ลักษณะของวัฒนธรรมไทย

วัฒนธรรมไทยได้รับการพัฒนามาโดยลำดับ จากอิทธิพลสิ่งแวดล้อมทางสังคมและสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติ ประกอบกับความสามารถของคนไทยก่อให้เกิดการสร้างสรรค์การหล่อหลอมรวมกันจนมีลักษณะเด่นๆดังต่อไปนี้ คือ

1. การมีพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติ วิถีคนไทยเกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง กิจกรรมต่างๆล้วนนำศาสนามาเกี่ยวข้อง วิธีคิด การดำเนินชีวิตที่คนไทย มีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ใจดี ล้วนมาจากคำสั่งสอนทางศาสนา โดยเฉพาะคนไทยในชนบทที่ชีวิตเรียบง่ายไม่ต้องต่อสู้แข่งขันมาก ยังคงมีวิถีชีวิตแบบพุทธ

2. การมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุขสังคมไทยมีมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุขสืบทอดมาตั้งแต่สมัยโบราณมาจนถึงปัจจุบัน ดังนั้นคนไทยทุกคนจึงถวายความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ และพระมหากษัตริย์จะมีพระราช กรณียกิจต่างๆที่ทรงคุณประโยชน์ต่อชาวไทย

3. อักษรไทยภาษาไทย สังคมไทยมีอักษรใช้มาตั้งแต่กรุงสุโขทัยและได้รับการพัฒนา อักษรไทยโดยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช จัดเป็นเอกลักษณ์ที่น่าภาคภูมิใจเช่น คำว่า พ่อ แม่ พี่ น้อง ฯลฯ เป็นต้น

4. วัฒนธรรมที่แสดงออกถึงความเป็นไทย บ้านเรือนไทยที่มีเอกลักษณ์เหมาะสมกับสภาพธรรมชาติของเมืองไทย เรือนไทยสูงโปร่ง หลังคาลาดชัน ทำให้เย็นสบาย อาหารไทยมีลักษณะเฉพาะ มีแกง น้ำพริก ก๋วยเตี๋ยวผัดไทย ต้มยำกุ้ง ฯลฯล้วนแต่อร่อยและแพร่หลายไปในต่างชาติ ยาไทยยังมีใช้อยู่ถึงปัจจุบัน เช่นยาเขียว ยาลม เป็นต้น ยาที่กล่าวมายังเป็นที่นิยมมีสรรพคุณในการรักษาได้ศิลปกรรมไทย เป็นวัฒนธรรมที่แสดงออกถึงความเพียรพยายามในการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของคนไทยตั้งแต่อดีต คือ วรรณคดีไทย แสดงออกในทางตัวหนังสือ เช่น รามเกียรติ์ พระอภัยมณี ดนตรีไทย ยังทรงคุณค่าวัฒนธรรมไทยสื่อถึงความไพเราะอ่อนหวานใช้ดนตรีไทยทั้งระนาด กลอง ซอด้วง ซออู้ ฯลฯครบทั้งดีด สี ตี เป่า เพลงไทย เป็นการร้อยกรองบทเพลงร่วมกับดนตรีไทย

ลักษณะสำคัญทางประชากร

ประชากรที่อยู่ในภูมิภาคนี้มีหลายเผ่าด้วยกัน คือ

1) ออสตราลอยด์ เป็นพวกที่อยู่ในหมู่เกาะ ตั้งถิ่นฐานในแหลมมาลายู หมู่เกาะอินโดนีเซีย นิวกินี จนถึงทวีปออสเตรเลีย มีรูปร่างเตี้ย ผิวคล้ำ ผมหยิก จมูกใหญ่

2) นิโกรลอยด์ อพยพเข้ามาในขณะที่พวกออสตราลอยด์มีความเจริญในภูมิภาคนี้แล้ว พวกนี้มีลักษณะผิวดำ จมูกใหญ่ ริมฝีปากหนา ผมหยิก ในปัจจุบันยังมีอยู่ในรัฐเปรัค กลันตันของมาเลเซีย ภาคใต้ของอินเดีย (ดราวิเดียน) ได้แก่ เงาะ ซาไกเซมัง ปาปวน

3) เมลานีซอยด์ สันนิษฐานว่าเป็นเผ่าผสมระหว่างนิโกรลอยด์ และออสตราลอยด์ปัจจุบันพวกนี้ไม่มีอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แต่มีอยู่มากตามหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก หมู่เกาะนิวกินีและออสเตรเลีย

4) มองโกลอยด์ อพยพมาจากตอนกลางของทวีปเอเชียเข้ามาอยู่บนผืนแผ่นดินใหญ่ประชากรส่วนใหญ่ในปัจจุบันเป็นพวกเชื้อสายมองโกลอยด์ เช่น มอญ เขมร ไทยลาว เป็นต้นจากลักษณะทำเลที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ และการอพยพของชนเผ่าต่างๆ ทำให้เกิดการผสมผสานของเผ่าพันธ์ุต่างๆ จนปัจจุบันแทบแยกไม่ออกว่าใครมาจากเผ่าพันธ์ุใ แท้จริงนอกจากนี้ยังมีประชากรที่อพยพมาจากเอเชียตะวันออก คือ จีน และมาจากเอเชียใต้ คือ อินเดีย เข้ามาอยู่ในภูมิภาคนี้

5) คอเคซอยด์ เป็นพวกผิวขาว หน้าตารูปร่างสูงใหญ่อย่างชาวยุโรป แต่ตา และผมสีดำ ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเอเชียตะวันออก และทางภาคเหนือของอินเดีย ได้แก่ชาว อาหรับ ชาวปากีสถาน ชาวอินเดีย และประชากรในเนปาล และภูฎาน

วัฒนธรรม ประเพณีของจีน

ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน เป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับหนึ่งของโลก ประชากรร้อยละ 93 เป็นชาวฮั่น ที่เหลือเป็นชนกลุ่มน้อยในสมัยโบราณ จีนนับเป็นดินแดนที่มีศาสนาและปรัชญารุ่งเรืองเฟื่องฟูอยู่มากมาย โดยลัทธิความเชื่อเดิมนั้นมีอยู่สองอย่างคือ ลัทธิเต๋า และลัทธิขงจื้อ ซึ่งเน้นหลักจริยธรรมมากกว่าที่จะเป็นหลักศาสนาที่แท้จริง ส่วนพุทธศาสนานั้น จีนเพิ่งรับมาจากอินเดียในช่วงคริสต์ศตวรรษแรกนี้เท่านั้น ครั้นมาถึงยุคคอมมิวนิสต์ ศาสนากลับถูกว่าเป็นปฎิปักษ์ต่อลัทธิทางการเมืองโดยตรง ต่อมาทางการก็ได้ยอมผ่อนปรนให้กับการนับถือศาสนาและความเชื่อต่างๆของประชาชนมากขึ้น ทำให้ลัทธิขงจื้อ ลัทธิเต๋า ศาสนาพุทธ ศาสนาอิสลาม (ในเขตตะวันตกของจีน) และศาสนาคริสต์จึงได้กลับมาเฟื่องฟูขึ้นอีกครั้ง

วัฒนธรรม ประเพณีจีนที่สำคัญ

ความเชื่อคนจีนนิยมมีลูกชายมากกว่าลูกหญิง เพราะลูกชายเป็นผู้สืบนามสกุล คือ แซ่ การเรียกชื่อสกุลของจีนตรงข้ามกับภาษาไทย คือต้นเป็นชื่อสกุล ชื่อตัวใช้เรียกกันในหมู่ญาติ และเพื่อนสนิท นามสกุลเป็นลักษณะพิเศษเชื้อตระกูลการสืบทอดพงศ์เผ่า ต่อมาเป็นพันๆปี ดังนั้นวัฒนธรรมจีนจึงมีจิตสำนึกการบูชาบรรพบุรุษ เป็นแก่นแท้ของวัฒนธรรมนี้

ตราบจนปัจจุบัน ชาวจีนโพ้นทะเลที่อาศัยอยู่ต่างประเทศยังคงรักษาประเพณีที่จะกลับมาสืบหาบ้านเกิดและบรรพบุรุษที่แผ่นดินใหญ่จีน หลายปีมานี้ในฐานะที่เป็นผลิตผลจากประวัติศาสตร์ที่มีลักษณะพิเศษของสังคมโบราณจีน วัฒนธรรมเกี่ยวกับนามสกุลและเชื้อตระกูลของจีนได้กลายเป็น คลังสมบัติขนาดใหญ่สำหรับการศึกษาประวัติศาสตร์อันยาวนานของชนชาติจีนจากแง่มุมใหม่ เช่น การศึกษาแหล่งกำเนิด การแบ่งแยกและการผสมผสานของนามสกุลนั้น สามารถเพิ่มความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงรูปแบบสังคมที่แตกต่างกันในสมัยโบราณให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น อีกทั้งการศึกษาสิ่งของที่เป็นรูปธรรมต่างๆ เช่น หนังสือลำดับญาติของวงศ์ตระกูล ระบบการสืบช่วงวงศ์ตระกูล ฯลฯ สามารถสะท้อนถึงบทบาททางประวัติศาสตร์ของความสัมพันธ์ทางสายเลือดที่มีต่อพัฒนาการของสังคมโบราณและชีวิตสังคม อย่างไรก็ตามลักษณะพิเศษหลายประการของสังคมโบราณจีน เช่น ระบบรวมศูนย์อำนาจ โครงสร้างของสังคมแบบครอบครัว ค่านิยมทางด้านศีลธรรมและจริยธรรมและหลักความประพฤติที่ถือความซื่อสัตย์ต่อกษัตริย์และการกตัญญูต่อพ่อแม่เป็นบรรทัดฐาน เป็นต้น ล้วนแสดงออกมาในวัฒนธรรมชื่อและนามสกุลอย่างเต็มที่ และก็เป็นสาเหตุอีกประการหนึ่งที่วัฒนธรรมนามสกุลได้รับความสนใจอย่างมากจากวงวิชาการ

ศาสนาอิสลามมีอิทธิพลต่อชีวิตความเป็นอยู่ของ “ชนชาติอาหรับ” และการแพร่ขยาย วัฒนธรรมประเพณีจากศาสนาอิสลาม จนทำให้ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาอิสลามที่มีจำนวน ผู้นับถือมากที่สุดในอเชีย วัฒนธรรมประเพณีที่สำคัญๆ ได้แก่การแต่งกาย ผู้หญิงมุสลิม แต่งกายมิดชิด มีผ้าคลุมร่างกาย และแต่ละชาติอาจแตกต่าง กันบ้างในรายละเอียดการถือศีลอด ชาวมุสลิมจะถือศีลอดในช่วงเดือนรอมะฎอน และชาวมุสลิมทั่วโลก รวมกันปฏิบัติศาสนกิจ และเฉลิมฉลองวาระสิ้นสุดการถือศีลอดในเดือนรอมะฏอนอันประเสริฐ หลังจากมีผู้พบเห็นจันทร์เสี้ยวหรือฮิลาสเมื่อค่ำคืนที่ผ่านมา ทำให้วันนี้เป็นวันแรกของเดือน เชาวาลฮิจเราะห์ หรือวันอิฎิ้ลฟิตริ โดยในวันนี้พี่น้องมุสลิมจะปฎิบัติตนตามแบบอย่างของท่านนบีมุฮัมมัดศ็อลลั้ลลอฮุอลัยฮิวะซัลลัม โดยจะจ่ายซะกาตฟิตเราะห์ ซึ่งเป็นการนำอาหารหลักไปจ่ายให้กับคนยากจน และทุกคนอาบน้ำชำระร่างกายตั้งแต่หัวจรดเท้า และแต่งกายด้วยเสื้อผ้าที่สวยงาม ทานอินทผลัมก่อนเดินทางไปยังที่ละหมาดหรือมุศ็อลลา ร่วมละหมาดอิฎิ้ลฟิตริ และเดินทางกลับในอีกทาง โดยเมื่อมีการพบปะกันจะมีการกล่าวทักทายกันด้วยว่า “ตะก็อบบะลั้ล ลอฮุมินนาวะมินกุ”