เลื่อย เป็นเลื่อยสำหรับงานไม่โดยทั่วไป ทำด้วยโลหะแผ่นบาง มีฟันเป็นซี่ ๆโดยฟันของซี่เลื่อยมีความแตกต่างกันตามความเหมาะสมกับการใช้งาน

การดูแลรักษา

1. หลังจากการใช้งานให้คลายใบเลื่อยออกเล็กน้อย เพื่อยืดอายุใบเลื่อยให้ใช้งานได้ยาวนานขึ้น

2. ใช้แปรงปัดทำความสะอาดทุกส่วน ทาด้วยน้ำมัน แล้วเก็บไวในที่เก็บหลังการใช้งาน

จอบ เป็นเครื่องมือขุดเดิน ที่มีน้ำหนักปานกลางและมีความทนทานสูงจอบใช้ในการขุดดินแข็ง ๆ และขุดหลุมให้มีขนาดกว้างและลึกได้ ลักษณะเด่นของจอบ คือ มีใบที่แบนกว้างและคม สามารถเจาะผ่านพื้นดินหรือก้อนดินที่แข็ง ๆ ให้แยกขาดออกจากกันได้โดยง่าย

การดูแลรักษา

หลังจากการใช้ทุกครั้งควรล้างทำความสะอาดด้วยน้ำ เพื่อจัดดินที่ติดตามใบจอบ และคมจอบให้หมดเสียก่อน จากนั้นให้ใช้ผ้าเช็ดให้แห้ง แล้วทาน้ำมันกันสนิมและเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

เสียม เป็นเครื่องมือขุดดิน ที่มีน้ำหนักเบาที่สุดในบรรดาเครื่องมือขุดดินทุกชนิดด้วยรูปทรงที่เล็กมีน้ำหนักเบา จึงไม่กินแรงผู้ใช้ เสียมจึงมีบทบาทสำคัญในงานด้านการเกษตรทุกชนิด จึงพูดได้ว่าเสียมเป็นเครื่องมือการเกษตรที่มาคู่กับจอบ เพราะสิ่งที่จอบทำได้เสียมก็สามารถทำได้ เช่น การขุดดิน ขุดลอก เป็นต้น แต่สิ่งที่เสียมทำได้นั้นจอบไม่สามารถทำได้ก็ คือ การขุดหลุดที่ลึกและแคบ และการขุดดินในที่แคบ ๆ ที่ต้องใช้ความความระมัดระวังสูงเช่น การขุดล้อมต้นไม้ขนาดเล็ก และการขุดหน่อกล้วย เป็นต้น

การดูแลรักษา

หลังจากการใช้งานทุกครั้งควรล้างทำความสะอาดด้วยน้ำ เพื่อกำจัดดินที่ติดปลายเสียมให้หมดเสียก่อน จากนั้นใช้ผ้าเช็ดให้แห้ง ทาน้ำมันกันสนิมแล้วนำเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

พลั่ว เป็นเครื่องมือใช้ในการตักดิน หรือตักทรายที่มีความละเอียดมากหรือเป็นก้อนที่ไม่ใหญ่นัก พลั่วมีน้ำหนักพอ ๆ กับเสียม แต่มีใบที่กว้างและบางกว่าเสียมและจอบเล็กน้อย คมของพลั่วไม่ได้มีไว้ใช้ในการขุดหรือเจาะ แต่มีไว้ในการตักหรือโกย เศษทรายเศษดิน หรือเศษวัชพืช ที่ได้ทำการกวาดรวม ๆ กันไว้เป็นกอง ๆ เรียบร้อยแล้ว เพื่อตักไปใส่ถุงปุย หรือปังกี๋ หรือถังขยะ เพื่อเพิ่มความรวดเร็วในการจัดเก็บและทำความสะอาด

การดูแลรักษา

หลังจากการใช้ทุกครั้งควรล้างทำความสะอาดด้วยน้ำ เพื่อกำจัดเศษดินเศษทรายที่ติดตามปลายพลั่วให้หมดเสียก่อน จากนั้นก็ใช้ผ้าเช็ดให้แห้ง ทาน้ำมันกันสนิมแล้วเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย

ค้อน คือเครื่องมือสำหรับตอกหรือทุบบนวัตถุอื่น สำหรับการใช้งาน เช่นการตอกตะปู การจัดชิ้นส่วนให้เข้ารูป และการทุบทลายวัตถุ ค้อนอาจได้รับการออกแบบมาให้ใช้งานเฉพาะทาง และมีรูปร่างกับโครงสร้างที่หลากหลาย แต่มีโครงสร้างพื้นฐานที่เหมือนกันคือ ด้ามจับและหัวค้อน ซึ่งน้ำหนักจะค่อนไปทางหัวค้อนมากกว่า แรงที่กระทบเป้าหมายจะมากเท่าใด ขึ้นอยู่กับมวลของค้อนและความเร่งของการตอก ดังนั้นเมื่อค้อนยิ่งหนักมากและหวดด้วยความเร่งมาก แรงที่ได้จากค้อนยิ่งมากตามไปด้วย

การดูแลรักษา

1. เลือกชนิดของค้อนให้เหมาะกับงาน

2. เมื่อใช้งานเสร็จควรเช็ดทำความสะอาด แล้วทาน้ำมันที่หัวค้อนเพื่อป้องกันสนิม

3.2 การสร้างครัวชาวค่าย

การสร้างครัว เป็นการกำหนดพื้นที่สำหรับใช้ในการประกอบอาหาร ตลอดระยะเวลาในการอยู่ค่ายพักแรม มีองค์ประกอบในการสร้างครัว ดังนี้

ที่ทำครัว ควรมีเขตทำครัวโดยเฉพาะ โดยเลือกพื้นที่ที่จะเป็นเหตุให้เลียหายแก่พื้นที่น้อยที่สุด ล้ามีหญ้าขึ้นอยู่ต้องแซะหญ้าออก (ให้ติดดินประมาณ 10 ซม.) แล้วจึงค่อยตั้งเตาไฟ ส่วนหญ้าที่แซะออกนั้นจะต้องหมั่นรดน้ำไว้ เมื่อการอยู่ค่ายพักแรมได้สิ้นสุดลงแล้ว ก็ให้ปลูกหญ้าไว้ที่เดิม แล้วรดน้ำเพื่อให้คืนสู่สภาพเดิมในการจัดทำเครื่องใช้นั้น อะไรควรจัดทำก่อน อะไรควรจัดทำภายหลัง ถือหลักว่าอันไหนสำคัญที่สุดก็ให้จัดทำก่อน แล้วจึงค่อย ๆ จัดทำสิ่งที่มีความสำคัญรองลงมาตามลำดับต่อไปนี้ คือ คำแนะในการสร้างเครื่องใช้ต่าง ๆ

เตาไฟ มีหลายแบบ เช่น แบบขุดเป็นราง แบบใช้อิฐ หรือก้อนหินวางเป็นสามเส้า แบบเตายืนเป็นแบบสะดวกในการทำครัว ก่อนตั้งเตาไฟควรทำความสะอาดบริเวณนั้นอย่าให้มีเชื้อไฟหรือสิ่งที่ติดไฟง่ายอยู่ใกล้ ๆ

กองฟืน ลักษณะของฟืนที่นำมาใช้ควรเป็นไม้แห้ง เพื่อง่ายต่อการก่อไฟควรกองให้เป็นระเบียบ อยู่ไม่ห่างจากเตาไฟ ล้าฝนตกจะต้องมีหลังคาคลุมดิน สำหรับเตายืนอาจเอาฟืนไว้ใต้เตาก็ได้

เครื่องใช้ต่าง ๆ หม้อ กระทะ แก้วน้ำ มีดเขียง ฯลฯ ที่เก็บมีด ที่เก็บกระบอกน้ำ ที่เก็บจาน ที่เก็บลังน้ำที่เก็บอาหาร จะต้องจัดทำขึ้น

ที่หุงต้มและรับประทานอาหาร ควรมีหลังคามุงกันแดดกันฝน อาจใช้โต๊ะอาหารและม้ามั่ง ควรจัดทำขึ้นตามแบบง่าย ๆ

หลุมเปียก ขุดหลุมขนาดใหญ่ให้ลึกพอสมควร ที่ปากหลุมใช้กิ่งไม้ใบไม้สานเป็นแผงปิด แล้วเอาหญ้าโรยข้างบน หลุมเปียกสำหรับเทนํ้าต่าง ๆ ที่ไม่ใช้แล้ว เช่น นํ้าปนไขมัน ซึ่งสิ่งเหล่านี้เมื่อเทลงไป ไขมันและสิ่งต่าง ๆ จะติดอยู่ที่หญ้า มีแต่นี้าแท้ ๆ ไหลลงไปในหลุม แผงที่ปากหลุมจะต้องนำไปเผา และเปลี่ยนใหม่วันละครั้งเป็นอย่างน้อย

หลุมแห้ง ขุดเป็นอีกหลุมหนึ่ง เมื่อทิ้งเศษอาหารแล้ว จะต้องเอาดินกลบล้าเป็นกระป๋อง ก่อนทิ้งต้องทุบให้แบนและเผาไฟ ในกรณีที่ค่ายนั้นมีถังสำหรับเผาขยะหรือเศษอาหารโดยเฉพาะอยู่แล้ว ก็ให้นำขยะและเศษอาหารไปเผา ณ ที่กำหนดไว้

3.3 การสร้างเตาประเภทต่าง ๆ

เตาสำหรับหุงอาหาร

เตาไฟที่ใช้ในการหุงอาหารในการอยู่ค่ายพักแรมมีอยู่หลายแบบ ซึ่งจะจัดการสร้างได้ขณะอยู่ค่ายพักแรมตามสภาพของพื้นที่ เตาไฟแบบต่าง ๆ ได้แก่ เตาราง เตาใช้อิฐและหิน เตายืน เตาแขวน ในการก่อสร้างเตาแต่ละครั้ง ลูกเสือจะต้องทำความสะอาดรอบ ๆ บริเวณที่ก่อสร้างเตา ให้เตียนและอย่าให้มีเชื้อไฟหรือวัสดุที่ติดไฟได้ง่าย ๆ อยู่ใกล้บริเวณนั้น

3.4 การประกอบอาหารแบบชาวค่าย

การปรุงอาหารในขณะอยู่ค่ายพักแรมหรือเดินป่า เป็นการปรุงอาหารแบบชาวค่าย ไม่สามารถเตรียมเครื่องมือเครื่องใช้ในการหุงต้มได้ครบถ้วน เช่น ใช้เตาหลุมเตาสามเส้า เตาราง ใช้มะพร้าวอ่อนแทนหม้อ กระบอกไม้ไผ่ ใช้ดินพอกเผาแทนการต้ม การปิ้งเป็นต้น

การปฏิบัติหรือประกอบอาหารบางอย่างที่จำเป็นในขณะที่อยู่ค่ายพักแรมควรเลือกประกอบอาหารอย่างง่าย รวดเร็ว คงคุณค่าทางอาหาร ด้วยวิธีการต่าง ๆ ดังนี้

การหุงข้าวด้วยวิธีต่าง ๆ

1. การหุงข้าวด้วยหม้อหู สามารถหุงข้าวได้ 2 แบบ คือ แบบไม่เช็ดน้ำ และเช็ดน้ำ

1.1 การหุงข้าวไม่เช็ดน้ำ ข้าว 1 ส่วน ต่อน้ำ 2 - 2.5 ส่วน

วิธีหุง

1) ซาวข้าวให้หมดสิ่งสกปรก รินน้ำทิ้ง

2) ตวงน้ำใส่น้ำหม้อ ปิดฝาให้สนิท ตั้งบนเตา ใส่ไฟแรงจัด

3) เมื่อน้ำเดือดใช้พายกวน 1 ครั้ง พอน้ำจวนแห้งปิดฝาหม้อให้สนิท นำถ่านหรือพื้นออกเหลือเกลี่ยไวให้ไฟน้อยที่สุด (การกวนคนข้าวนี้เพื่อให้ได้รับความร้อนทั่วถึงกัน)

4) เอียงข้าง ๆ หม้อให้รอบ ๆ ตั้งต่อไปจนน้ำแห้งให้ข้าวสุกและระอุดี ใช้เวลา

ประมาณ 20 - 25 นาที

3.5 การกางเต็นท์และการเก็บเต็นท์ชนิดต่าง ๆ

การไปอยู่ค่ายพักแรมของลูกเสือ แต่ก่อนนั้นลูกเสือไปหาที่พักข้างหน้าตามแต่จะดัดแปลงไดในภูมิประเทศ ซึ่งเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าล้าลูกเสือไม่พักในอาคารลูกเสือจะต้องนอนกลางแจ้ง ซึ่งจะต้องหาวิธีสร้างเพิงที่พักง่าย ๆ ที่สามารถกันแดดกันฝนกันลมและป้องกันสัตว์เลื้อยคลานได้ โดยใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ เท่าที่จะหาได้ ต่อมาเริ่มมีการเตรียมอุปกรณ์ไปด้วย เช่น เชือกหลาย ๆ เส้น พลาสติกผืนใหญ่ เป็นต้น ทำให้ง่ายต่อการสร้างเพิงที่พักมากชื้น

ปัจจุบันลูกเสือส่วนมากจะเตรียมเต็นท์สำเร็จรูปไปด้วย เพราะเต็นท์มีขายอย่างแพร่หลาย และมีให้เลือกหลายแบบหลายสีหลายขนาดมีน้ำหนักเบามีขนาดกะทัดรัดสามารถนำพาไปได้สะดวก

อุปกรณ์และส่วนประกอบ

ในการใช้เต็นท์สำหรับอยู่ค่ายพักแรม จะใช้เต็นท์ 5 ชาย ซึ่งเหมาะสำหรับลูกเสือจำนวน 2 คน ซึ่งจะใช้พื้นที่ในการกางเต็นท์ไม่มากนักและวิธีกางก็ไม่ยุ่งยาก ส่วนประกอบของ

เต็นท์ 5 ชาย มีดังนี้

1. ผ้าเต็นท์ 2 ผืน

2. เสาเต็นท์ 2 ชุด (2 เสา) ชุดละ 3 ท่อน (3 ท่อนต่อกันเป็น 1 ชุด)

3. สมอบก 10 ตัว (หัวท้าย 2 ตัว ชายด้านล้างด้านละ 3 ตัว ประตูหน้า 1 ตัวและหลัง 1 ตัว)

4. เชือกยึดสมอบก 10 เส้น (เชือกยาวใช้รั้งหัวท้ายเต็นท์ 2 เส้น เชือกสั้นใช้ยึดชายเต็นท์ 6 เส้น และประตูหน้า - หลัง 2 เส้น)

การกางเต็นท์

การกางเต็นท์ 5 ชายนั้นมีวิธีการตังต่อไปนี้

1. ติดกระดุมทั้ง 2 ผืนเข้าด้วยกัน

2. ตั้งเสาเต็นท์ทั้ง 2 เสา

3. ผูกเชือกรั้งหัวท้ายกับสมอบก

4. ตอกสมอบกยึดชายเต็นท์

การรื้อเต็นท์ที่พักแรม

1. แก้เชือกที่รั้งหัวท้ายกับสมอบกออก

2. ล้มเสาเต็นท์ทั้ง 2 เสาลง

3. ถอนสมอบกที่ยึดชายเต็นท์และที่ใช้รั้งหัวท้ายเต็นท์

4. แกะกระดุมเพื่อแยกให้เต็นท์เป็น 2 ผืน

5. ทำความสะอาด เก็บพับให้เรียบร้อย

6. นำผ้าเต็นท์และอุปกรณ์เก็บรวมไว้เป็นที่เดียวกัน