ประวัติถ้ำหลวงผาเวียง

เป็นถ้ำขนาดใหญ่ที่มีชื่อเสียงของ จ.ลำพูน ตั้งอยู่บนดอยถ้ำหลวง ในพื้นที่บ้านวังหลวง ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยงดงามมาก เดิมชาวบ้านเรียกว่าถ้ำหลวง ซึ่งเป็นชื่อเรียกกันมาตั้งแต่ตอนพบถ้ำ เพราะว่าคำว่า “หลวง” ในภาษาเหนือ แปลว่า ใหญ่ และตัวถ้ำตั้งอยู่บริเวณผาเวียง จึงเรียกว่า ถ้ำหลวงผาเวียง

ถ้ำหลวงผาเวียง เป็นถ้ำหินปูนที่มีโพรงคูหาขนาดใหญ่ และลึกเข้าไปในภูเขาเป็นระยะทางที่ยาวตามแนวภูเขา ภายในถ้ำมีช่องคูหามากมาย สลับซับซ้อน มีหินงอก หินย้อย ตามธรรมชาติ เป็นรูปภาพปฏิมากรรมที่วิจิตรพิสดาร งดงามตระการตาสุดที่จะพรรณนาได้ ยามสะท้อนแสงไฟหินย้อยดังกล่าวก็จะส่องแสงวาววับ ระยิบระยับ ประดุจดั่งมณีอันล้ำค่า ดังนั้นจึงได้แบ่งส่วนต่างๆภายในถ้ำเป็น ๙ ห้อง ดังนี้

ห้องที่ ๑  ลานรมณีย์ มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย โคมเพชรระย้า พฤกษาจำหลัก ปักษีไอยราพุทธาสถาน ปราการผาเวียง  เสลี่ยงปทุมา

ห้องที่ ๒  อัคนีโขดเขิน มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย เชิงผาหิมพานต์ ลำธารเกล็ดแก้ว แวววาวรัตนา

ห้องที่ ๓  เนินไศลงามตา

ห้องที่ ๔  คูหาวิจิตร มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย อาศรมฤาษี นาคีต้องมนต์ตรา

ห้องที่ ๕  อุทยานหินวิไล มีหินงอกหินย้อย ประกอบด้วย เทวีวิมาน ม่านภูผา ธาราหยาดเพชร

ห้องที่ ๖  อุ่นไอทิพย์ธรณี

ห้องที่ ๗ ชลธีเจิดจรัส

ห้องที่ ๘  สมบัติอัมรินทร์

ห้องที่ ๙  ดอยดินแดนสวรรค์

  สถานที่ตั้ง  ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ตำบลป่าพลู  อยู่ห่างจากที่ว่าอำเภอบ้านโฮ่ง   ไปตามถนนสายบ้านโฮ่ง –ลี้  ( ถนนหมายเลข  106  ช่วงบ้านโฮ่ง –ลี้ )  ไปทางทิศใต้ประมาณ  15  กิโลเมตร อยู่ระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 101-102  แล้วจะมีทางเลี้ยวซ้ายเข้าไปอีกประมาณ 2.8  กิโลเมตร

     จุดพิกัด  18.786682,99.235875

  ผู้ให้ข้อมูล  นายพิริยะ  วงศ์ฝั้น

ผู้บันทึกข้อมูล  นางกัลย์สุดา   สัตยเทพ