Embedded Files
ประเพณียี่เป็ง ของล้านนา
ประเพณียี่เป็ง ของล้านนา
"ประเพณียี่เป็ง" ของล้านนา ใกล้จะมาถึงแล้ว
🏮🏮(ซึ่งตรงกับวันลอยกระทงภาคกลาง)
อยากรู้จังทำไม? ถึงเรียกว่า "ยี่เป็ง"
"ประเพณียี่เป็ง" หรือประเพณีเดือนยี่ เป็นประเพณีเก่าแก่ของล้านนาที่ถือปฏิบัติกันมาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๔ โดยคำว่า “ยี่” แปลว่า สอง ส่วน เป็ง แปลว่า เพ็ญ หรือ คืนพระจันทร์เต็มดวง ซึ่งหมายถึงประเพณีในวันเพ็ญเดือนสองของชาวล้านนา ซึ่งมักตรงกับวันลอยกระทงของถาคกลางนั้นเองค่ะ
ตำนานเรื่องเล่า "วันยี่เป็ง" ของคนล้านนา
📚 ตำนานที่กล่าวถึงที่มาของประเพณียี่เป็งมีอยู่หลายตำนาน เช่น หนังสือตำนานโยนกและจามเทวีวงศ์ กล่าวว่า ประเพณีลอยโขมด หรือลอยไฟ เป็นประเพณีดั้งเดิมที่สืบเนื่องกันมาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว การลอยโขมด เกิดขึ้นที่อาณาจักรหริภุญไชย เมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๔๙๐ มีกลุ่มคนมอญหรือเม็งที่อาศัยอยู่ในเมืองหริภุญไชยได้อพยพหนีอหิวาตกโรค ที่เกิดขึ้นในเมืองไปอยู่ที่เมืองสะเทิม ต่อมาเมื่ออหิวาตกโรคในหริภุญชัยได้สงบลงแล้ว จึงเดินทางกลับหริภุญไชย 📕 เมื่อถึงวันครบรอบปีที่ได้จากพี่น้องที่เมืองสะเทิม จึงจัดดอกไม้ธูปเทียน เครื่องสักการะ พร้อมทั้งเครื่องอุปโภคบริโภค ใส่ลงใน สะเปา ลักษณะคล้ายเรือ หรือใส่ในสะตวงหรือกระทงลอยลงน้ำแม่ปิง น้ำแม่กวง แม่ทา เพื่อส่งความระลึกถึงญาติพี่น้องที่ยังอยู่เมืองหงสาวดี จึงเป็นมูลเหตุของการลอยสะเปาหรือลอยโขมด หรือลอยกระทงนับแต่นั้นมาถึงปัจจุบัน
ขอขอบคุณภาพและเนื้อหาประกอบจาก กรมศิลปากร พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติหริภุญไชย
"วันยี่เป็ง" คนล้านนาเขาทำอะไรกันบ้าง? มาดูกัน
👉กิจกรรมที่ชาวล้านนานิยมกระทำในประเพณียี่เป็ง คือ การจุดผางประทีปและโคมไฟบูชาพระเจ้าห้าพระองค์ การปล่อยว่าวข้าวกล่อง จุดบอกไฟชนิดต่างๆ เช่น บอกไฟดอก บอกไฟควั่นหรือบอกไฟหาง การปล่อยโคมลอย การไปทำบุญที่วัดในวันยี่เป็ง การฟังเทศน์ใหญ่ ที่เรียกว่า เทศมหาชาติ และการทำซุ้มประตูป่า
👉โดยชาวล้านนาจะเตรียมจัดตกแต่งประตูบ้านและประตูวัด ด้วยซุ้มประตูป่า โดยการนำต้นกล้วย ใบมะพร้าว ต้นอ้อย โคมหูกระต่าย โคมเงี้ยวหรือโคมชนิดอื่นๆ ดอกไม้ต่างๆ ฯลฯ ตกแต่งเป็นซุ้มประตูป่าอย่างงดงาม เพื่อเป็นเครื่องสักการะถวายการต้อนรับพระเวสสันดรในวันยี่เป็ง ครั้งเสด็จออกจากป่าเข้าสู่เมือง ซึ่งปรากฏในเวสสันดรชาดก อันเป็นชาติสุดท้ายของพระโพธิสัตว์ก่อนจะประสูติเป็นพระพุทธเจ้า และเชื่อกันว่าถ้าใครตกแต่งซุ้มประตูป่าได้งดงาม อาจทำให้พระเวสสันดรเสด็จหลงเข้ามาในซุ้มประตูป่าที่จำลองเป็นป่าหิมพานต์ภายในบ้านของของเรา จะทำให้ได้อานิสงส์อย่างมากอีกด้วย
เรียบเรียงข้อมูล/เนื้อหา : นางสาวศศิธร เลือดชัยพฤกษ์ ครูศูนย์การเรียนรู้
ภาพถ่าย : เวปไซต์กรมศิลปากร พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติหริภุญชัย
และ เวปไซต์กระปุก https://travel.kapook.com/view275004.html
แหล่งข้อมูล : เวปไซต์กรมศิลปากร พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติหริภุญชัย
Report abuse