การจัก คือ การนำวัสดุมาทำเป็นเส้น เป็นแฉก หรือเป็นริ้ว เพื่อความสะดวกในการสาน การจักถือว่าเป็นขั้นตอนของการเตรียมวัสดุในการทำเครื่องจักสานขั้นแรก ซึ่งการจักไม้ไผ่ให้ได้เป็นเส้นตอกของ พนัสนิคมมีอยู่ 2 ลักษณะ คือ จักตามแนวไม้ไผ่โดยมีผิวไม้เป็นส่วนแบน เรียกว่า ตอกปื้น อีกลักษณะหนึ่ง เรียกว่า  ตอกตะแคง โดยตอกชนิดนี้จะมีผิวไม้เป็นส่วนสันตอก นอกจากนี้ยังมีตอกเส้นกลมหรือลักษณะอื่น ๆ ตามความต้องการในการใช้งาน

1.เลือกไม้ไผ่ที่มีขนาดและอายุเหมาะแก่การใช้งานในส่วนที่ต้องการ 
2.นำไม้ไผ่ไปตัดข้อ และขูดผิวให้เรียบ
3.ทำไม้ไผ่ให้แห้งโดยการไปต้มหรือย่างไฟ และตากไว้จนแห้งสนิท
4.ผ่าไม้ไผ่ที่แห้งแล้วเป็นซีก ๆ
ให้ได้ขนาดเท่า ๆ กัน
5.จักเป็นเส้นตอกตามขนาดที่ต้องการ
6.ขูดเส้นตอกให้เรียบและมีความหนาของเส้นเสมอกันและได้ขนาดความกว้างด้วยการดึงเส้นตอกผ่านรูบนแผ่นซักเลียด
7.นำเส้นตอกที่ได้ขนาดไปย้อมสีตามต้องการ ล้างเสร้ตอกแล้วผึ่งแดดจนแห้งสนิท

เหมาะสำหรับเป็นของขวัญ ของฝาก ของชำร่วย และสามารถใช้ประโยชน์ได้เอนกประสงค์ตามการใช้งาน จักสานไม้ไผ่ เกิดจากวิถีชีวิตของคนในชุมชนอำเภอพนัสนิคม ที่ได้มีการนำไม้ไผ่ที่หาได้ในแต่ละพื้นที่ นำมาประดิษฐ์เป็นอุปกรณ์ในการดำรงชีวิต เช่น ไซ ข้อง ตุ้ม ลอบ และฝาชี รวมไปถึงตะแกรงเอาไว้ใช้ช้อน กุ้ง หอย ปู ปลา ตามหนองน้ำ มีการใช้งานกันอ่างแพร่หลายจนกลายเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่น และชมชนยังอนุรักษ์ สืบสานภูมิปัญญา โดยการรวมกลุ่มกันในชุมชนพัฒนางานจักสานให้เกิดมูลค่าและทำให้ ชุมชนมีรายได้  ทั้งยังมีการอนุรักษ์สืบต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น มีการเเลกเปลี่ยนของกันและกัน แลกเปลี่ยนความรู้ สอนวิธีการจักสานในชุมชนต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน