วัดพระธาตุสวี เป็นวัดเก่าแก่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของอำเภอสวี จังหวัดชุมพร ตั้งอยู่ในตำบลนาโพธิ์ อำเภอสวี วัดนี้ได้รับการสันนิษฐานว่ามีอายุมากกว่า 700 ปี สร้างขึ้นในสมัยกรุงสุโขทัย โดยมีหลักฐานคือพระธาตุเจดีย์โบราณที่มีลักษณะศิลปะแบบสุโขทัย เดิมทีวัดนี้ชื่อว่า "วัดนาโพธิ์" ตามชื่อตำบลที่ตั้ง แต่ภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเป็น "วัดพระธาตุสวี" เพื่อให้สอดคล้องกับพระธาตุเจดีย์อันสำคัญที่ประดิษฐานอยู่ภายในวัดพระธาตุเจดีย์โบราณ เป็นสิ่งก่อสร้างที่สำคัญที่สุดของวัด มีลักษณะเป็นเจดีย์ทรงระฆังคว่ำแบบศิลปะสุโขทัย สร้างด้วยอิฐถือปูน มีฐานเป็นฐานบัวลูกแก้ว สูงประมาณ 15 เมตร มีการบูรณะมาหลายครั้งแต่ยังคงรักษารูปแบบดั้งเดิมไว้ ตามตำนานเล่าว่า พระธาตุเจดีย์นี้บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า ทำให้เป็นที่เคารพสักการะของพุทธศาสนิกชนทั้งในพื้นที่และจากที่อื่นๆ
มีตำนานเล่าว่า...
ครั้นที่พระเจ้าศรีธรรมาโศกราชเสด็จยกทัพมารี้พลมาพักที่วัดร้างแห่งหนึ่งในเขตอำเภอสวี ได้พบกาเผือกและกาฝูงหนึ่งเกาะอยู่บนกองอิฐกระพือปีกและส่งเสียงร้อง พระองค์จึงให้รื้อเศษกองอิฐที่กองทับถมกันออกพบฐานเจดีย์ใหญ่ เมื่อขุดลึกลงไปได้พบผอบบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ จึงให้แม่ทัพนายกองไพร่พลช่วยกัน สร้างเจดีย์ขึ้นมาใหม่แทนที่เดิม แล้วจัดงานสมโภชเป็นการใหญ่เป็น เวลา ๗ วัน ๗ คืน จากนั้นพระราชทานชื่อว่า พระบรมธาตุกาวีปีก (วีปีกแปลว่ากระพือปีก) ต่อมาเรียกกันว่าพระธาตุกาวี และคำว่า กาวี ได้เพี้ยนจนกลายเป็นสวีในปัจจุบัน
ก่อนที่พระเจ้าศรีธรรมาโศกราชจะเสด็จยกทัพกลับ ทรงห่วงใยพระบรมธาตุว่าจะไม่มีผู้ดูแลรักษา จึงสั่งเรียกบรรดาทหารในกองทัพซึ่งกำลังนอนหลับสนิท ในขณะนั้นมีทหารคนหนึ่งชื่อ เมือง ขานรับพระองค์จึงมีรับสั่งถามว่า ต้องการจะอยู่ดูแลรักษาพระบรมธาตุแห่งนี้ไหม นายเมืองขานรับอาสา พระองค์จึงสั่งให้นายทหารตัดศีรษะนายเมืองเซ่นสรวงบูชาไว้ในศาลเพียงตา ศาลนี้เรียกว่า ศาลพระเสื้อเมือง ให้เป็นผู้เฝ้ารักษาพระบรมธาตุ ในปัจจุบันศาลนี้ยังมียังมีคนทั่วไปเคารพนับถือในฐานะสิ่งศักดิ์สิทธิ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวจีนวัดพระธาตุสวี (วัดสวี) ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ และถือเป็นโบราณสถานสำคัญของจังหวัดชุมพร
งานประเพณีห่มผ้าพระธาตุ
ทุกๆ ปีในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 จะมีงานประเพณีห่มผ้าพระธาตุ ซึ่งเป็นประเพณีสำคัญของวัดพระธาตุสวี ในงานนี้จะมีการนำผ้าแพรสีเหลืองมาห่มรอบองค์พระธาตุเจดีย์ มีการสวดมนต์ เวียนเทียน และทำบุญตักบาตร ชาวบ้านจะมารวมตัวกันเพื่อแสดงความเคารพและขอพร เชื่อว่าการได้มาร่วมพิธีนี้จะนำความเป็นสิริมงคลมาสู่ชีวิต
พระพุทธรูปสำคัญภายในวัด
พระพุทธสุพรรณรังศรี
เป็น พระพุทธรูปองค์ใหญ่ประจำอำเภอสวี ที่ชาวบ้านให้ความเคารพศรัทธาเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้านในท้องถิ่น และผู้คนที่สัญจรผ่าน นิยมมากราบไหว้เพื่อขอพรเรื่องความสงบสุขในชีวิต หน้าที่การงาน และความสำเร็จ
พระอุโบสถ
สร้างด้วยไม้โบราณ มีระฆังเก่าแก่ที่ใช้ตีบอกเวลาและงานพิธีต่างๆ กุฏิสงฆ์: สร้างด้วยไม้ตามแบบสถาปัตยกรรมภาคใต้
ศาลพระเสื้อเมือง
ศาลพระเสื้อเมือง หรือศาลหลักเมืองสวี เป็นสถานที่ที่ ชาวบ้านสวีเชื่อว่าเป็นที่สถิตของเทพผู้ปกปักรักษาเมืองมีความเชื่อกันว่า เทพประจำเมือง จะคุ้มครองให้คนในพื้นที่อยู่เย็นเป็นสุข ปลอดภัยจากภัยพิบัติและสิ่งไม่ดีทั้งหลาย
ข้อควรปฏิบัติในการเข้าชม
แต่งกายสุภาพเรียบร้อย ไม่ส่งเสียงดังรบกวนการสวดมนต์หรือปฏิบัติธรรม ขออนุญาตก่อนถ่ายรูปพระสงฆ์หรือพิธีกรรมต่างๆ ถอดรองเท้าก่อนเข้าอาคารทางศาสนา ปฏิบัติตามกฎระเบียบของวัดอย่างเคร่งครัด
การเดินทางและการเข้าชม
วัดพระธาตุสวีตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองชุมพรประมาณ 30 กิโลเมตร สามารถเดินทางได้โดยรถยนต์ส่วนตัวหรือรถโดยสารประจำทาง วัดเปิดให้เข้าชมทุกวัน ไม่มีค่าเข้าชม แต่สามารถร่วมทำบุญได้ตามศรัทธา ช่วงเวลาที่เหมาะแก่การเยี่ยมชมคือช่วงเช้าถึงเที่ยง เนื่องจากอากาศไม่ร้อนจัดเกินไป