พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี เกิดเมื่อวันที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2516 พื้นเพเป็นคน บ้านครึ่งใต้ ต.ครึ่ง อ.เชียงของ จ.เชียงราย เป็นคนที่รักการอ่านมาตั้งแต่เด็ก ๆ จึงทำให้ซึมซับความรู้ทุกรูปแบบ เมื่อครั้งยังเด็ก มารดาได้พาท่านไปทำบุญที่วัดบ่อย ๆ ทุกวันพระ ซึ่งทำให้เกิดเป็นแรงบันดาลใจให้สนใจในหลักธรรม คำสอนพระพุทธศาสนา

พระมหาวุฒิชัยบรรพชาเป็นสามเณร เมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2530 ณ วัดครึ่งใต้ ตำบลครึ่ง อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย โดยมีพระครูโสภณจริยกิจ เจ้าคณะอำเภอเชียงของ วัดศรีดอนไชย เป็นพระอุปัชฌาย์ ต่อมา พระมหาวุฒิชัย ได้เข้ารับการอุปสมบทเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2537 ณ วัดครึ่งใต้ โดยมี พระสุนทรปริยัติวิธาน ปัจจุบันคือ พระเทพสิทธินายก (ชื่น ปญฺญาธโร) เจ้าคณะจังหวัดเชียงราย วัดพระสิงห์ (พระอารามหลวง) เป็นพระอุปัชฌาย์ มี พระครูสมุห์บุญช่วย ฉายา ธมฺมสโร วัดสบสม เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระครูภัทรวรคุณ วัดสถาน เป็น พระอนุสาวนาจารย์ ปัจจุบันพระมหาวุฒิชัยสังกัดวัดพระสิงห์ เชียงราย และจำพรรษาอยู่ที่ศูนย์วิปัสสนาสากลไร่เชิญตะวัน เชียงราย

การทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนา

หลังสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้รับอาราธนาให้เป็นอาจารย์พิเศษของบัณฑิตวิทยาลัย มจร. (2546-2553) สอนวิชาสัมมนาพระพุทธศาสนากับวิทยาการโลกยุคใหม่ (Seminar on Buddhism and New World Perspectives) แก่นิสิตระดับปริญญาโททั้งภาคปกติ (พระภิกษุ) ภาคพิเศษ (คฤหัสถ์) นอกจากนั้นยังได้รับอาราธนาให้เป็นอาจารย์พิเศษระดับปริญญาตรี โท เอก ของมหาวิทยาลัยชั้นนำทั้งของภาครัฐและเอกชนอีกหลายแห่ง รวมทั้งเป็นอาจารย์พิเศษให้กับสถาบันพระปกเกล้า วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร โรงเรียนเตรียมทหาร โรงเรียนนายร้อยตำรวจสามพราน เป็นต้น พร้อม ๆ กับการทำหน้าที่อาจารย์พิเศษในมหาวิทยาลัย ท่านยังอุทิศตนทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในรูปแบบ “ธรรมประยุกต์” (Applied Buddhism) จนเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางด้วยผลงานธรรมนิพนธ์ในชุด “ธรรมะติดปีก” (ประกอบด้วยธรรมะติดปีก ธรรมะบันดาล ธรรมะดับร้อน ธรรมะหลับสบาย)

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุกในแบบ “ธรรมประยุกต์” หรือ Applied Buddhism ของท่านทำให้เกิดกระแสความตื่นตัวและก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงในการศึกษาธรรมะในเมืองไทยอย่างกว้างขวาง ทั้งวงการเทศน์ที่ลดความเข้มขลัง ทางธรรมเนียมนิยมลงมาสู่การเทศน์เชิงปฏิภาณหรือเทศน์ปนทอล์คที่ทำให้การแสดงธรรมกลายเป็นเรื่องทันสมัยมีชีวิตชีวาเข้าถึงคนได้ทุกกลุ่ม วงการเขียนหนังสือธรรมะที่หนังสือธรรมะกลายเป็นหนังสือยอดนิยมของคนทุกวัย และวงการวิทยุและโทรทัศน์ที่รายการธรรมะกลายเป็นรายการในช่วงไพรไทม์อย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน จนปรากฏการณ์ดังกล่าวนี้ถูกนักสื่อสารมวลชนนิยามว่าเป็นปรากฏการณ์ “ธรรมะอินเทรนด์” ปัจจุบันท่านมีผลงานธรรมนิพนธ์ไม่น้อยกว่า 200 เล่ม (สถิติ ณ พ.ศ. 2557) หลายเล่มได้รับการแปลสู่ภาษาต่างประเทศ เช่น ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน ภาษาญี่ปุ่น ภาษาเกาหลี ภาษาอินโดนีเซีย ภาษาสเปน ภาษาฝรั่งเศส บางเล่มได้รับการดัดแปลงเป็นบทละครโทรทัศน์ ละครเวที ดัดแปลงเป็นบทภาพยนตร์ หรือแม้แต่บทโฆษณาเพื่อการปลูกฝังค่านิยมอันดีงามของสังคม

พ.ศ. 2550 ก่อตั้งสถาบันวิมุตตยาลัย อันเป็นสถาบันการศึกษาทางเลือกเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและพัฒนาสันติภาพโลก

พ.ศ. 2552 ก่อตั้งศูนย์วิปัสสนาสากลไร่เชิญตะวัน เพื่อเป็นธรรมสถานในการ บูรณาการพุทธธรรมเข้ากับทุกกิจกรรมของชีวิตผ่านการจัดคอร์สภาวนาทั้งแก่ชาวไทยและชาวต่างประเทศ และในปีเดียวกันนี้ท่านยังได้ก่อตั้งเว็บไซต์ www.dhammatoday.com เพื่อขับเคลื่อนงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาสู่ประชาคมโลกตามแนวคิด “ธรรมะออนไลน์ เพื่อไทย เพื่อโลก”

พ.ศ. 2555 ก่อตั้งมหาวิชชาลัยพุทธเศรษฐศาสตร์ สถาบันการศึกษาทางเลือกเพื่อการพัฒนาตามปรัชญาพุทธเศรษฐศาสตร์ ในโอกาสธรรมสมโภช 26 ศตวรรษแห่งพระพุทธศาสนายุกาล และก่อตั้งมูลนิธิวิมุตตยาลัย เพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและพัฒนาสันติภาพโลก

ปัจจุบันท่านสังกัด วัดพระสิงห์ (พระอารามหลวง) ตำบลเวียง อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย และพำนักจำพรรษา ณ ศูนย์วิปัสสนาสากลไร่เชิญตะวัน บ้านสันป่าเหียง ตำบลห้วยสัก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย เพื่อทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุกด้วยการเขียนหนังสือและการประยุกต์พุทธธรรมเข้ากับทุกกิจกรรมของชีวิตผ่านการจัดคอร์สภาวนาทั้งแก่ชาวไทยและชาวต่างประเทศตามแนวทางแห่งอานาปานสติของพระพุทธองค์

ตำแหน่งปัจจุบัน

ประธานมูลนิธิวิมุตตยาลัย

ผู้อำนวยการสถาบันวิมุตตยาลัย

ผู้ก่อตั้งและอธิการบดีมหาวิชชาลัยพุทธเศรษฐศาสตร์

ผลงานหนังสือสร้างชื่อ

ธรรมะติดปีก

          ธรรมะหลับสบาย

          ธรรมะดับร้อน

          ธรรมะบันดาล

          ธรรมะรับอรุณ

          ธรรมะราตรี

          ปรัชญาหน้ากุฏิ

          ปรัชญาหน้าบ้าน

          DNA ทางวิญญาณ

          ตายแล้วเกิดใหม่ตามนัยพระพุทธศาสนา

เกิดเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2495 ณ บ้านเลขที่ 45/1 บ้านแม่ใจปง ตำบลแม่ใจ อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย (หรือในปัจจุบันคือ อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา) เป็นบุตรชายคนที่ 5 ในจำนวนพี่น้อง 6 คน (องอาจ สว่าง แสวง ถวิล ฉลอง เฉลิม) ของนายบุญมี และนางคำมา พินิจสุวรรณ

อาจารย์ฉลอง พินิจสุวรรณ เคยรับราชการครูโรงเรียนมัธยม กรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ รวม 28 ปี และได้ลาออกจากราชการเพื่ออุทิศตนในการทำงานศิลปะ

"หอศิลป์ไตยวน" ตั้งอยู่ บ้านเลขที่ 250 หมู่ที่ 15 ถนนราชโยธา ซอย 3 ตำบลรอบเวียง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย 57000ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2548 เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ในด้านศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นทั้งในอดีต ปัจจุบัน และแบบร่วมสมัยให้กับคนในท้องถิ่นได้ศึกษาเรียนรู้และหาประสบการณ์ อาคารหอศิลป์มีลักษณะเป็นบ้านไทย 2 ชั้น โดยแสดงผลงานของอาจารย์ฉลอง พินิจสุวรรณ และเพื่อนศิลปิน มีทั้งภาพคน ภาพวิถีชีวิต ภาพเกี่ยวกับศาสนา รวมถึงภาพที่ให้แง่คิดต่าง ๆ ซึ่งทั้งหมดเป็นภาพที่วาดขึ้นด้วยปากกาลูกลื่นเพียงอย่างเดียว ได้รับแรงบันดาลใจจาก ถวัลย์ ดัชนี ศิลปินแห่งชาติ เอกลักษณ์ของงานอยู่ตรงที่ใช้ปากกาลูกลื่นฝนจุดให้เป็นวงกลมเล็ก ๆ ในการสร้างรูป

แม่ครูบัวเรียว รัตนมณีภรณ์ เกิดเมื่อวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2489 มีภูมิลำเนา อยู่ที่บ้านศรีทรายมูล ตำบลรอบเวียง อำเภอเมือง จังหวัด เชียงราย โดยชื่อเดิมคือ "บัวเรียว สุภาวสิทธิ์" 

พ.ศ. 2497 เด็กหญิงบัวเรียว สุภาวสิทธิ์ ได้รับการถ่ายทอดวิชาความรู้ด้านการฟ้อนมาจากบิดา คือ นายกุย สุภาวสิทธิ์ ตั้งแต่ อายุประมาณ 7-8 ขวบ ได้แก่ การฟ้อนดาบ ฟ้อนเชิง และการฟ้อนสาวไหม เป็นฟ้อนที่ได้รับแรงบันดาลใจจากอากัปกิริยาของการทอผ้าฝ้ายของคนในสมัยโบราณ ซึ่งกระบวนการทอผ้าฝ้ายนั้นเริ่มต้นตั้งแต่ การเก็บดอกฝ้าย การตากดอกฝ้าย การอีดฝ้าย การดีดฝ้ายให้ฟู ปั่นออกมาจนเป็นเส้นจนกระทั่งนำไปทอเป็นผืนผ้า โดยท่ารำได้รับการปรับแต่งมาจากการฟ้อนเชิงของผู้ชาย จากแรงบันดาลใจดังกล่าว นายกุย สุภาวสิทธิ์ จึงนำมาประดิษฐ์เป็นท่ารำต่างๆ ขึ้นมาและได้ถ่ายทอดให้กับบุตรสาว

พ.ศ. 2499 นอกจากการฟ้อนสาวไหมแล้ว แม่ครูบัวเรียว รัตนมณีภรณ์ ยังมีความสามารถในการฟ้อนต่างๆ ได้อย่างงดงาม เช่น ฟ้อนเล็บ ฟ้อนเทียน ฟ้อนศรีนวล ฟ้อนยวนรำพัด ฟ้อนสร้อยแสงแดง ฟ้อนเงี้ยว เป็นต้น ฟ้อนเหล่านี้ได้รับการถ่ายทอดจาก นายโม ใจสม ซึ่งเป็นนักดนตรีและนาฏกร ชั้นครูมาจาก อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ และเป็นอดีตทหารกองมหรสพ หลังจากปลดประจำการเสร็จสิ้นสงคราม นายโม ได้ไปพำนักอยู่ในจังหวัดเชียงใหม่ และย้ายมาอยู่เชียงราย คือ วัดศรีทรายมูล นายโมจึงได้ทำการฟื้นฟู วงปี่พาทย์พื้นเมือง (วงเต่งถิ้ง) ให้กับคณะศรัทธาวัดศรีทรายมูลและได้ถ่ายทอดนาฏศิลป์ไทยประยุกต์ให้กับช่างฟ้อนในคณะด้วย จึงทำให้คณะดนตรีและช่างฟ้อนวัดศรีทรายมูลในยุคนั้นมีชื่อเสียงโด่งดังทั่วจังหวัดเชียงราย หมายรวมถึง จังหวัดพะเยาในปัจจุบันด้วย ทุกครั้งที่มีงานปอยหลวง (งานปอยหลวง คือ งานเฉลิมฉลองสิ่งก่อสร้างที่สำคัญของวัด) งานตานก๋วยสลาก ตามวัดต่างๆ ที่ได้เชิญให้เข้าร่วมงาน วงปี่พาทย์ศรีทรายมูล ควบคุมโดยนายโม ใจสม จะเป็นผู้บรรเลงเพลงลาวสมเด็จ ให้กับนางบัวเรียว ประกอบการฟ้อนสาวไหม (ซึ่งเดิมนายกุย สุภาวสิทธิ์ ได้ใช้ วงดนตรีสะล้อซอซึง บรรเลงเพลงปราสาทไหว ในการฟ้อน) ทำให้เกิดความประทับใจแก่ผู้ชมทุกครั้ง จนกระทั่งคณะดนตรีและช่างฟ้อนวัดอื่นๆได้ยินเพลงลาวสมเด็จ และเห็นการฟ้อนสาวไหมของนางบัวเรียวบ่อยขึ้น จึงนำเพลงลาวสมเด็จไปบรรเลงจนกลายเป็นทางเพลงสาวไหมเชียงราย ในปัจจุบัน

ประมาณ ปี พ.ศ. 2510 - 2512 การฟ้อนสาวไหมได้รับการเผยแพร่ไปอย่างกว้างขวางทั้งการแสดงในงานต่างๆ ของจังหวัดเชียงราย เชียงใหม่ กรุงเทพ และการเผยแพร่ทางสถานีโทรทัศน์ช่อง 8 ลำปาง อย่างต่อเนื่อง ได้รับการยอมรับและขอบคุณจากหน่วยงานต่างๆ ผู้ที่มีบทบาทอย่างยิ่งในการส่งเสริมการฟ้อนสาวไหมของนางบัวเรียวให้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายอีกท่านคือ นายชาญ สิโรรส (นายกสมาคมยุวพุทธสถานจังหวัดเชียงใหม่) ซึ่งได้พบเห็นการฟ้อน สาวไหมของนางบัวเรียว ที่จังหวัดเชียงรายจึงได้เชิญให้นางบัวเรียวไปเผยแพร่การฟ้อนสาวไหม ณ จังหวัดเชียงใหม่และอีกหลายจังหวัดในภาคเหนือ โดยเชิญให้นางบัวเรียวไปพักอยู่ ณ โรงเรียนสอนคนตาบอดภาคเหนือ จังหวัดเชียงใหม่เป็นระยะเวลา 2 ปี ในระหว่างปีพ.ศ. 2512 นางบัวเรียว จึงได้กลับมาอยู่ที่บ้านเดิมคือจังหวัดเชียงรายได้สมรสกับ นายโสภณ รัตนมณีภรณ์ และมีบุตรด้วยกัน 3 คน คือ นางสาวสายไหม นางสาวสายชล และนางสาวสนธยา รัตนมณีภรณ์ ขณะการสร้างฐานะทางครอบครัว นางบัวเรียว ได้ประกอบสัมมาอาชีพด้วยการเป็นแม่ค้าขายไข่ในตลาดสดเมืองเชียงราย แต่ก็มิได้ละทิ้งการฟ้อนสาวไหมและฟ้อนพื้นบ้าน

ปี พ.ศ. 2537 นางบัวเรียว รัตนมณีภรณ์ ได้เข้าไปมีบทบาทในการถ่ายทอดการฟ้อน สาวไหม ให้กับสถาบันการศึกษาอีกครั้ง โดยการเป็นเป็นวิทยากรพิเศษของชมรมพื้นบ้านล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งชมรมพื้นบ้านล้านนา ได้ตั้งวัตถุประสงค์ในการค้นคว้าการฟ้อนพื้นบ้านทำให้การฟ้อนของนางบัวเรียว เข้าไปมีบทบาทอย่างมากในการฟ้อนพื้นบ้านล้านนา และนางบัวเรียวได้รับใบประกาศยกย่องให้เป็น แม่ครู ของชมรมพื้นบ้านล้านนา โดยการนำของ อาจารย์สนั่น ธรรมธิ นักวิชาการวัฒนธรรม ของสำนักวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ พร้อมทีมงาน ทำให้การฟ้อนสาวไหมได้ถูกรื้อประวัติ ที่มา ของการฟ้อนในเชิงวิชาการเป็นครั้งแรก ปรากฏว่าการฟ้อนสาวไหมของนางบัวเรียว รัตนมณีภรณ์ ที่เกิดจากการฟ้อนเชิงของล้านนา ผสมผสานจินตนาการในกระบวนการทอผ้าฝ้าย ซึ่งเป็นวิถีชีวิตของชาวล้านนาในสมัยโบราณ แฝงด้วยกระบวนการการฟ้อนเชิงที่เข้มแข็ง อ่อนช้อย ทำให้การฟ้อนสาวไหมเป็นที่รู้จักในวงการฟ้อนล้านนามาจนถึงปัจจุบัน จากการที่เป็นต้นแบบในการฟ้อนสาวไหม และได้ถ่ายทอดให้เยาวชนรุ่นหลังจนมีลูกศิษย์มากมาย ตลอดจนนำออกแสดงเผยแพร่ไปทั่วทั้งแผ่นดินล้านนา นางบัวเรียว รัตนมณีภรณ์ จึงขอจดลิขสิทธิ์ประวัติความเป็นมาของการฟ้อนสาวไหม ต่อกรมทรัพย์สินทางปัญญา ตั้งแต่วันที่ 11 มิถุนายน 2542 ตามคำขอเลขที่ 7184 ชื่อผลงาน “ฟ้อนสาวไหม”

นางบัวเรียวก็ทำหน้าที่เป็นวิทยากรสอนนาฏศิลป์พื้นบ้าน ทั้งการฟ้อนไทยประยุกต์ ฟ้อนสาวไหม จนเป็นที่รู้จักและมีชื่อเสียงของจังหวัดเชียงราย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การฟ้อนสาวไหม กลายเป็นเอกลักษณ์การฟ้อนของชาวบ้านศรีทรายมูล และจังหวัดเชียงราย จวบจนปัจจุบัน อย่างไรก็ตามตลอดชีวิตครึ่งทางของนางบัวเรียว ตั้งแต่เติบโตจนถึงปัจจุบันมีความผูกพันมุ่งมั่นในการสอน ด้านศิลปวัฒนธรรมล้านนา มุมานะพยายามปรับปรุงกระบวนท่าเหล่านี้จนเห็นว่าเหมาะสมและเป็นมาตรฐาน ทุ่มเทกำลังกาย กำลังใจ เผยแพร่ศิลปะการแสดงของชาติ ด้วยจิตสาธารณะ จวบจนปัจจุบันเป็นเวลาไม่น้อยกว่า 50 ปี มีลูกศิษย์จากรุ่นสู่รุ่น ไม่น้อยกว่า 100 รุ่น ซึ่งกระจายอยู่ตามจังหวัดต่างๆ และต่างประเทศ ถ้านับเป็นรายคนแล้ว ไม่น้อยกว่า 10,000 คน ที่ตนเองได้เป็นผู้สอน