอยู่ในปฐมวัย ก็เปนผู้ที่สมควรจะได้รับการ‘สกฝน ทั้งในส่วนร่างกายและในส่วนใจให้มีความรู้ในทางเสือป่า เพื่อว่าเมื่อเติบใหญ่ขึ้นแล้วจะได้รู้จักน่าที่ ซึ่งผู้ชายไทยทุกคนควรจะประพฤติให้เปนประโยชน์แก่ชาติบ้านเมือง อันเปนที่เกิดเมืองนอนของตน และการสกฝนปลุกใจให้คิดถูกเช่นนี้ต้องเริ่ม‘สกฝนเสืยเมื่อยังเยาว์อยู่เปรียบเสมือน ไม้ที่ยังอ่อนจะคัดไปเปนรูป อย่างไรก็เปนไปได้ง่ายและงดงาม แต่ถ้ารอไว้จนแก่เสียแล้ว เมื่อจะดัดก็ต้องเข้าไฟ และมักจะหักลิได้ในขณะที่ดัด ดังนี้ฉันใด สันดานคนก็ฉันนั้น”

พระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้งกองลูกเสือขึ้น ตามโรงเรียนและสถานที่อันสมควร โดยปรารถนาที่จะให้เด็กไทยได้ศึกษา และจดจำข้อสำคัญ 3 ประการ คือ

1) เพื่อปลูกฝังความจงรักภักดีต่อผู้ทรงดำรงรัฐสีมาอาณาจักร โดยต้องตามนิติธรรมประเพณี

2) เพื่อปลูกฝังความรักชาติบ้านเมือง การนับถือศาสนาพุทธ

3) เพื่อปลูกฝังความสามัคคีในหมู่คณะ และไม่ทำลายซึ่งกันและกัน

โดยมีพระราชประสงค์อย่างยิ่ง เพื่อพัฒนาเยาวชนให้เป็นกำลังสร้างความมั่นคงให้แก่ชาติบ้านเมืองทรงดำริว่า “การใด ๆ ที่ได้จัดขึ้นแล้ว และซึ่งจะได้จัดขึ้นต่อไปก็ล้วนทำไปด้วยความมุ่งหมายที่จะให้เป็นประโยชน์ นำความเจริญมาสู่ชาติ อย่างน้อยก็เพียงไม่ให้อายเพื่อนบ้านในการตั้งลูกเสือก็เพื่อให้คนไทยรักชาติบ้านเมือง เป็นผู้นับถือศาสนาและมีความสามัคคี ไม่ทำลายซึ่งกันและกัน เป็นรากฐานแห่งความมั่นคงของประเทศชาติ ทรงให้ที่มาของชื่อลูกเสือไว้ว่า

“ลูกเสือ บ่ ใช่เสือสัตว์ไพร

เรายืมมาใช้ด้วยใจกล้าหาญปานกัน

ใจกล้ามิใช่กล้าอธรรม

เช่นเสืออรัญสัญชาติชนคนพาล

ใจกล้าต้องกล้าอย่างทหาร

กล้ากอปรกิจการแก่ชาติประเทศเขตคน ”