ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช: ศูนย์รวมจิตใจและตำนานแห่งแดนใต้
ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช: ศูนย์รวมจิตใจและตำนานแห่งแดนใต้
เมื่อพูดถึง “นครศรีธรรมราช” หลายคนอาจนึกถึงวัดพระมหาธาตุ หรือไอ้ไข่เด็กวัดเจดีย์
แต่ยังมีอีกหนึ่งสถานที่สำคัญที่เปี่ยมไปด้วยความเชื่อ ความศักดิ์สิทธิ์ และความเป็นมาอันลึกซึ้ง
นั่นคือ ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช สถานที่ที่เป็นดั่งหัวใจของเมือง และมีตำนานลึกลับที่เชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์และความเชื่อของชาวนครมาอย่างยาวนาน
จุดเริ่มต้นแห่งศรัทธา ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช ไม่ใช่เพียงสิ่งปลูกสร้างทางสถาปัตยกรรม หากแต่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่แฝงด้วยคติความเชื่อและประวัติศาสตร์ของชาวนครศรีธรรมราช เป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างอดีต ปัจจุบัน และอนาคต ที่บอกเล่าเรื่องราวความศรัทธาของผู้คนที่ไม่เคยเลือนหาย
ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร ซึ่งเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญในอดีต ตำนานเล่าว่าในสมัยโบราณ เมื่อมีการสร้างเมืองใหม่ตามความเชื่อโบราณของไทย มักมีการฝัง "เสาหลักเมือง" เพื่อเป็นการยึดเหนี่ยวจิตใจ ป้องกันภัยพิบัติ และเสริมความมั่นคงให้เมืองนั้น ๆ
หลักเมืองนครศรีธรรมราชถูกสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยพุทธศตวรรษที่ 18 – 19 (ราวสมัยพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช) ซึ่งเป็นยุครุ่งเรืองของอาณาจักรตามพรลิงค์ โดยมีการฝังเสาหลักเมืองไว้ตามพิธีกรรมโบราณ อาจมีการบูชายัญตามความเชื่อเพื่อให้เทพยดาคุ้มครองบ้านเมือง
แม้หลักเมืองเดิมจะผ่านกาลเวลามายาวนาน แต่ด้วยความศรัทธาของประชาชน จึงได้มีการสร้าง "ศาลหลักเมือง" ขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2532 โดยใช้ศิลปะสถาปัตยกรรมแบบศิลปะไทยประยุกต์ที่
วิจิตรงดงาม มีลักษณะเด่นเป็นอาคารยอดปรางค์ทองประณีต โดดเด่นอยู่กลางใจเมือง
ภายในศาลประดิษฐาน เสาหลักเมืองจำลอง ซึ่งทำจากไม้ชัยพฤกษ์ และมีการบรรจุแผ่นทองคำจารึกคำอธิษฐานเพื่อความเป็นสิริมงคล นอกจากนี้ยังมีการอัญเชิญเทวดาประจำทิศทั้งสี่มาสถิต
เพื่อคุ้มครองเมือง ตามแบบพิธีพราหมณ์ที่ปฏิบัติกันมาแต่โบราณ
ปัจจุบันศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช เป็นทั้งสถานที่ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม และเป็นจุดศูนย์รวมจิตใจของชาวเมือง ทุกปีจะมีการจัดงาน บวงสรวงหลักเมือง อย่างยิ่งใหญ่ในช่วงเดือนกันยายน โดยมีการแสดงพิธีกรรมตามความเชื่อ เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลแก่จังหวัด และให้บ้านเมืองอยู่เย็นเป็นสุขนักท่องเที่ยวและผู้มีจิตศรัทธา นิยมมาสักการะเพื่อขอพรในเรื่องหน้าที่การงาน ความมั่นคง ความเจริญรุ่งเรือง และการปกปักรักษาจากสิ่งชั่วร้าย เชื่อกันว่าเสาหลักเมืองนี้เป็นดั่ง “หัวใจ”ของนครศรีธรรมราช
ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราชเป็นศูนย์กลางของความเชื่อและพิธีกรรมหลายอย่าง:
ความเชื่อเรื่องเทพเจ้า: ชาวนครศรีธรรมราชเชื่อว่าเสาหลักเมืองเป็นที่สถิตของพระภูมิเจ้าที่ พระพรหม และวิญญาณบรรพบุรุษที่ปกปักรักษาเมือง
พิธีบวงสรวงประจำปี: มีการจัดพิธีบวงสรวงเสาหลักเมืองเป็นประจำทุกปีในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 ตามจันทรคติ โดยผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานในพิธี มีการถวายเครื่องสังเวย การแสดงมหรสพ และกิจกรรมทางวัฒนธรรมต่างๆ
พิธีสาบานตน: ข้าราชการและบุคคลสำคัญมักมาทำพิธีสาบานตนต่อหน้าเสาหลักเมือง ว่าจะซื่อสัตย์สุจริตและทำงานเพื่อบ้านเมือง
การขอพร: ประชาชนมากราบไหว้ขอพรเรื่องต่างๆ เช่น ความเจริญรุ่งเรือง ความปลอดภัย และความสำเร็จในชีวิต
ศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช https://library.wu.ac.th/
2. สำนักงานจังหวัดนครศรีธรรมราช https://www.nakhonsithammarat.go.th
3. ขอบคุณภาพจาก https://library.wu.ac.th