วัดบ้านม่วงต้นผึ้ง

วัดบ้านม่วงต้นผึ้ง ตั้งอยู่เลขที่ 167 ถนนแม่ทา-ท่าจักร ตำบลบ้านแป้น อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลบ้านแป้น บริเวณฝั่งทิศตะวันออกของแม่น้ำทา ใกล้เวียงป่าซาง สร้างขึ้นเมื่อใดนั้นไม่มีหลักฐานปรากฎแน่ชัด จากการค้นพบจารึกใต้ฐานพระพุทธรูปไม้แกะสลัก และคัมภีร์ใบลาน ในหีบธรรมบนหอพระไตรปิฎก (หอธรรม) คาดว่าน่าจะสร้างก่อนปี พ.ศ.2349 ตรงกับปลายรัชสมัยพระเจ้ากาวิละ ที่ทรงกอบกู้อิสรภาพและขับไล่พม่าออกจากล้านนา และนำเอาล้านนาเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของไทย (ยุคเก็บผักใส่ซ้า เก็บข้าใส่เมือง) ทรงโปรดให้พระอนุชา (น้องคนที่ 8) คือ พระญาคำฝั้น มาปกครองเป็นเจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 1 แห่งราชวงศ์ทิพย์จักร ด้วยเหตุนี้ ทำให้คนในชุมชนบ้านม่วงจึงมีคนเมืองและคนยองปะปนกันไป แสดงออกอย่างชัดเจนด้วยภาษาที่ใช้ในการสื่อสารกัน

วัดบ้านม่วงต้นผึ้ง เดิมชื่อ “วัดก่อม่วง” ตามหลักฐานที่ปรากฏในประกาศพระราชทานวิสุงคามสีมาของวัด   ในปี พ.ศ.2475 ภายหลังเหลือเพียงชื่อ “ม่วง” แต่ชื่อบ้านม่วงมีหลายท้องที่จึงใส่สร้อยต่อท้านเป็น “ต้นผึ้ง”  เนื่องจากทิศเหนือของหมู่บ้านแห่งนี้มีผึ้งหลวงมาอาศัยอยู่ “ต้นมะม่วงปาบ” ต้นใหญ่จำนวนมากมายหลายรังด้วยกัน จึงกลายเป็นที่มาของชื่อเต็มว่า “ม่วงต้นผึ้ง” จนถึงปัจจุบันนี้ อนึ่งก่อนที่จะมีวัดบ้านม่วงต้นผึ้งในปัจจุบันนี้ สันนิษฐานว่ามีการสร้างวัดมาแล้วครั้งหนึ่ง เนื่องจากบริเวณทิศเหนือของวัดที่ห่างออกไปไม่ไกลนักถูกเรียกว่า “วัดห่าง” ประกอบกับบริเวณใกล้เคียงปรากฏสถูปเก่าแก่ เรียกว่า “กู่” จำนวน 2 ที่ คือกู่หลวง และกู่น้อย ตั้งอยู่บริเวณรอยต่อเขตหมู่บ้านสันมะโกและบ้านม่วง และยังมีอยู่จนทุกวันนี้

วัดบ้านม่วงต้นผึ้ง ตั้งอยู่ใจกลางชุมชนบ้านม่วง มีประชากรประมาณ 200 กว่าครัวเรือน ประชากรส่วนใหญ่ใช้ภาษาเมืองและภาษายองในการสื่อสาร วัดบ้านม่วงได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา กว้าง 48 เมตร ยาว 45 เมตร ทิศเหนือติดกับบ้านแปน ทิศตะวันตกติดกับบ้านหัวฝายและบ้านป่าซางน้อย สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย

ผู้ให้ข้อมูล ร.ต.วิทยา อุปละ 

ผู้เรียบเรียง  นางณัฐปาณี ราชา   ครู กศน.ตำบลบ้านแป้น

ภาพถ่ายโดย : ร.ต.วิทยา อุปละ 

วันที่สร้างบทความ   5 กุมภาพันธ์  2566

อ้างอิง  คู่มือคนไปวัด สำหรับวัดบ้านม่วงต้นผึ้ง. (ม.ป.ป.). ม.ป.ท. ม.ป.พ.