การประกอบพิธีกรรมของชาวล้านนา คำว่า “ขึ้น” หมายถึง การเริ่มต้นพิธีกรรมอันเป็นมงคลต่าง ๆ
ต๊าวตังสี่ (เทพทั้งสี่) คือ 1.ท้าวกุเวร (ท้าวเวสสุวัณณ์) อยู่ทางทิศเหนือของ เขาพระสุเมรุ
2.ท้าวธตรฐะ อยู่ทางทิศตะวันออกของเขาพระสุเมรุ
3. ท้าววิรุฬหกะ หรือท้าวิรุฬหก ทิศใต้ของเขาพระสุเมรุ
4.ท้าววิรูปักข์ ทิศตะวันตกของเขาพระสุเมรุ
พิธีขึ้นต๊าวตังสี่ นิยมทำก่อนทำการมงคลใด ๆ เพื่อความเป็นสิริมงคล เช่น ปลูกบ้านใหม่ พิธีขึ้นเสาเอกงานเฉลิมฉลองศาสนสถาน ซื้อที่ดินใหม่ เป็นต้น การทำเสาต๊าวตังสี่ใช้เสาไม้ หรือต้นกล้วย สูงจากพื้นประมาณ 1 เมตร หรือตามความเหมาะสม และ ทำเป็นกากบาทบนหัวเสาปลายของกากบาทจะชี้ไปยัง ทิศทั้งสี่ คือทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันตกและ ทิศตะวันออก และ ตรงปลายของกากบาทจะทำเป็นที่วางสะตวง ภายในสะตวงจะประกอบไปด้วยแกงส้ม แกงหวาน (อาหารคาว-หวาน) หมาก เมี่ยง บุหรี่ ขนม ผลไม้ และ ปักตุงจ้อ (ตุงช่อ)ทั้งสี่มุมของสะตวง นำสะตวงไปวางไว้ บนเสา1 สะตวง,ปลายของกากบาท 4 สะตวง และ ที่โคนเสา 1 สะตวง โดยมีมัคนายกเป็นผู้ประกอบพิธี
ข้อมูลเนื้อหา :
ข้อมูลศูนย์กลางทางวัฒนธรรม จังหวัดลำพูน.(2555).พิธีขึ้นต๊าวตั้งสี่ ท้าวทั้งสี่.ค้นจาก http://www.m-culture.in.th/
album/view/127038/
พนมกร นันติ.(2558).ต้าวตังสี่ ปฐมบทแห่งการเป็นมงคล.ค้นจาก https://www.facebook.com/phanomkorn.nun/posts/
อ.สมประสงค์ สุยะดุก.(2558).สวดมนต์ไหว้พระทำพิธีขึ้นต้าวตังสี.ค้นจาก https://www.facebook.com/photo/?fbid=9753178158036753&set=pcb.9753178541370048
เรียบเรียงข้อมูล/เนื้อหา : นางณัฏฐ์ปาณี ราชา ครู กศน.ตำบล
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ : นางณัฏฐ์ปาณี ราชา
วันที่สร้างบทความ : 28 มีนาคม 2568