Sot jane ne qarkullim procesoret 32bit dhe 64bit. Me siguri qe ma kalimin e kohes procesoret 32 bit do te zevendesohen nga procesoret 64 bit, pasi keta te fundit kane disa avantazhe ne shpejtesi dhe ne menyre te vencante ne perdorimin e memorjes.
Qe te perfitohen avantazhet e ofruara nga procesore 64bit (qe mund te adresojne nje hapesire me te madhe adresash) duhet qe edhe sistemi operativ psh Windows 7 te jete ne versionin 64 bit, si edhe programet duhet te jene ne versionin 64bit.
Nje procesor 64 bit mund te perdoret me nje sistem operativ 32bit.
Per te pare llojin e procesorit qe keni ne kompjuterin Tuaj dhe llojin e sistemit operativ , nese jane 32bit apo 64 bit, mund te shkoni ne START -> RUN dhe te shkruani dxdiag. Do te hapet nje dritare ku do te mund te gjeni informacionin mbi procesorin dhe sistemin Tuaj operativ si edhe parametra te tjere te kompjuterit si memorjen RAM , karten grafike etj.
Ne shembullin e mesiperm Procesor eshte AMD Athlon(tm) X2 Dual-Core QL-64 me shpejtesi 2.1 Ghz, ne versionin 64 bit, ndersa sistemi operativ i instaluar eshte Windows 7 Ultimate versioni 32 bit.
Ftohesi
Procesori mund te nxehet gjate punes, per kete arsye ai shoqerohet me nje ftohes.
Nese hapni kompjuterin Tuaj dhe doni te gjeni ku ndodhet procesori Juaj, duhet te kerkoni nje ftohes, nen te cilin eshte i montuar procesori.
Figura ilustron pamjen e nje ftohesi te procesorit.
Memorja kryesore - RAM
RAM- Random Access Memory, eshte memorja kryesore e kompjuterit. RAM referohet shpesh me termin memorja e punes per shkak sepse kur jemi duke punuar mbi nje material, psh mbi nje skedar word, materiali ruhet ne RAM.
RAM eshte nje memorje e shpejte dhe jo e qendrueshme (VOLATILE)
Quhet jo e qendrueshme per shkak se perdor energjine elektrike per te ruajtur te dhenat dhe me shkeputjen e energjise elektrike , psh nese fiket kompjuteri, te dhenat qe ishin ruajtur ne RAM humbasin.
Kur shtypim butonin SAVE ne aplikacionin ku jemi duke punuar psh Ms. Word, transferojme te dhenat e skedarit me te cilin po punojme nga memorja RAM ne Harddisk kue te dhenat ruhen ne menyre te qendrueshme dhe jane disponibel edhe kur e rindezim kompjuterin.
RAM.
Shpejtesia e RAM matet me Mega Hertz, Mhz, psh shpejtesia e RAM mund te jete 333 Mhz , 400Mhz,800Mhz.
RAM eshte nje memorje e shpejte por me kosto te larte, per kete arsye kompjuterat e sotem ( viti 2010) kane memorje me kapacitet zakonisht nga 1 Gbyte deri ne 4 Gbyte.
Memorja dytesore - Hardisqet
Harddisqet ne dallim nga RAM perdorin nje tjeter teknologji per ruajtjen e te dhenave qe bazohet ne ngarkimin e fushes manjetike. Harddisku eshte i organizuar ne pista dhe sektore. Nje koke manjetike lexon dhe shkruan te dhena ne sektore ndersa pista rrotullohet me shpejtesi te larte ne menyre qe koka lezuese/shkruese te pozicionohet ne vendin e duhur.Hardisku eshte memorje e qendrueshme ndryshe nga RAM qe ishte memorje volatile.
Shpejtesia e harddisqeve matet me rrotullime per minute rpm (Revolutions Per Minute). RPM percakton shpejtesine e rrotullimit te pistave te harddiskut.
Shpejtesi e zakonshme per kompjuterat desktop eshte rreth 7,200 RPM, qe ofron nje kombinim te mire midis shpejtesise ,kostos dhe zhurmes
Ne rastet e laptpeve qe kane harddisqe me madhesi 2.5 inch shpejtesia zakonishte eshte diku mes 4,200 RPM deri 5,400 RPM madje deri 7,200 RPM.
Ndersa per servert qe i sherbejne disa perdoruesve ne te njejten kohe shpejtesia e hardisqeve zakonisht eshte mbi 10,000 RPM madje ne servera me ngarkese te larte pune hardisqet kane nje shpejtesi 15,000 RPM. Ne rastin e serverace kryesore eshte shpejtesia dhe besueshmeria e harddisqeve me shume se sa kostoja dhe zhurma qe ata shkaktojne. Ne fakt serverat shkaktojne nje zhurme qe mund te bezdise punonjesit, kjo eshte nje nder arsyet qe serverat vendosen ne nje dhome te dedikuar.
Ka tre teknologji per disqet qe montohen brenda kompjuterit: IDE, SATA dhe SCSI. Disqet SCSI vendosen ne servera zakonisht dhe ofrojne performance me te larte. Ndersa disqet IDE po zevendosohen nga hardisqet SATA.
Per te dalluar disqet mund te shikoni kabllot me te cilet ata lidhen me motherboard. Me poshte paraqiten connectoret per sejcilin lloj disku:
Kabell per hardisqet IDE
Koka ngjyre blu lidhet me motherboard ndersa dy kokat e tjera gri dhe e zeze perdorren per te lidhur nje harddisk IDE dhe/ose nje CD/DVD
Kabell per hardisqet SATA
Kabell per hardisqet SCSI