บ้านแม่ป้อกใน

บ้านแม่ป้อกใน หมู่ 4 ตำบลศรีวิชัย อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เป็นหมู่บ้านชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง (ผสมผสานกันทั้งกะเหรี่ยงโปและกะเหรี่ยงสะกอ)นับถือพระพุทธศาสนา มีประเพณีประจำเผ่า เดือน 11 เหนือ ซึ่งตรงกับเดือนกรกฎาคมของทุกปี จะมีพิธีผูกข้อมือเพื่อสร้างความสามัคคีในหมู่คณะก่อนที่จะลงมือทำไร่ ทำนา อีกส่วนหนึ่งเพื่อความเป็นสิริมงคลต่อพี่น้องชาวบ้านแต่ละครอบครัว และประเพณีเลี้ยงดงหอ ซึ่งจะทำกัน 2 ครั้ง ช่วงเดือน 5 เหนือ หนึ่งครั้ง กับ เดือน 9 เหนือ อีกหนึ่งครั้ง ครั้งที่ 1 เดือน 5 เหนือ ตรงกับช่วงเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี ครั้งที่ 2 เดือน 9 เหนือ ตรงกับเดือนมิถุนายน ของทุกปี และอีกประเพณีหนึ่งเป็นประเพณีทางพระพุทธศาสนา เป็นประเพณีประจำปีของหมู่บ้าน คือ ประเพณีสรงน้ำพระธาตุเจ้าเจดีย์แม่ป้อกใน ซึ่งบรรพบุรุษปู่ ย่า ตา ยาย ในสมัยนั้นโดยการนำของ พ่ออุ้ยดอก พ่ออุ้ยเจิง พร้อมทั้งพี่น้องชาวบ้านได้ร่วมกันสร้างและบูรณะขึ้นมา ส่วนใหญ่ชาวบ้านมักจะคุ้นเคยที่จะเรียกว่า ม่อนธาตุ เพราะตั้งอยู่บนยอดภูเขาเล็กๆลูกหนึ่ง สาเหตุที่ไม่ค่อยเรียกว่า “พระธาตุ” เพราะรูปลักษณะขององค์เจดีย์นั้นเล็กและยังมิเคยมีประวัติว่ามีการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้ โดยประเพณีนี้จะตรงกับกับแรม 8 ค่ำ เดือน 9 เหนือ ตรงกับช่วงเดือนมิถุนายนหรือกรกฎาคมของทุกปี ในการนี้จะมีการจุดบั้งไฟขึ้น เพื่อเป็นการจุดบูชาองค์พระธาตุเจ้าเจดีย์แม่ป้อกใน ซึ่งถือได้ว่า เป็นมรดกธรรมที่ได้รับการสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ มีอายุ ประมาณ 100 กว่าปี เป็นพระธาตุศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองมาช้านาน