เมนูยำถั่วแปบเป็นอาหารพื้นบ้านที่ให้คุณค่าทางโภชนาการครบถ้วนในหนึ่งมื้อ ด้วยการผสมผสานของวัตถุดิบจากธรรมชาติ เช่น ถั่วแปบ มะเขือเปราะ พริกแดง และปลาเค็ม ซึ่งล้วนเป็นแหล่งของโปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุที่สำคัญต่อร่างกาย ยำถั่วแปบเป็นอาหารที่ ไขมันต่ำ ให้พลังงานพอดี มีใยอาหารสูง เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก หรือผู้ที่ต้องการรับประทานอาหารแบบพื้นบ้านที่ดีต่อสุขภาพ หากรับประทานร่วมกับข้าวเหนียวหรือผักสด จะช่วยเพิ่มความอิ่มและสมดุลทางโภชนาการได้ดียิ่งขึ้น
ยำ ถั่วแปบ เป็นอาหารพื้นบ้านล้านนา ที่สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตแบบพึ่งพาตนเองของชาวบ้านภาคเหนือ โดยเฉพาะในพื้นที่ตำบลแม่ใจ จังหวัดพะเยา ที่ผู้คนยังนิยมปลูกพืชผักไว้รอบบ้าน และใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติมาประกอบอาหารในชีวิตประจำวัน
เมนูนี้มี “ถั่วแปบ” เป็นวัตถุดิบหลัก ซึ่งเป็นพืชตระกูลถั่วที่ปลูกง่าย ให้ผลผลิตดีในฤดูฝน เมื่อนำฝักอ่อนมาลวกให้สุกแล้วโขลกรวมกับผักพื้นบ้าน เช่น มะเขือเปราะ พริกหนุ่ม และเครื่องปรุงอย่างปลาเค็ม จะได้อาหารที่มีรสชาติเผ็ด เค็ม หอมกลิ่นสมุนไพรพื้นบ้าน
นางสารมี บังอร เล่าว่า ยำถั่วแปบเป็นเมนูที่ทำง่าย ใช้วัตถุดิบที่หาได้จากในรั้วบ้าน เช่น ถั่วแปบที่ปลูกไว้ริมรั้ว มะเขือเปราะ พริกจากสวนครัว และปลาเค็มที่ถนอมไว้ในครัว เป็นอาหารที่มักทำกินกันในครอบครัวช่วงหน้าฝน หรือฤดูเก็บเกี่ยว และยังเหมาะสำหรับการทำเลี้ยงแขกหรือในงานบุญพื้นบ้าน
เมนูนี้จึงไม่เพียงแค่ให้รสชาติอร่อยและอิ่มท้อง แต่ยังสื่อถึงวิถีชีวิตอันเรียบง่ายและภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวล้านนาที่รู้จักใช้ทรัพยากรใกล้ตัวอย่างคุ้มค่า และอนุรักษ์วัฒนธรรมการกินที่สอดคล้องกับธรรมชาติ
ผู้ให้ข้อมูล: นางสารมี บังอร