มนต์เสน่ห์ทะเลเคย

วิถีชีวิตของชุมชนปากน้ำปราณ คือจุดหมายที่น่าสนใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเรียนรู้เกี่ยวกับ “กะปิเคย” ผลิตภัณฑ์พื้นบ้านที่มีชื่อเสียงของที่นี่ ซึ่งทำจากสัตว์ทะเลขนาดเล็กที่เรียกว่า “เคย” หรือ “กุ้งเคย” ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตกะปิที่มีคุณภาพสูง

“เคย” (Opossum shrimp) เป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง รูปร่างคล้ายกุ้ง อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงใกล้ผิวน้ำทะเล พบได้ที่ความลึกไม่เกิน 2 เมตร มักอาศัยอยู่บริเวณชายหาดและลำคลองในป่าชายเลน สำหรับชาวปากน้ำปราณ ตัวเคยเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่ให้คุณค่าทางโภชนาการสูง นอกจากการนำมาแปรรูปเป็นกะปิแล้ว ยังสามารถนำมาทำอาหารได้หลากหลาย เช่น กุ้งแห้ง เคยต้มหวาน เคยชุบแป้งทอด แกงส้มเคย และน้ำเคย (ลักษณะคล้ายน้ำปลา)

ชาวปากน้ำปราณจะเริ่มจับเคยในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนมกราคม เนื่องจากเป็นช่วงที่ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดพากุ้งเคยเข้ามาในบริเวณชายฝั่ง ทำให้สามารถจับเคยได้ในปริมาณมาก โดยเครื่องมือหลักที่ใช้ คือ “ระวะ” ซึ่งเป็นตาข่ายไนลอนสีฟ้าสำหรับรุนเคย หรือไสเคย

ชาวบ้านปากน้ำปราณ แบ่งชนิดของเคย ดังนี้ เคยน้ำแรก (กะปิน้ำแรก) เคยมีขนาดเล็ก สะอาด และเป็นตัวเคยล้วน ๆ ทำให้กะปิมีเนื้อละเอียด คุณภาพสูง เหมาะสำหรับตำน้ำพริก เคยน้ำสอง (เคยรุนหัว) เคยมีขนาดใหญ่ขึ้น กะปิที่ได้มีความหยาบขึ้น เหมาะสำหรับใช้ทำน้ำพริกและเครื่องแกง  เคยน้ำสาม (เคยส้มโอ)  เคยมีขนาดใหญ่ที่สุด มักมีลูกปลาปะปน กะปิจากเคยน้ำสามไม่นิยมใช้ทำน้ำพริก แต่เหมาะสำหรับแปรรูปเป็นอาหารชนิดอื่น

ชาวปากน้ำปราณยังเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวสามารถเรียนรู้กระบวนการทำกะปิแบบดั้งเดิมจากคนในชุมชน ตั้งแต่การคัดแยกตัวเคย ล้างทำความสะอาดด้วยน้ำทะเล  การคลุกเคล้าเคยกับเกลือ การหมักเคย   การนวดกะปิ และการนำกะปิไปปรุงอาหารตามวิถีชาวบ้าน

การเดินทางมาท่องเที่ยวที่ปากน้ำปราณ นอกจากจะได้สัมผัสบรรยากาศของหมู่บ้านประมงพื้นบ้านแล้ว นักท่องเที่ยวยังสามารถเรียนรู้กระบวนการทำกะปิแบบดั้งเดิมจากชาวบ้าน ทดลองลงมือทำกะปิด้วยตนเอง และลิ้มรสอาหารพื้นถิ่นที่ปรุงจากกะปิสดใหม่ เช่น น้ำพริกกะปิ แกงส้มกุ้งเคย เคยชุบแป้งทอด กะปิหลน และเมนูอาหารทะเลอื่น ๆ

หากคุณต้องการสัมผัสมนต์เสน่ห์ของการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นปากน้ำปราณคือจุดหมายที่ไม่ควรพลาด มาร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการสืบสานวัฒนธรรมพื้นบ้าน พร้อมอุดหนุนผลิตภัณฑ์กะปิแท้ ๆ เพื่อสนับสนุนชุมชนและสร้างความยั่งยืนให้กับชุมชน