เป็นพื้นที่ศิลปะแห่งใหม่ของจังหวัดเชียงราย ก่อตั้งโดยศิลปินแห่งชาติชาวเชียงราย อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ เพื่อเป็นหมุดหมายให้เชียงรายเป็นเมืองศิลปะ เชื่อมผู้คน ศิลปิน และศิลปะเข้าด้วยกัน โดยเปิดตัวอย่างเป็นทางการในฐานะพื้นที่แสดงงานหลักในเขตเมืองเชียงรายของมหกรรมศิลปะร่วมสมัยนานาชาติ ไทยแลนด์ เบียนนาเล่ เชียงราย 2023 ภายในอาคารแสดงผลงานมีเจ้าหน้าที่คอยดูแลและแนะนำงานศิลป์นั้น ๆ บางจุดห้ามบันทึกวีดีโอ บางจุด

ตั้งอยู่ที่ ต.นางแล อ.เมือง จ.เชียงราย สร้างขึ้นโดย อ.ถวัลย์ ดัชนี ศิลปินแห่งชาติ ที่มีฝีมือทางด้าน จิตรกรรม ปฏิมากรรม ได้สร้างงานด้านศิลปะไว้มากมาย ทั้งทางด้านภาพเขียน และ ด้านปฏิมากรรม หลายชิ้น ลักษณะ ของ บ้านดำจะเป็นกลุ่มบ้าน ศิลปะแบบล้านนา ทุกหลังทาด้วยสีดำ ซึ่งเป็นที่มาของคำว่า “บ้านดำ” และยังเป็นสีที่ อ. ถวัลย์โปรดปราน อีกด้วย ในบ้านแต่ละหลังจะประดับด้วยไม้แกะสลักที่มีลวดลายงดงาม นอกจากไม้แกะสลักแล้วยังประดับด้วยเขาสัตว์ เช่น เขาควาย เขากวาง และยังมีกระดูกสัตว์ เช่น กระดูกช้าง เป็นต้น

ภายในบริเวณบ้านเต็มไปด้วยต้นไม้ บรรยากาศร่มเย็นสบาย โดยในบริเวณบ้านประกอบไปด้วยบ้านทั้งหมด 36 หลัง ที่มีลักษณะ แตกต่างกันไป ซึ่งบ้านเหล่านี้ไม่ได้สร้างไว้สำหรับอยู่อาศัยแต่สร้างไว้สำหรับเก็บสิ่งของสะสมต่าง ๆ ของอาจารย์ถวัลย์ นอกจากนั้น ยังมีอีกหนึ่งหลังที่ยังสร้างไม่เสร็จ คือพิพิธภัณฑ์ที่ใช้แสดงผลงานของอ.ถวัลย์ สร้างด้วยไม้สักทั้งหลัง มีลวดลายแกะสลักที่ สวยงามอย่างยิ่งนับว่าเป็นอีกสถานที่หนึ่งที่แสดงถึงเอกลักษณ์และศิลปะแบบล้านนาที่ทรงคุณค่าและ ควรอนุรักษ์ ในจังหวัด เชียงรายจะมีวัดร่องขุ่นของอาจารย์เฉลิมชัย ซึ่งมีสีขาวเหมือนสวงสวรรค์ ทำให้มีผู้เปรียบเทียบบ้านดำของอาจารย์ อาจารย์ถวัลย์ จะเป็นแนวออกทางนรก ซึ่งอาจารย์ติบว่า “ นั่นคือเป็นข้อเปรียบเทียบ คือ อ.เฉลิมชัยทำวัดร่องขุ่นจะค่อนข้างเหมือนกับสรวงสวรรค์ อาจารย์ถวัลย์จะเน้นโทนดำๆ ถ้าจะเปรียบก็เฉลิมสวรรค์ ถวัลย์นรก เป็นแค่การเปรียบเทียบแต่ไม่ใช่ออกในแนวนรกConcept ที่นี่ไม่ใช่นรกแต่เป็นบ้านดำ ที่นี่เค้าเรียกบ้านดำนางแล ลักษณะจะเป็นสีดำ คนก็เลยเปรียบเปรยกันอย่างนี้เฉยๆ ”

เป็นกิจกรรมที่สืบทอดมาแต่อดีต การจัดรำวงย้อนยุคนิยมจัดกันในงานรื่นเริงสังสรรตั้งแต่นมนานมาแล้ว ในปีหนึ่งตามหมู่บ้านหรือชุมชนมักจัดพร้อมกับงานเลี้ยงอาหาร การจัดรำวงย้อนยุคขึ้นไม่ได้เป็นเพียงการสร้างความสนุกเฮฮาเท่านั้น แต่นับเป็นการพบปะสังสรรค์สร้างความปรองดองกันในชุมชนปัจจุบันงานวัดต่าง ๆ นิยมจ้างรำวงย้อนยุค มาแสดงเพื่อดึงดูดคนด้วยเสียงดนตรี เพลงที่ใช้เล่นในรำวงย้อนยุคมิใช่มีเพียงแต่เพลงเก่าๆ ดูเชยโบราณอย่างที่เข้าใจ ทางวงดนตรีมักจัดเพลงสตริงสมัยใหม่ หรือเพลงลูกทุ่งที่เราฟังกันติดหู นำมาบรรเลงด้วยเสียงดนตรีสดหรือดนตรีเมโลดี้บนคอมพิวเตอร์ 

รำวงย้อนยุคสร้างความสนุกสนานครื้นเครงและเป็นจุดสนใจต่อผู้ที่มาเดินงานวัดเป็นอย่างมาก เพราะเสียงดนตรีของรำวงย้อนยุคพร้อมกับเสียงหัวเราะเฮฮาของชาวบ้านเป็นตัวดึงดูดผู้คนให้ไปกระจุกตัวอยู่บริเวณนั้นบ้างก็ยืนชมดูการแสดงอยู่ด้านล่าง บ้างก็ขึ้นไปร่วมเต้นกันบนเวที การขึ้นไปเต้นบนเวทีจะนับเป็นรอบ ๆ แล้วแต่ว่าจะมีผู้ใดเหมา เมื่อดนตรีเริ่มบรรเลง ก็จะมีชาวบ้านขึ้นไปร่วมเต้นกันอย่างสนุกสนาน